داروهای اصلاح کننده استخوان در سرطان پروستات، یکی از درمان‌های مهم در متاستاز به استخوان (مثلا از سرطان پروستات) هستند. سلامت استخوان مسئله ای مهم در زندگی افراد مبتلا به سرطان پروستات است. پوکی استخوان از بیماری‌هایی است که می‌تواند به وسیله درمان هورمونی ایجاد و یا بدتر شود. بیماران مبتلا به کنسر پروستات غیر متاستاتیک که تحت درمان هورمونی هستند باید از نظر خطر شکستگی مورد ارزیابی قرار گیرند. رایج ترین راه یافتن این خطر، استفاده از اسکن هسته‌ای تراکم استخوان (DEXA) برای اندازه گیری قدرت استخوان‌ها است. بیمارانی که در معرض خطر بالای شکستگی قرار دارند باید درمان دریافت کنند.

انواع داروهای اصلاح کننده استخوان در سرطان پروستات

داروهای اصلاح کننده استخوان که می‌توانند در این شرایط استفاده شوند، عبارتند از:

• دنوزوماب (پرولیا یا اکسجوا)
• زولدرونیک اسید (زومتا یا زولنا)
• آلندروتات ( فوزاماکس، استئوفوس، استئومد،استوماکس و …)
• ریزدرونات (اکتونل، ریزویک، بن لایو، ریزیدرونات)
• ایباندرونات (بون ویوا)
• پامیدرونات (آردیا، پامیدات، پامیدیا و …)

در بیمارانی که متاستاز استخوانی ندارند، سودمندی داروهای اصلاح کننده استخوان در پیشگیری از پخش شدن سرطان به استخوان ثابت نشده است. در سرطان پروستات با متاستاز استخوان، همیشه خطر برخی از مشکلات استخوانی وجود دارد.؛ مانند شکستگی، درد و فشرده شدن نخاع. به این مشکلات، “وقایع مربوط به اسکلت” (SRE) می‌گویند.

هنگاهی که سرطان پروستات به استخوان پخش شده و هم چنین به درمان استاندارد هومونی مقاوم شده است (سرطان پروستات متاستاتیک مقاوم به عقیمی)، ممکن است داروهای اصلاح استخوان پیشنهاد شوند تا خطر این مشکلات کاهش یابد. به خصوص می‌توان از دنوزوماب یا زولدرونیک اسید به صورت یک بار در ماه استفاده کرد تا خطر این عوارض کم شوند.

از کدام دارو استفاده کنیم؟

داروهای بالا همگی از دسته بیس‌فسفونات ها هستند و فقط داروی دنوزوماب از دسته دیگری است. در یک مطالعه مروری در دسامبر ۲۰۲۰ تاثیر این داروها با هم مقایسه شد. از نظر کاهش SRE، زولدرونیک اسید و دنوزوماب بیشترین تاثیر را داشتند. اما عوارض آن‌ها نیز بیشتر بود (مانند اختلال کلیه با زولدرونیک اسید و تحلیل فک با دنوزوماب).

عوارض داروهای اصلاح کننده استخوان

یک عارضه احتمالی نادر اما جدی داروهای اصلاح کننده استخوان، استئونکروز فک (تحلیل فک) است. علائم استئونکروز فک شامل درد، تورم، عفونت فک، شل شدن دندان ها و نمایان شدن استخوان می‌باشد.

برجسته ترین عامل خطر برای این عارضه، نیاز به کارهای تهاجمی دندان پزشکی (به عنوان مثال کشیدن دندان) در فردی است که از قبل داروی قوی اصلاح کننده استخوان مانند دونوزوماب یا زولدرونیک اسید دریافت می کند. مهم است قبل از شروع استفاده از این داروها، ارزیابی دندان پزشکی انجام شود تا مشکلات دندانی رفع شود. اگر فردی که این داروها را مصرف می کند به کار دندان پزشکی نیاز پیدا کند، درمان باید تا زمان کامل شدن کار دندان پزشکی و بهبودی بیمار متوقف شود.

خلاصه

پوکی استخوان از بیماری‌هایی است که می‌تواند به وسیله درمان هورمونی ایجاد و یا بدتر شود. بیماران مبتلا به کنسر پروستات غیر متاستاتیک که تحت درمان هورمونی هستند باید از نظر خطر شکستگی مورد ارزیابی قرار گیرند.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید