از جمله مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند چالش بیماران سرطانی را بیشتر کند، رژیم غذایی خاص آن‌هاست. پزشکان متخصص به صورت ویژه‌ای بر تغذیه بعد از پرتو درمانی تأکید می‌کنند و آن را یکی از حیاتی‌ترین قسمت‌های روند درمانی می‌دانند. از این رو شما باید یک لیست جامع و کاربردی از مهم‌ترین مواد غذایی و تأثیرات آن‌ها بر سلامتی در طول پرتو درمانی داشته باشید که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

غذاهای مفید بعد از پرتو درمانی

مشابه تغذیه در شیمی درمانی، تغذیه مناسب بعد از پرتو درمانی نیز بسیار مهم است تا بدن انرژی کافی را برای بهبودی داشته باشد. قبل از شروع درمان، مواد غذایی متنوع و سالم را در آشپزخانه خود آماده و نگهداری کنید تا در هنگام نیاز، آماده مصرف باشند. مهم‌ترین نکته این است که رژیم غذایی را متناسب با توصیه‌های پزشک متخصص پرتو درمانی و با توجه به وضعیت شخصی خود و نیازهای بدنی‌تان، انتخاب کنید.

همچنین از مصرف هر گونه ماده غذایی یا مکمل قبل از مشاوره با پزشک، جدا خودداری کنید. با این حال بعضی از مواد غذایی را می‌توان در لیست مهم‌ترین موارد برای تغذیه بعد از پرتو درمانی به حساب آورد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

1. مواد پروتئینی: مصرف مواد پروتئینی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا، نخود و لبنیات به بازسازی بافت‌های بدن و افزایش انرژی بعد از درمان کمک می‌کند. همچنین اگر تغییرات در ذائقه یا بویایی را تجربه می‌کنید، از افزودن ادویه‌ها به غذاهای خود و تجربه مزه‌های جدید کمک بگیرید. با این حال، در صورت داشتن آفت دهان یا درد هنگام بلع که از عوارض پرتو درمانی به حساب می‌آیند، این کار را انجام ندهید.
2. میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات متنوع باعث می‌شود تا بدن از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های لازم برای بهبود پس از درمان بهره‌مند گردد. برخی از میوه‌ها و سبزیجاتی که باید مصرف شوند عبارتند از: سبزیجات سبز تیره مانند اسفناج و کلم، میوه‌های قرمز مثل توت فرنگی و توت سیاه، موز، انگور و میوه‌های دیگر.
3. مواد غذایی پرکالری: مصرف مواد غذایی با کالری بالا برای حفظ وزن و انرژی، بسیار حیاتی است. از جمله این مواد غذایی می‌توان به مغزها، روغن‌های نباتی، خامه، مواد شیرین‌کننده، کره، ماست و سایر فرآورده‌های لبنی اشاره کرد.
4. مایعات: اگر در هضم غذاها دچار مشکل شده‌اید، مصرف مایعات برای شما بسیار مفید است. آب، آب میوه، شیر سویا بدون قند و سایر نوشیدنی‌های غنی از مایعات می‌توانند کالری و مایعات را به میزان کافی فراهم کنند.
5. محصولات لبنی: انتخاب محصولات لبنی با کمترین مقدار چربی ممکن برای تأمین کلسیم و دیگر مواد مغذی بسیار مهم است. اگر به این گزینه‌ها حساسیت خاصی دارید، می‌توانید به جای آن‌ها از شیر سویا، شیر بادام یا شیر نارگیل استفاده کنید.
6. غذاهای نرم و آسان هضم: در صورت داشتن مشکلات در هضم، انتخاب غذاهای نرم و زودهضم مانند پوره‌ها، سوپ‌ها، پوره میوه و سبزیجات یا مواد غذایی پخته و نرم مفید می‌باشد.

بی‌اشتهایی بعد از پرتو درمانی

بی‌اشتهایی پس از پرتو درمانی ممکن است به دلیل آسیب به سلول‌های سالم در ناحیه تحت درمان رخ دهد. کم‌اشتهایی می‌تواند به دلیل تغییر در حس چشایی، بویایی، احساس سیری و پر بودن، کم‌آبی، رشد تومورها و یا عوارض جانبی درمان بروز کند. همچنین، این موضوع ممکن است به دلیل سختی در بلع، افسردگی، درد، تهوع یا استفراغ بدتر شود.

کم‌اشتهایی اغلب مشکلی کوتاه‌مدت است. علائمی که ممکن است در بیمار بروز کند، شامل کم‌اشتهایی یا بی‌میلی به غذا، امتناع از خوردن غذای موردعلاقه، کاهش وزن و موارد دیگر می‌شوند. برای مقابله با این مشکلات، بیمار می‌تواند با تیم درمانی در مورد علت بی‌اشتهایی صحبت کند، به غذاخوردن به عنوان بخشی اساسی از درمان نگاه کند، از غذاهای پرکالری و آماده مانند بستنی، ماست یا سوپ استفاده کند.

در عین حال، مواردی مانند اضافه کردن کره، روغن و شیر به غذاها، ایجاد فضای دلپذیر هنگام صرف غذا و مصرف مایعات با کالری بالا و مواد مغذی در افزایش اشتها کمک‌کننده هستند. برای مقابله با بی‌اشتهایی و افزایش توانایی بدن برای دریافت تغذیه بعد از پرتو درمانی، می‌توانید روش‌های زیر را هم امتحان کنید:

تغذیه متنوع و کافی

سعی کنید از غذاهای متنوع و حاوی مواد غذایی کامل استفاده کنید تا بدن بتواند نیازهای غذایی خود را برطرف کند. در صورت کاهش اشتها، از غذاهای پرکالری و مغذی مانند سوپ‌های مخلوط، کرم‌های غلیظ شده لبنی، تخم مرغ و مایعات مغذی استفاده کنید. در صورت سخت بودن مصرف غذاهای جامد، از مایعات مغذی مثل پودر شیر، ماست، عسل یا سوپ‌های مخلوط کمک بگیرید.

فعالیت بدنی ملایم

قبل از هر وعده غذا، کمی قدم بزنید تا اشتهای شما بیشتر شود. در صورت امکان، فعالیت بدنی ملایم مانند پیاده‌روی کمک می‌کند که به آرامش روحی دست یابید و اشتهای شما باز شود.

ایجاد محیط مطلوب

محیطی آرام و دلنشین را برای غذا خوردن انتخاب کنید؛ مثلاً از نور کم، موسیقی آرام و رنگ‌های شاد استفاده نمایید. در صورت امکان، با دوستان و خانواده خود غذا بخورید تا احساس تنهایی نداشته و شادتر باشید.

مدیریت استرس

استرس و اضطراب نیز می‌تواند باعث کاهش اشتها شود؛ بنابراین تلاش کنید روش‌های مدیریت استرس مانند تمرینات آرامش‌بخش و تنفس عمیق را انجام دهید. همچنین در صورت بروز مشکلات بیشتر یا عدم بهبود وضعیت، به پزشک خود مراجعه کنید تا راهنمایی‌های بیشتری دریافت نمایید.

اصول اساسی تغذیه پس از پرتو درمانی

• سعی کنید در حد امکان غذاهای متنوعی را در رژیم خود قرار دهید که از نظر رنگ، بافت و طعم متنوع باشند. همچنین از همه گروه‌های غذایی برای تامین نیازهای بدن کمک بگیرید.
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات را در وعده‌های غذایی خود در نظر بگیرید و در صورت سخت بودن مصرف تازه آن‌ها، می‌توانید به صورت پخته یا کنسروی از آن‌ها استفاده کنید.
• بهتر است برای تغذیه بعد از پرتو درمانی، هر لقمه غذا و جرعه‌ای که می‌خورید را محاسبه کنید تا مطمئن شوید که به میزان کالری موردنیاز خود می‌رسید.
• مصرف وعده‌های کوچک و متعدد در طول روز و انتخاب غذاهای با هضم آسان می‌توانند به بهبود در وضعیت تغذیه و کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
• زمانی که غذا خوردن برایتان سخت است، می‌توانید یک غذای مایع یا یک وعده جایگزین مانند غذاهای پودر یا پوره شده آماده بخورید.
• همیشه سعی کنید غذاهای آماده در دسترس داشته باشید تا در مواقعی که میل به غذا خوردن دارید، از آن‌ها استفاده کنید؛ برخی از این موارد می‌تواند شامل بیسکویت، کره بادام‌زمینی، آجیل و میوه‌های خشک شده باشد.
• در طول روز، مایعات بخورید؛ حتی زمانی که میل ندارید! مایعاتی انتخاب کنید که کالری و سایر مواد مغذی دارند؛ مانند آبمیوه، سوپ، شیر و نوشیدنی‌هایی بر پایه سویا یا پروتئین.
• پیش از خواب، یک اسنک و غذای ساده بخورید تا کالری بیشتری دریافت کنید؛ اما اشتهایتان را برای وعده‌غذایی بعدی تحت تأثیر قرار ندهید.
• فرم غذاها را تغییر دهید؛ به عنوان مثال می‌توانید میلک‌شیک میوه‌ای را جایگزین یک قطعه از میوه کنید.
• در حین غذا خوردن، تنها مقادیر کمی از مایعات بنوشید تا احساس پری بیش از حد نکنید و در صورت نیاز، حداقل ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از وعده غذایی نوشیدنی بنوشید.
• ممکن است به مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌ها احتیاج داشته باشید؛ اما قبل از استفاده از آن‌ها باید با پزشک خود یا متخصص رادیوتراپی مشورت کنید.
• مصرف کربوهیدرات‌هایی از منابع سالم و غنی میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، به عنوان سوخت برای فعالیت بدنی و عملکرد مناسب اندام‌ها بسیار حائز اهمیت است.
• در طول درمان، از تیم مراقبت پزشکی خود مشاوره بگیرید تا به بهترین شیوه ممکن از نظر تغذیه، درمان را ادامه دهید و از عوارض جانبی کمتری رنج ببرید.

اهداف اصلی رژیم غذایی مناسب بعد از پرتو درمانی

همان‌طور که گفتیم، تغذیه بعد از پرتو درمانی بسیار مهم و حائز اهمیت می‌باشد. با این حال برای آنکه اهداف اصلی این رژیم را به صورت دقیق‌تری متوجه شوید، در ادامه چند مورد اساسی را بیان می‌کنیم:

1. کنترل عوارض جانبی: بیماران سرطانی ممکن است به دلیل عوارض جانبی مانند کاهش اشتها یا تهوع، وزن خود را از دست دهند. رژیم غذایی مناسب باید برای حفظ یا افزایش وزن اقدام کند و به بیمار کمک کند تا نیاز بدن خود به مواد مغذی را برطرف کند.  برخی از بیماران ممکن است به دلیل رادیوتراپی نتوانند برخی از غذاها را به خوبی تحمل کنند یا با عوارضی مانند استفراغ، دهان خشک، زخم‌های دهانی و تغییر در طعم یا بوی غذا روبرو شوند. رژیم غذایی باید به بیمار کمک کند تا با این عوارض مقابله کند و غذاهایی را انتخاب کند که برایش قابل تحمل باشند.
2. حفظ سطح انرژی: اشتهای بیماران سرطانی ممکن است به دلیل عوارض جانبی محدود شده و احساس خستگی و افت انرژی کنند. رژیم غذایی مناسب باید انرژی کافی را فراهم کند تا بیمار بتواند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد. اصولاً، رژیم غذایی مناسب باید بتواند انگیزه و لذت کافی برای میل کردن غذا را در بیمار ایجاد نموده و از ایجاد استرس و نگرانی در مورد تغذیه او جلوگیری کند. این موضوع باعث می‌شود که بیماران بتوانند کیفیت زندگی خود را در طول درمان حفظ کنند و از زندگی لذت ببرند.
3. حفظ مواد مغذی: رادیوتراپی ممکن است باعث افت مواد مغذی در بدن شود و خشکی پوست یا تغییرات در بافت‌های بدن را ایجاد کند. برخی از بیماران نیز پس از رادیوتراپی با مشکلاتی مانند کاهش چگالی یا شکستگی استخوان مواجه می‌شوند. درنتیجه رژیم غذایی باید حاوی موادی باشد که انواع کلسیم، ویتامین و تمامی مواد معدنی موردنیاز را فراهم کند تا بدن بتواند انرژی لازم برای مبارزه با بیماری را داشته باشد.
4. کاهش خطر ابتلا به عفونت: بیماری‌های سرطانی می‌توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. تغذیه بعد از پرتو درمانی باید مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها را در بر داشته باشد که به قوی‌تر شدن سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
5. حفظ سلامت روانی: رژیم غذایی مناسب نه تنها برای بهبود فیزیکی، بلکه برای حفظ سلامت روانی بیمار نیز حائز اهمیت است. مصرف غذاهایی که باعث افزایش نشاط و شادی می‌شوند، بهبود مزاج و تقویت روحیه بیمار را به دنبال دارد و به ایجاد احساس راحتی و آرامش کمک می‌کند.
6. حفظ سلامت دستگاه گوارش: رادیوتراپی ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش شود و مشکلاتی مانند اسهال یا یبوست را ایجاد کند. رژیم غذایی مناسب باید به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و از مشکلات مرتبط با آن جلوگیری کند.

بعد از پرتو درمانی چه بخوریم؟

بعد از پرتو درمانی، تغذیه مناسب و استفاده از گزینه‌هایی با ارزش غذایی بالا می‌تواند به بهبود سلامتی و بازسازی بدن کمک کند. برای این منظور، توصیه می‌شود که از مواد غذایی با پروتئین بالا مانند مرغ، ماهی، حبوبات و محصولات لبنی استفاده کنید تا به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنید.

همچنین، مصرف سبزیجات برگ سبز و میوه‌های تازه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، به کاهش التهابات و افزایش سطح انرژی کمک می‌کنند. انتخاب کربوهیدرات‌های سالم مانند گندم کامل و سبوس نیز برای حفظ تعادل گلوکز خون و انرژی بدن مفید است. همچنین، باید به مصرف فراوان آب توجه کنید تا از خشکی و تحریک پوست و مخاط جلوگیری کرده و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده را تسریع کنید.

از طرف دیگر، پیشنهاد می‌کنیم که تغذیه بعد از پرتو درمانی را با مواد غذایی مانند کینوا که غنی از پروتئین و فاقد گلوتن است، تکمیل کنید. در این زمینه از مصرف غلات کامل که حاوی فیبر و مواد مغذی موردنیاز برای بازسازی بدن هستند نیز غافل نشوید. همچنین، مصرف غذاهایی که حاوی چربی‌های سالم مانند روغن‌زیتون و ماهی‌های چرب هستند، می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و عروق و حفظ سلامتی عمومی کمک کند.

درنهایت توصیه می‌کنیم که مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند زنجبیل و نعنا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا از عوارض جانبی پرتو درمانی جلوگیری کنند.

نمونه رژیم غذایی بعد از رادیوتراپی

هدف از رژیم غذایی پس از پرتو درمانی کاهش عوارض جانبی، حفظ وزن، افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی است. بر اساس نیازهای اعلام شده، می‌توان یک نمونه رژیم غذایی مناسب را به شرح زیر پیشنهاد کرد که حدوداً 2050 کالری و تقریباً 70 گرم پروتئین را در یک روز فراهم می‌کند. این رژیم متناسب با نیازهای ویژه هر فرد می‌تواند تغییر کند:

• صبحانه: یک پیشنهاد خوب برای صبحانه این افراد می‌تواند شامل یک عدد تخم مرغ آب پز با دو عدد نان تست و یک فنجان شیر کامل باشد. این صبحانه حدوداً 400 کالری و حدوداً 15 گرم پروتئین دارد.
• میان‌وعده: یک عدد موز و یک لیوان از نوشیدنی طبیعی مانند آب‌پرتقال مناسب است. این میان‌وعده حدوداً 200 کالری دارد.
• ناهار: یک ناهار مناسب می‌تواند شامل یک عدد ساندویچ گوشتی یا مرغی با نان سبوس‌دار، سالاد سبزیجات با سس نیمه‌چرب و یک فنجان نوشیدنی طبیعی باشد. این ناهار حدوداً 600 کالری و 25 گرم پروتئین دارد.
• میان‌وعده: برای میان‌وعده دوم در تغذیه بعد از پرتو درمانی، یک عدد انگور یا هلو و یک لیوان نوشیدنی طبیعی مانند آب‌هویج یا آب‌هندوانه را پیشنهاد می‌کنیم. این میان‌وعده هم حدوداً 150 کالری دارد.
• شام: برای این وعده‌غذایی می‌توانید سالاد سبزیجات را در کنار مواد مغذی مانند مرغ یا ماهی، یک عدد ساندویچ چیزبرگر با گوجه‌فرنگی و خیار و یک فنجان نوشیدنی طبیعی میل کنید. این شام حدوداً 700 کالری و 30 گرم پروتئین دارد.

برای حالت تهوع پرتو درمانی چه بخوریم؟

برای کاهش حالت تهوع در تغذیه بعد از پرتو درمانی، می‌توانید از دستورالعمل‌های زیر پیروی کنید:

1. از غذاهای تند و چرب پرهیز کنید و به وعده‌های غذایی کوچک و مکرر توجه کنید.
2. وعده‌های غذایی را به صورت کوچک و مکرر مصرف کنید؛ مثلاً شش وعده کوچک در طول روز را انتخاب کنید.
3. غذاهای شور مانند چوب‌شور یا کراکر نمکی را مصرف کنید و از غذاهای گرم با بوی قوی پرهیز کنید.
4. از مایعات خنک مانند آب یا نوشیدنی‌های سرد استفاده کنید.
5. مصرف غذاهای نشاسته‌ای و کم‌چرب را افزایش دهید؛ مانند برنج، نان تست سفید و غلات.
6. مصرف زنجبیل در صورت تحمل آن، می‌تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند.
7. غذها را آرام و به خوبی بجوید و مایعات را به صورت مکرر و کم‌حجم مصرف کنید.
8. به جای خوردن غذاهایی که بوی قوی دارند، آن‎ها را سرد یا در دمای اتاق مصرف کنید.
9. بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید و برای هضم بهتر غذا، تلاش کنید آهسته میل کنید.

چالش‌های تغذیه بعد از پرتو درمانی

در بعضی از افراد ممکن است عوارض جانبی بعد از شیمی‌درمانی ایجاد شود. از این رو باید تغذیه بعد از پرتو درمانی را متناسب با آن برنامه‌ریزی کنید. در ادامه چند چالش و راه درمان و جلوگیری از آن بیان می‌شود:

• در صورت داشتن مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفاده از غذاهای خنک، مصرف مایعات بی‌گاز و اجتناب از مواد غذایی چرب و سنگین توصیه می‌شود.
• برای جلوگیری از خشکی دهان و مخاط، مصرف مایعات بی‌گاز و مرطوب‌کننده دهان مفید است. همچنین، مصرف مواد تنظیم‌کننده pH دهان مانند آب‌پرتقال و سوپ خردل را هم در رژیم خود قرار دهید.
• در صورت داشتن سوختگی دهان، اجتناب از مصرف غذاهای چرب و تند، استفاده از غذاهای نرم و آسان برای گلو و کمک گرفتن از دهان‌شویه‌های طبی مرطوب‌کننده و مسکن توصیه می‌گردد.
• اگر علائم اسهال را مشاهده کردید، مصرف مایعات الکترولیتی و مواد غذایی کم‌رنگ و خنک را جدی بگیرید. همچنین بهتر است از مصرف مواد غذایی سنگین و ادویه‌های تند اجتناب نمایید. با توصیه پزشک می‌توانید از داروهای ضداسهال هم استفاده کنید.
• در صورت داشتن مشکلات خلقی و کم‌خوابی، استفاده از تکنیک‌های آرام‌بخش مانند تمرین تنفس، مدیتیشن و موسیقی ملایم توصیه می‌شود. همچنین، از مصرف مواد محرک مانند قهوه و چای قبل از خواب اجتناب کنید.
• در صورت داشتن مشکلات گوارشی مانند یبوست، مصرف مواد غذایی نرم و آرامش‌بخش، استفاده از مایعات و همچنین اجتناب از مصرف غذاهای چرب و دیرهضم پیشنهاد می‌شود.

اطمینان حاصل کنید که با پزشک و تیم درمانی خود در مورد هرگونه مشکل یا نیاز ویژه صحبت کرده و از توصیه‌های آن‌ها پیروی می‌کنید. تغذیه بعد از پرتو درمانی و مراقبت‌های لازم می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شما در طول دوره پرتو درمانی کمک کند.

رژیم در رادیوتراپی برای جلوگیری از عوارض جانبی

برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند تغییر ذائقه یا از دست دادن چشایی در طول پرتو درمانی، ایجاد یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای این منظور، از غذاهای سرد یا با دمای اتاق مانند سالادها یا غذاهای خنک استفاده کنید تا بوی غذا کمتر اذیتتان کند. در عین حال به سراغ گیاهان و ادویه‌هایی بروید که می‌توانند طعم غذا را بهتر کنند؛ اما اگر با آفت دهان یا درد هنگام بلع مواجه شدید، از این روش پرهیز نمایید.

اگر دچار طعم بدی در دهان شدید، می‌توانید از آدامس بدون قند یا نعنا استفاده کنید. همچنین، اگر طعم فلزی در دهان خود حس کردید، از ظروف پلاستیکی استفاده کنید و از مصرف غذاهای کنسرو شده خودداری کنید. توجه به مصرف غذاهای مغذی و پرکالری و استفاده از مایعات فراوان در طول روز می‌تواند موجب جلوگیری از عوارض احتمالی شود.

در صورت وجود تهوع و استفراغ، از غذاها و نوشیدنی‌های سرد استفاده کنید و در صورت اسهال، به سراغ غذاهای کم‌فیبر بروید. همچنین در صورت داشتن زخم یا خشکی دهان، از غذاهای نرم و مرطوب کمک بگیرید. در نهایت، اگر طعم غذاها برایتان خیلی شیرین است، طعم‌دهنده‌هایی مانند لیمو، مرکبات، یا سرکه یا ترشی به آن‌ها اضافه کنید. به طور کلی این روش‌ها در تغذیه بعد از پرتو درمانی به شما کمک می‌کنند تا از غذاها لذت ببرید و عوارض پرتو درمانی را کاهش دهید.

پرهیز غذایی در دوره رادیوتراپی

در دوره رادیوتراپی، باید از مصرف مواد غذایی که ممکن است عوارض جانبی را تشدید کنند یا باعث ایجاد مشکلات جدید شوند، به طور مؤثری پرهیز کنید. برخی از این موارد عبارتند از:

1. سدیم (نمک): مصرف بیش از حد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون و بروز مشکلات گوارشی شود. باید به میزان مصرف نمک توجه کرده و آن را به کمترین مقدار ممکن برسانید.
2. قندهای افزوده: مصرف قندهای افزوده می‌تواند باعث افزایش وزن و مشکلات گوارشی شود. در نتیجه در تغذیه بعد از پرتو درمانی باید از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که قند بالایی دارند، اجتناب کنید.
3. چربی‌های جامد (اشباع): مصرف غذاهای پرچرب می‌تواند باعث افزایش مشکلات گوارشی و سایر آفت‌های سلامتی شود. به جای آن‌ها از روغن‌زیتون و دیگر روغن‌های طبیعی استفاده نمایید.
4. الکل: مصرف الکل می‌تواند باعث تحریک عصبی و افزایش مشکلات گوارشی شود. از این رو باید از مصرف الکل در دوره رادیوتراپی به صورت جدی بپرهیزید.
5. سایر موارد: مصرف مواد غذایی پرادویه، میوه‌های ترش و اسیدی، غذاهای شور و نمکی، نوشیدنی‌های حاوی کافئین، شکلات و شیرینی‌جات نیز باید تا حد امکان از رژیم غذایی این افراد حذف شوند.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید