«باریم انما» یا «تنقیه باریم» نوعی تصویربرداری اشعه ایکس از روده بزرگ (کولون و رِکتوم) است. روده بزرگ به بدن در پردازش عملیات دفع کمک می‌کند. «باریم انما» در تشخیص بیماری‌های روده بزرگ به پزشک کمک می‌کند؛ مثلا التهاب، پولیپپ و سرطان. باریم یک ماده حاجب (کنتراست) است. حاجب ماده‌ای است که به شفاف‌تر کردن تصاویر تهیه شده از درون بدن کمک می‌کند.

چه کسی باریم انما را برای من انجام می‌دهد؟

یک تکنسین رادیولوژی یا یک رادیولوژیست با «باریم انما» کار می‌کنند. این کار در اتاق اشعه ایکس و در بیمارستان یا مطب پزشک انجام می‌شود. رادیولوژیست سپس نتایج را می‌خواند و ناهنجاری را تشخیص می‌دهد یا آن را تایید می‌کند.

چگونه باید برای «باریم انما» آماده شوم؟

وقتی برای انجام «باریم انما» برنامه‌ریزی می‌کنید، دستورالعمل‌های دقیقی نیز در رابطه با نحوه آماده شدن برای آن دریافت خواهید کرد.

چه بخورید: روده بزرگ شما باید کاملا خالی باشد، بنابراین از یک الی سه روز قبل فقط غذاهای نرم یا مایعات شفاف بخورید. از جمله غذاهایی که می‌توانید بخورید عبارت از آب‌گوشت رقیق یا سوپ آبکی بدون چربی، قهوه بدون شکر و آبمیوه صاف شده است. نیمه شب قبل از روزی که باید «باریم انما» انجام دهید مجاز به خوردن یا نوشیدن نیستید.

خالی کردن روده بزرگ: همچنین باید شب یا روز قبل از جلسه ملاقات خود یک ملین یا انما (تنقیه) مصرف کنید. با این کار تمامی مواد زائد باقیمانده در روده بزرگ خارج می‌شوند. در صورتی که پزشک برایتان ملین تجویز کند، این دارو را به صورت قرص یا پودری که باید در آب حل شود دریافت می‌کنید. ملین باعث می‌شود مکررا به دستشویی بروید. اطمینان حاصل کنید که طی این دوران به دستشویی دسترسی دارید.

موضوعاتی که باید مورد بحث قرار گیرند: آماده باشید که در خصوص موضوعات زیر با تیم پزشکی‌تان صحبت کنید:

• تمامی داروهای مصرفی خود
• هرگونه حساسیت دارویی، از جمله حساسیت به باریم
• اینکه آیا می‌توانید در روز انجام «باریم انما» داروهای معمول خود را مصرف کنید یا خیر.
• در خصوص هرگونه بیماری و شرایط پزشکی خود و هچنین در خصوص هرگونه احتمال برای بارداری. اشعه ایکس برای نوزاد در حال رشد مضر است.
• هر گونه نگرانی خود در رابطه با این آزمایش

بیمه، هزینه‌ها و رضایت‌نامه: قبل از ملاقات، از کارگزار بیمه بپرسید که چه هزینه‌هایی را پوشش خواهند داد. همچنین بپرسید که چه میزان از هزینه‌ها را باید خودتان پرداخت کنید. پس از ورود به مطب دکتر یا بیمارستان، از شما می‌خواهند یک فرم رضایتنامه امضا کنید. این فرم اظهار می‌کند که شما مزایا و خطرات این اقدام را می‌دانید و با آن موافق هستید.

حین باریم انما

چقدر طول می‌کشد؟ یک باریم انما معمولا ۲۰ الی ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

چه باید بپوشم؟ باید تمام لباس‌ها، جواهرات و دیگر اشیای فلزی که ممکن است با اشعه ایکس تداخل داشته باشند دربیاورید.

طی انجام این عملیات چه اتفاقاتی رخ می‌دهد: وقتی آماده شدید، پزشک یا تکنیسین شما را راهنمایی می‌کند تا روی یک تخت معاینه در یک اتاق خصوصی به پهلو دراز بکشید. تکنسین یا پزشک یک ملحفه روی بدن شما می‌اندازد.

تخت معاینه به یک دستگاه اشعه ایکس و یک مانیتور متصل است. کارشناس فناوری (تکنولوژیست) ابتدا چندین تصویر اشعه ایکس می‌گیرد تا اطمینان حاصل کند که روده بزرگ شما خالی است.

پزشک یا تکنسین سپس نوک  انما را که به خوبی چرب شده و به یک لوله وصل است وارد مقعد شما می‌کند. و متخصص رادیولوژی نیز باریم را از طریق لوله وارد روده بزرگ شما می‌کند.

ممکن است پزشک یا تکنسین در طول آزمایش از شما بخواهند در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرید. بدین طریق باریم می‌تواند در سرتاسر کولون جریان یابد.

پس از اینکه متخصص رادیولوژی تشخیص دهد که باریم کافی در کولون وجود دارد، ممکن است از طریق همان لوله مقدار کمی هوا وارد لوله کند. به این مرحله باریم انمای double contrast گفته می‌شود (حاجب دوگانه). با این کار روده پرباد می‌شود و نمای بهتری از دیواره روده به وجود می‌آید. در این زمان چندین تصویر اشعه ایکش گرفته می‌شود. باریم در تصویر اشعه ایکس با رنگ سفید درخشان نمایان می‌شود و به وضوح کولون و رکتوم را نشان می‌دهد.

آیا باریم انما دردناک است؟ ممکن است هنگام جریان یافتن باریم در کولون در معده کمی احساس فشار و گرفتگی کنید. نفس‌های آهسته و عمیق می‌تواند کمی شما را آرام کند.

همچنین ممکن است از اینکه مدت طولانی بی‌حرکت دراز بکشید خسته شوید. وقتی باریم وارد روده بزرگ می‌شود، ممکن است حس کنید که باید فورا اجابت مزاج کنید. باید سعی کنید تا زمان تکمیل آزمایش باریم را درون خود نگه دارید.

بعد از تنقیه باریم

از کجا بدانم که این عملیات تمام شده است؟ پس از اینکه متخصص رادیولوژی از کولون به میزان کافی تصویر بگیرد، نوک انما را خارج می‌کند. به شما کمک می‌کنند از تخت پایین بیایید و به دستشویی بروید و باریم را دفع کنید. سپس دوباره به اتاق معاینه باز می‌گردید تا از شما تصویر اشعه ایکس بگسرند و اطمینان حاضل کنند که روده خود را به قدر کافی خالی کرده‌اید.

بعد از بازگشت به خانه باید انتظاز چه چیزهایی را داشته باشم؟ ممکن است تا چند روز بعد از انجام باریم انما شاهد مدفوع خاکستری یا سفید باشید. این امر بدین معناست که باریم در حال خروج از بدن شماست. برای ممانعت از بروز یبوست و خارج کردن باقیمانده باریم تا چند روز بعد از آزمایش مقدار زیادی مایعات بنوشید. ممکن است تیم مراقبت شما استفاده از ملین را نیز به شما توصیه کند.

در صورت بروز علائم زیر فورا با مطب پزشک خود تماس بگیرید:

• درد شدید معده
• تب
• اجابت مزاج خونی
• سرگیجه
• ضعف

آیا پس از انجام این آزمایش باید خانه بمانم؟ بلافاصله پس از باریم انما می‌توانید به فعالیت‌های معمول خود بازگردید. اما بهتر است کسی همراهتان باشد تا پس از آزمایش شما را به خانه ببرد.

سوال‌هایی که می‌توانید از تیم درمانتان بپرسید

قبل از باریم انما سوالات زیر را بپرسید:

• چرا این آزمایش را تجویز می‌کنید؟
• چه کسی باریم انما را انجام خواهد داد؟ دیکر چه کسانی در اتاق خواهند بود؟
• در طول آزمایش چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟
• چه مدت طول می‌کشد؟
• آیا این آزمایش دردناک است؟
• آیا باریم انما خطری به همراه دارد؟
• باریم انما در یافتن سرطان تا چه حد دقیق عمل می‌کند؟
• کی و چگونه از نتایج ازملیش مطلع خواهم شد؟
• چه کسی نتایج را برای من توضیح خواهد داد؟
• اگر باریم انما شواهدی مبنی بر سرطان بیابد، چه آزمایش‌های دیگری باید انجام دهم؟

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید