غربالگری سرطان در افراد سالمی که هیچ شکایتی ندارند انجام می‌شود. آزمایشات و معاینات برای تشخیص سرطان در مراحل اولیه انجام می‌شود، زمانی که درمان آن می‌تواند بسیار آسان‌تر و مؤثرتر انجام شود. خوشبختانه سرطان پروستات یکی از سرطان‌هایی است که انجام غربالگری برای آن امکان‌پذیر است. این غربالگری معمولاً با آزمایش خون با یا بدون معاینه صورت می‌پذیرد. در این صفحه با غربالگری سرطان پروستات و مزایا و معایب آن آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.

غربالگری سرطان پروستات چیست؟

غربالگری سرطان پروستات به‌منظور بررسی احتمال ابتلا به سرطان پروستات و یا تشخیص زودهنگام این بیماری برای درمان مؤثر انجام می‌شود. غربالگری سرطان پروستات معمولا به صورت معاینه فیزیکی یا آزمایش خون است، که در ادامه متن درباره آن توضیح می‌دهیم. به‌منظور غربالگری سرطان پروستات، پس از ارزیابی سابقه خانوادگی و سابقه سلامت فردی شما توسط پزشک، مناسب‌ترین روش‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری به شما توصیه می‌شود. تعداد دفعات معاینات غربالگری که باید انجام دهید نیز بسته به گروه خطر متفاوت خواهد بود.

چرا غربالگری سرطان پروستات انجام دهیم؟

هدف از غربالگری سرطان پروستات، شناسایی سرطان قبل از بروز علائم و نشانه‌ها است. هر چه سرطان زودتر و در مراحل پایین‌تری کشف شود، شانس موفقیت درمان بیشتر است و طول عمر بیماران نیز بیشتر خواهد بود. دانشمندان آزمایش‌‌هایی را برای غربالگری انواع خاصی از سرطان توسعه داده‌اند. اهداف کلی غربالگری سرطان عبارتند از:

• تعداد مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان را کاهش دهیم.
• تعداد مبتلایان به آن را کاهش دهیم.

روش‌های غربالگری سرطان پروستات

همانطور که گفتیم غربالگری برای پیداکردن شواهدی از سرطان، در بزرگسالانِ به ظاهر سالم و بدون علامت انجام می‌شود. برای غربالگری سرطان پروستات، معمولاً از دو آزمایش استفاده می‌شود:

۱– معاینه پروستات (DRE)

معاینه مقعدی یا DRE، روشی است که به کمک آن، معاینه فیزیکی برای بررسی اولیه احتمال سرطان پروستات انجام می‌شود. در این روش معاینه دکتر دستکش پوشیده، انگشت خود را آغشته به ژل کرده و وارد مقعد نموده و سطح غده پروستات را برای پیداکردن موارد غیرطبیعی لمس می­‌کند.

برای آشنایی بیشتر مقاله  معاینه مقعدی (DRE)  را مطالعه فرمایید.

۲– آزمایش PSA

به این آزمایش، آزمایش پروستات نیز می‌گویند. در حال حاضر این آزمایش، مهمترین روش غربالگری سرطان پروستات است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله «آزمایش PSA و نحوه تفسیر آن» را برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص مطالعه فرمایید.

مزایا و معایب غربالگری سرطان پروستات

هر مرد بالای ۵۰ سالی باید جوانب مثبت و منفی غربالگری کانسر پروستات را بداند تا بتواند تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای درباره انجام یا عدم انجام آن داشته باشد:

مزایای  غربالگری سرطان پروستات:

 آزمایش PSA برای تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه سرطان مفید است. این سودمندی در افرادی که احتمال ابتلای بیشتری دارند، بیشتر است. زیرا به برخی کمک می‌کند قبل از رشد و انتشار سرطان، درمان لازم را دریافت کنند؛ بنابراین می‌تواند موجب افزایش طول عمر شود.

معایب غربالگری سرطان پروستات :

غربالگری PSA ممکن است سرطان‌هایی با رشد بسیار آهسته را نیز تشخیص دهد. این سرطان‌ها هرگز زندگی فرد را تهدید نمی‌کنند. در نتیجه، غربالگری سرطان پروستات با استفاده از PSA، ممکن است منجر به درمان‌های غیرضروری در این افراد شود؛ و حتی می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شده و کیفیت زندگی فرد را به طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.

بیشتر بخوانید: طول عمر در سرطان پروستات

آیا باید آزمایش PSA انجام دهم؟

نظر مراجع علمی درباره غربالگری سرطان پروستات کمی متفاوت است، اما در مجموع می‌توان گفت:

• افراد خیلی جوان یا خیلی پیر (که امید به زندگی زیادی ندارند) نیازمند غربالگری نیستند.
• در سنین حدود ۵۰ تا ۷۰ سال بهترین زمان برای غربالگری است.
• همه افراد قبل از انجام غربالگری باید سود و ضرر غربالگری سرطان پروستات را بدانند.
• غربالگری در افرادی که عوامل خطر سرطان پروستات یا سابقه خانوادگی آن را دارند سودمندتر است.

بیشتر بخوانید: عوامل خطر ایجاد سرطان پروستات

اگر علامت سرطان پروستات دارید، باید تحت اقدامات تشخیصی قرار بگیرید و بحث غربالگری دیگر مطرح نیست.

چرا غربالگری سرطان پروستات در افراد بسیار مسن نیاز نیست؟

همانطور که گفته شد، سیر کانسر پروستات در بسیاری از موارد کند است و ممکن است سال‌ها برای بیمار مشکلی ایجاد نکند. به همین علت در مبتلایان به سرطان پروستات که امید به زندگی کمی دارند (کمتر از ۵ یا ۱۰ سال)، ما درمانی انجام نمی‌دهیم و صرفاً بیمار را تحت نظر می‌گیریم؛ بنابراین، تشخیص زودرس نیز کمکی به فرد نخواهد کرد، چرا که به جز نگرانی و اضطراب ثمره دیگری برای فرد نخواهد داشت.

بیشتر بخوانید: درمان سرطان پروستات چگونه است؟

جمع‌بندی: غربالگری سرطان پروستات

سرطان پروستات یکی از سرطان‌هایی است که روش غربالگری شناخته‌شده و ساده‌ای دارد. روش غربالگری این سرطان با آزمایش خون است که در آن سطح PSA اندازه‌گیری می‌شود. آقایان در حدود سن ۵۰ تا ۷۰ سالگی باید مزایا و معایب غربالگری سرطان پروستات را بدانند تا بتوانند درباره انجام یا عدم انجام آن تصمیم‌گیری کنند.

منابع:

auanet.org

Uroweb.org

USPSTF

سوالات متداول:

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید