علائم سرطان ریه چیست و چرا این بیماری به عنوان یکی از مرگبارترین انواع سرطان‌ها شناخته می‌شود؟ سرطان ریه زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سالم ریه به صورت غیرقابل کنترل رشد کرده و به توده‌های بدخیم تبدیل می‌شوند، اما این سرطان اغلب در مراحل اولیه بدون علائم مشخص است و همین ویژگی، آن را به قاتلی خاموش تبدیل می‌کند. شناخت دقیق علائم سرطان ریه می‌تواند کلید اصلی برای تشخیص زودهنگام و افزایش شانس درمان باشد. در این مقاله، سفری به دنیای سرطان ریه خواهیم داشت و با جزئیات بیشتری به بررسی این بیماری، علائم و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم تا بتوانیم به شما در مسیر آگاهی و پیشگیری کمک کنیم.

سرطان ریه چیست؟

سرطان ریه به معنای بدخیم شدن بعضی سلول‌های ریه است. سرطان ریه هنگامی شروع می‌شود که سلول‌های سالم ریه تغییر می‌کنند و خارج از کنترل رشد می‌کنند و توده‌ای به نام تومور، ضایعه یا گره ایجاد می کنند. در صورتی که این تومور بدخیم باشد، به آن «سرطان ریه» می‌گوییم. بدخیمی به معنای توانایی گسترش به بافت‌های اطراف و دوردست است. گسترش سرطان ریه به نواحی دوردست توسط خون یا سیستم لنفاوی صورت می‌پذیرد. برای آشنایی با علائم سرطان ریه، بهتر است ابتدا خود ریه و غدد لنفاوی آن را نیز بشناسیم:

عملکرد و ساختار ریه

ریه‌ها در دم، اکسیژن و هوای تازه را جذب می‌کنند و در بازدم هوای مصرفی توسط سلول‌ها که مملو از دی اکسید کربن است را دفع می‌کنند. ریه‌ها سلول‌های متنوعی دارند. بیشتر سلول‌های ریه سلولهای پوششی (اپی‌تلیال) هستند که مجاری تنفسی را می‌پوشانند.

غدد لنفاوی ریه

گره‌ های لنفاوی ارگان‌های کوچک و لوبیایی شکلی هستند که به مبارزه با عفونت کمک می‌کنند. این گره‌ ها در ریه‌ها، مرکز قفسه‌ سینه و سایر نقاط بدن قرار دارند. جریان طبیعی لنف از ریه ها به سمت مرکز قفسه سینه است، که توضیح می‌دهد چرا کانسر ریه ابتدا به مرکز قفسه سینه گسترش پیدا می‌کند. انتقال یک سلول سرطانی توسط جریان خون به درون یک گره لنفاوی یا به یک قسمت دوردست بدن، متاستاز نام دارد.

علائم سرطان ریه

علائم بیماری سرطان ریه در افراد مختلف متفاوت است. گاهی اوقات افراد مبتلا به سرطان ریه هیچ کدام از این علائم را ندارند یا ممکن است علت آن‌ها، بیماری دیگری بجز سرطان باشد.

علائم سرطان ریه در مراحل اولیه

علائم شایع سرطان ریه عبارتند از: سرطان ریه در مراحل اولیه معمولا بی‌علامت است. اما در زمان تشخیص، شایع‌ترین علائم سرطان ریه عبارتند از:

• سرفه‌ای که بهتر نمی‌شود یا حتی بدتر می‌شود (۵۰ تا ۷۵٪ موارد)
• تنگی نفس با انجام فعالیت‌های معمول (تا ۴۰٪ موارد)
• درد قفسه سینه (تا ۴۰٪ موارد)
• خلط خونی (تا ۳۴٪)
• کاهش اشتها
• کاهش وزن ناخواسته (تا ۳۰٪)
• سرفه خلط دارسرفه خونی

• گرفتگی صدا

برای بیمارانی که هیچ کدام از علائم شروع سرطان ریه را ندارند، سرطان ممکن است در تصویربرداری به دلایل دیگری مشاهده شود. آیا این علائم برای شما آشناست ؟ آزمایش و تشخیص سرطان ریه را مطالعه کنید !

علائم سرطان ریه پیشرفته

سرطان ریه می تواند از طریق فرایندی به نام متاستاز به هر نقطه از بدن پخش شود. سرطان ریه اغلب به غدد لنفاوی، سایر بخش‌های ریه‌ها، استخوان‌ها، مغز، کبد و ساختارهایی مجاور کلیه‌ها به نام غدد فوق کلیه پخش می‌شود. علائم سرطان ریه که ناشی از متاستاز است، شامل موارد زیر است:

• مشکلات تنفسی بیشتر
• درد استخوان
• درد شکم یا کمر
• سردرد یا سرگیجه
• ضعف
• تشنج
• مشکلات گفتاری
• تورم صورت، بازوها یا گردن
• زردی
• توده در گردن
• به ندرت تومور ریه می تواند هورمون‌هایی ترشح کند که باعث مشکلاتی مانند کاهش سدیم یا افزایش کلسیم خون شوند.

نشانه سرطان ریه در آزمایش خون

در مبتلایان به سرطان ریه، ممکن است آزمایش خون دچار اختلال شود. شایع‌ترین نشانه، کم‌خونی است که البته فقط در ۴۰٪ موارد دیده می‌شود. سایر موارد ناشایع‌تر هستند. به طور اختلالات زیر در آزمایش خون دیده شود:

• کم خونی
• افزایش گلبول سفید
• افزایش پلاکت
• افزایش انعقادپذیری

همچنین ممکن است کلسیم خون افزایش یابد که می‌تواند ناشی از اختلالات هورمونی ایجاد‌شده یا متاستاز استخوانی باشد. علائم اولیه سرطان ریه، روی طول عمر بیماران تاثیر دارد علائم سرطان ریه می‌تواند نشان‌دهنده میزان پیشرفت بیماری باشد. به طور کلی، افرادی که با سرفه تنها تشخیص داده می‌شوند، طول عمر بیشتر و سیر بیماری بهتری نسبت به سایر بیماران دارند.

آیا علائم سرطان ریه در زنان و مردان تفاوتی دارد؟

علائم سرطان ریه در زنان به‌طورکلی با مردان مشابه است، اما می‌تواند اختلاف‌های جزئی و ظریفی داشته باشد. مثلاً هنگام پدیدار شدن اولین علائم سرطان ریه، امکان دارد که زنان علاوه بر علائم اصلی سرطان ریه (مانند سرفه مداوم یا سرفه خونی)، علائمی همچون خستگی و شروع تدریجی تنگی نفس را نیز تجربه کنند. اما بسیاری از افراد به دلیل چشم‌گیر نبودن این علائم، آن‌ها را جدی نمی‌گیرند. نوع SCC سرطان ریه در مردان و نوع آدنوکارسینوم آن در زنان بیشتر دیده می‌شود. نوع SCC بیشتر قسمت‌های مرکزی ریه و نوع آدنوکارسینوم بیشتر قسمت‌های محیطی ریه را درگیر می‌کنند؛ به همین علت نوع SCC در مراحل اولیه علامت‌دارتر است. بنابراین با اینکه علائم انواع سرطان ریه در زنان و مردان مشابه است، ولی زنان کمتر از مردان در مراحل اولیه علامت‌دار می‌شوند.

شایع ترین علائم سرطان ریه در زنان کدام اند؟

از آنجایی که شایع ترین علائم سرطان ریه در زنان به تدریج شروع می‌شوند، تشخیص آن‌ها ممکن است دشوار باشد. علائم بر اساس نوع سرطان ریه، متفاوت خواهند بود. مثلاً در سرطان آدنوکارسینوم ریه، توده سرطانی در حاشیه ریه‌ها رشد می‌کند. از این رو، می‌تواند قبل از تشخیص بسیار بزرگ شود. به همین دلیل در این نوع سرطان، علائم سیستمیک (مربوط به کل بدن) مانند خستگی، شایع‌تر است. در ادامه، علائم سرطان ریه در زنان را به طور دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:

علائم	توضیح مختصر
خستگی	خستگی ناشی از سرطان با خواب یا استراحت بهبود نمی‌یابد و خستگی کل بدن را شامل می‌شود.
تنگی نفس	در مراحل اولیه سرطان ریه، تنگی نفس ممکن است واضح نباشد یا با مشکلات دیگر اشتباه گرفته شود.
درد کمر	متاستاز به استخوان‌ها می‌تواند باعث درد در ستون فقرات یا دست و پا شود و ممکن است با آرتریت یا مشکلات دیسک اشتباه گرفته شود.
شانه درد	می‌تواند ناشی از متاستاز یا تحریک عصبی توسط تومورهای موجود در قفسه سینه باشد.
درد قفسه سینه	زمانی رخ می‌دهد که سرطان به پرده جنبی (غشای احاطه‌کننده ریه‌ها) حمله کند.
عفونت‌های تنفسی مکرر	عفونت‌های مکرر مانند برونشیت یا سینه پهلو، می‌توانند نشانه‌ای از سرطان ریه باشند.
سرفه مداوم	سرفه‌ای که مشابه عفونت ویروسی یا آلرژی است و معمولاً با گذر زمان بهبود نمی‌یابد.
سرفه خونی	یکی از علائم مشخص سرطان ریه که در حدود 21 درصد از بیماران مشاهده می‌شود.

علائم سرطان ریه بدخیم

تعریف «بدخیمی و خوش‌خیمی» در علم پزشکی با تعریف غیراختصاصی آن که در صحبت‌های روزمره استفاده می‌شود متفاوت است. در پزشکی، «بدخیمی» مترادف با سرطان است و بنابراین همه سرطان‌ها بدخیم هستند. اما در تعریف غیراختصاصی روزمره، سرطان بدخیم به مواردی گفته می‌شود که شانس کمی برای بهبودی کامل وجود دارد. در این مقاله ، منظور از بدخیمی، همین تعریف دوم است. علائم سرطان ریه بدخیم ممکن است تا مراحل پیشرفته بروز نکنند، اما برخی از علائم شایع عبارتند از:

1. 1. سرفه‌های مداوم یا سرفه‌های خونی: یکی از شایع‌ترین علائم سرطان ریه، سرفه‌ای است که با گذر زمان بهبود نیابد. سرفه خونی نیز ممکن است نشان‌دهنده سرطان پیشرفته باشد.
2. 2. تنگی نفس: این علامت ممکن است به دلیل تومورهای ریه یا تجمع مایعات در اطراف ریه‌ها ایجاد شود.
3. 3. درد قفسه سینه: این درد ممکن است با تنفس عمیق، سرفه یا خندیدن شدیدتر شود.
4. 4. کاهش وزن غیرمنتظره و خستگی: افراد مبتلا به سرطان ریه ممکن است بدون هیچ دلیل روشنی کاهش وزن شدید داشته باشند یا احساس خستگی مداوم کنند.
5. 5. خس‌خس سینه و گرفتگی صدا: در برخی موارد، سرطان می‌تواند باعث تغییر در صدا یا مشکلات تنفسی شود.

سرطان ریه بدخیم درمان دارد؟

درمان سرطان ریه به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، سلامت عمومی بیمار و دیگر عوامل بستگی دارد. سرطان ریه همیشه قابل درمان است، اگرچه درمان ممکن است به معنای بهبود کامل نباشد. هدف از درمان می‌تواند شامل بهبود کیفیت زندگی، کنترل علائم و افزایش طول عمر باشد.

سرطان ریه تا چه حد قابل درمان است؟

قابلیت درمان سرطان ریه به نوع و مرحله بیماری بستگی دارد. اگر سرطان ریه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال موفقیت درمان بسیار بالاتر است. در مراحل اولیه، نرخ بقای ۵ ساله بیماران تا ۶۳٪ می‌رسد. در صورتی که سرطان به غدد لنفاوی یا نواحی دوردست بدن متاستاز داده باشد، این نرخ به شدت کاهش می‌یابد و در موارد متاستازهای دوردست به حدود ۷٪ می‌رسد. به طور کلی، تشخیص زودهنگام، ترک سیگار و پیگیری درمان‌های جدید مانند ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند می‌تواند به بهبود طول عمر و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان ریه کمک کند.

تشخیص سرطان ریه

تشخیص سرطان ریه بسته به شرایط بیمار و بیماری با روش‌های گوناگونی صورت می‌پذیرد. تشخیص قطعی سرطان ریه با بیوپسی (نمونه‌برداری) انجام می‌گیرد. اما، روش‌های عکسبرداری نقش پررنگی در تعیین میزان گسترش تومور و نیز تعیین بهترین روش بیوپسی دارند.

روش‌های تصویربرداری در تشخیص سرطان ریه

اقدامات تصویربرداری می تواند پخش شدن سرطان را نشان دهد، اما هرگز نمی توان از آنها به تنهایی برای تشخیص سرطان ریه استفاده کرد. اقدامات تصویربرداری برای تشخیص سرطان ریه و تعیین مرحله سرطان ریه عبارتند از: ۱- سی تی اسکن: از سی تی اسکن می‌توان برای یافتن تومور ریه، متاستاز لنفاوی و متاستازهای دوردست استفاده کرد. ۲- پت اسکن: روش نسبتا جدیدی است که تقریبا از کل بدن تصویربرداری می‌کند. پت اسکن معمولا با سی تی اسکن ترکیب می‌شود تا دقت بالاتری به دست بدهد. ۳- ام آر آی: از ام آر آی در سرطان ریه معمولا برای یافتن متاستاز مغز یا استخوان استفاده می‌شود و برای خود بافت ریه استفاده نمی‌شود. ۴- اسکن استخوان: در صورتی که پت اسکن گرفته نشده باشد، از اسکن استخوان برای یافتن متاستاز استخوانی در نواحی مختلف بدن استفاده می‌شود.

روش‌های نمونه برداری در تشخیص سرطان ریه

نمونه برداری سرطان ریه، قطعی‌ترین راه تشخیص آن است. نمونه برداری معمولا به صورت بیوپسی کور (core) یا آسپیراسیون سوزنی است. حجم و اندازه نمونه در روش core بیشتر است. از روش‌های زیر برای گرفتن نمونه از بافت سرطان ریه (بیوپسی کُر یا آسپیراسیون سوزنی) استفاده می‌شود: ۱- برونکوسکوپی برونکوسکوپ نوعی اندوسکوپ است که برای دیدن داخل ریه از آن استفاده می‌شود. در برونکوسکوپی، پزشک برونکوسکوپ را از طریق دهان یا بینی، به مجاری تنفسی ریه ها منتقل می‌کند. یک جراح یا یک متخصص ریه ممکن است این اقدام را انجام دهد. با استفاده از ابزار کوچکی که درون لوله قرار دارد می توان نمونه هایی از مایع یا بافت برداشت، تا پاتولوژیست بتواند آن ها را بررسی کند. حین انجام برونکوسوپی، بیماران بی حسی خفیفی دریافت می کنند. ۲- توراسنتز به معنای خارج کردن مایع از داخل قفسه سینه به وسیله سوزن است. ۳- توراکوسکوپی توراکوسکوپی به معنای رویت داخل قفسه سینه با ایجاد یک سوراخ کوچک در آن و وارد کردن ابزار خاص و دوربین فیلمبرداری به آن است. اگر چه بیماران جهت انجام این روش به بیهوشی عمومی نیاز دارند، ولی به دلیل استفاده از بر‌ش‌های کوچکتر در توراکوسکوپی، زمان بهبودی پس از عمل ممکن است کوتاهتر باشد. این روش را جراحی توراکوسکوپی با کمک ویدئو (VATS) نیز می نامند. ۴- مدیاستینوسکوپی در مدیاستینوسکوپی، جراح با ایجاد برش کوچکی در بالای استخوان جناغ، غدد لنفاوی مرکز قفسه سینه در زیر استخوان جناغ را بررسی می‌کند و جهت انجام آزمایش از آنها بیوپسی می‌کند. این روش نیز به بیهوشی عمومی نیاز دارد و در اتاق عمل انجام می‌شود. ۵- توراکوتومی در توراکوتومی، دیواره قفسه سینه برش داده و باز می‌شود. توراکوتومی روشی است که جراحان اغلب برای برداشتن کامل تومور ریه استفاده می‌کنند. با توجه به تهاجمی بودن این روش، ندرتا از آن برای تشخیص سرطان ریه در ابتدا استفاده می‌شود.

کدام روش تشخیصی برای من استفاده خواهد شد؟

همه آزمایش‌ها برای همه افراد استفاده نخواهد شد. پزشک شما ممکن است عوامل زیر را هنگام انتخاب آزمایش تشخیصی در نظر بگیرد:

• نوع سرطان احتمالی
• علائم و نشانه‌های شما
• سن و سلامت عمومی شما
• نتایج آزمایش‌های پزشکی قبلی

انواع سرطان ریه‌

سرطان ریه دو دسته است:

• کانسر ریه نوع غیر سلول کوچک = non-small cell lung cancer یا NSCLC
• کانسر ریه از نوع سلول کوچک = small-cell lung cancer یا SCLC

نوع NSCLC بسیار شایع‌تر است (تقریبا ۷-۶ برابر). بنابراین وقتی صحبت از سرطان ریه به طور کل می‌شود معمولا منظور این نوع است. یک نوع دیگر سرطان هم وجود دارد که بعضی افراد آن را نیز سرطان ریه محسوب می‌کنند: مزوتلیوم. با این وجود این نوع سرطان از بافت پوشاننده اطراف ریه ایجاد می‌شود و نه خود ریه. از آنجایی که سرطان ریه non-small cell شایع ترین نوع سرطان ریه است، این متن عمدتا در مورد این نوع است.

انواع سرطان ریه

خود سرطان ریه غیر سلول کوچک (Non-small cell) به چند زیرنوع تقسیم می‌شود که بر اساس ظاهر سلول‌ها در زیر میکروسکوپ است. انواع مختلف آن عبارتند از:

• آدنوکارسینوم
• سرطان سلول سنگفرشی (SCC)
• کارسینوم سلول بزرگ
• نوع NOS (با تلفظ «ان اُ اس» و به این معنا که در سایر طبقات نمی گنجد!)
• NSCLC تمایز نیافته

علل ایجاد سرطان ریه

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین و مرگبارترین انواع سرطان‌هاست. عوامل مختلفی می‌توانند منجر به ابتلا به این بیماری شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• دخانیات و مصرف سیگار

• مواد شیمیایی و خطرات محیط کار

• ژنتیک و سابقه خانوادگی سرطان ریه

• آلودگی هوا

• سابقه بیماری قبلی ریه

در ادامه مفصل تر به این موارد خواهیم پرداخت:

دخانیات و مصرف سیگار

سیگار مهمترین علت ایجاد سرطان ریه است. دود تنباکو به سلول‌های ریه آسیب می‌زند و باعث رشد غیرطبیعی آنها می شود. در افرادی که با تعداد بیشتر و یا برای مدت طولانی تری سیگار می‌کشند، خطر ابتلا به سرطان به علت سیگار کشیدن بیشتر است. قرار گرفتن مکرر در معرض دود سیگار، قلیان، سیگار برگ یا پیپ دیگران نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد، حتی اگر خود فرد سیگار نکشد. این دود، دود تنباکوی محیطی (ETS) یا دود تنباکوی “دست دوم” نامیده می‌شود. کشیدن ماری جوانا (مانند گراس، علف و گل) و استفاده از سیگار الکترونیکی نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد، اما خطر واقعی آن مشخص نیست.

مواد شیمیایی و خطرات محیط کار

بعضی مواد احتمال سرطان ریه را افزایش می‌دهند. افراد می‌توانند در محیط کارشان با این مواد مواجهه داشته باشند.

 آزبست یا پنبه کوهی

آزبست نیز از علل ایجاد سرطان ریه است. آزبست یا پنبه کوهی یا پنبه نسوز بلورهایی شبیه مو است که در بسیاری از سنگ ها وجود دارد. از آن اغلب به عنوان عایق نسوز در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که الیاف آزبست استنشاق می شوند، می‌توانند ریه‌ها را آزرده و ملتهب کنند. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که ترکیب سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض آزبست بسیار خطرناک است.

افرادی که با آزبست در شغلی مانند کشتی سازی، استخراج آزبست، عایق کاری یا تعمیر ترمز خودرو کار می‌کنند و سیگار نیز می‌کشند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند. استفاده از تجهیزات محافظ تنفسی این خطر را کاهش می دهد.

سیلیس

سیلیس ماده‌ای است که در بعضی صنایع ساختمانی و مصالح استفاده می‌شود. از جمله این صنایع می‌توان به شیشه‌سازی و آجرکاری اشاره کرد. سیلیس می‌تواند باعث بیماری‌ای به نام سیلیکوز شود، که از علل ایجاد سرطان ریه است و احتمال سرطان ریه را بیشتر می‌کند.

دود اگزوز موتور دیزلی

دود اگزوز موتوز دیزلی نیز یکی از علل سرطان ریه است.

افرادی که به طور معمول با آن مواجهه دارند در خطر بالاتر سرطان ریه هستن، از جمله رانندگان و مکانیک‌ها.

گاز رادون

رادون نیز یکی از دیگر علل ایجاد سرطان ریه است. رادون گازی نامرئی و بدون بو است که در طبیعت توسط برخی از انواع خاک و سنگ آزاد می‌شود. قرار گرفتن در معرض رادون سبب افزایش خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان از جمله سرطان ریه می‌شود.

اکثر فروشگاه‌های ابزارآلات، کیت‌هایی دارند که میزان گاز رادون خانه را می‌سنجند. به تهویه مناسب زیرزمین‌ها می‌توان میزان گاز رادون را کاهش داد.

ژنتیک و سابقه خانوادگی سرطان ریه

برخی افراد استعداد ژنتیکی ابتلا به سرطان ریه دارند. افرادی که والدین، ​​برادر یا خواهر آنها به سرطان ریه مبتلا هستند، به دلیل تغییرات ژنتیکی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند، حتی اگر سیگار نکشند. بنابراین پرهیز از سیگار و سایر عوامل خطر سرطان ریه برای این افراد واجب‌تر است.

آلودگی هوا

آلودگی هوا نیز می‌تواند باعث سرطان ریه شود. احتمال آن بستگی به سطح آلودگی هوایی دارد که شما به طور معمول در مواجهه با آن هستید.

سابقه بیماری قبلی ریه

بعضی بیماری‌های ریوی مانند COPD و فیبروز ایدوپاتیک ریه نیز از علل ایجاد سرطان ریه هستند.

سایر علل ایجاد سرطان ریه

بعضی از سایر مواد مانند گازها یا مواد شیمیایی که در محل کار یا محیط زیست وجود دارند، می‌توانند عامل خطر سرطان ریه باشند.

• در برخی از مناطق جهان، افرادی که در معرض شعله‌ ناشی از سوختن ذغال سنگ یا چوب هستند ممکن است بیشتر از سایرین به سرطان ریه مبتلا شوند.
• همچنین، بخار حاصل از گازوئیل یا جوش‌کاری می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
• عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند شامل قرار گرفتن در معرض اشعه، آرسنیک، نیکل و کروم هستند.

آیا همه مبتلایان به سرطان ریه سیگاری هستند؟

به دلیل آن که کنسر ریه با استعمال دخانیات ارتباط دارد، ممکن است بیماران احساس کنند که پشتیبانی و کمکی دریافت نخواهند کرد، زیرا معتقدند دیگران تصور خواهند کرد که رفتار خود آنها باعث بیماری شده است. واقعیت این است که اکثر افراد سیگاری به کانسر ریه مبتلا نمی‌شوند و همه افراد مبتلا به کانسر ریه سیگار نمی‌کشند. کانسر ریه بیماری‌ای است که ممکن است هر کسی به آن مبتلا شود. در حقیقت، بیشتر افرادی که امروزه به کنسر ریه مبتلا می‌شوند یا سال‌ها زودتر سیگار را ترک کرده‌اند و یا هرگز سیگار نکشیده‌اند، اما به هر حال سیگار احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه

پرهیز از قرار گرفتن در معرض علل ایجاد کانسر ریه، بهترین راه پیشگیری از سرطان ریه است. مهمترین اقدام نیز ترک سیگار است. البته دقت کنید که نمی‌توان احتمال ابتلا به سرطان ریه را به صفر رساند، اما می‌توان احتمال ابتلا را کم کرد. متاسفانه سرطان ریه در مراحل اولیه در بسیاری از موارد بی‌علامت است. بنابراین اکثر بیماران در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند. اما در  صورتی که بتوان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد، شانس موفقیت درمان بالاتر است. بنابراین مهم است که در افراد پرخطر، غربالگری سرطان ریه انجام شود تا بیماری قبل از بروز علائم تشخیص داده شود. از طرف دیگر باید با علل ایجاد سرطان ریه آشنا باشیم و سعی کنیم از عوامل خطر قابل تغییر پرهیز کنیم. علی‌الخصوص اگر سیگاری هستید سعی کنید آن را ترک کنید. اگر عوامل خطر غیر قابل تغییر یا سابقه خانوادگی سرطان ریه دارید، آشنایی با علائم سرطان ریه که در بالا توضیح داده شد اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.

غربالگری سرطان ریه

کنسر ریه یکی از سرطان‌هایی است که مردم اطلاعات کمی در مورد غربالگری آن دارند. بر خلاف تصور بسیاری از افراد، انجمن‌های معتبر دنیا انجام غربالگری سرطان ریه را در شرایطی توصیه کرده‌اند. ارزش انجام غربالگری بستگی به احتمال ابتلای شما دارد.

مرحله بندی سرطان ریه

مرحله بندی، روشی است که میزان گسترش و انتشار سرطان را توصیف می‌کند. برای این کار پزشکان از آزمایش‌های تشخیصی و تصویربرداری استفاده می‌کنند. مرحله بالاتر سرطان، به معنای میزان پیشرفته‌تر و گسترده‌تر بودن آن است. مرحله سرطان ریه به پنج دسته تقسیم می‌شود:

1. مرحله صفر
2. مرحله یک
3. مرحله دو
4. مرحله سه
5. مرحله چهار

مرحله صفر، سرطان غیر تهاجمی است. به طور کلی جراحی سرطان ریه در مرحله ۴ و بسیاری از بیماران مرحله ۳ امکان‌پذیر نیست و در این حالت پزشک درمان‌های دیگری را به شما پیشنهاد خواهد داد. هر چه مرحله سرطان ریه بالاتر باشد، احتمالا طول عمر بیماران مبتلا به آن کمتر خواهد بود.

عود سرطان ریه به چه معناست؟

سرطان ریه ای که بعد از درمان مجدد برگشته است را سرطان ریه «عود کرده» یا «راجعه» می‌نامیم. ر صورت بازگشت سرطان، دور دیگری از آزمایش‌ها جهت آگاهی از میزان بازگشت سرطان انجام خواهد شد. این آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها اغلب مشابه آزمایش‌هایی هستند که هنگام تشخیص سرطان اولیه انجام شده‌ است.

درمان سرطان ریه

کانسر ریه، بدون توجه به اندازه، مکان و میزان پخش شدن آن، همیشه قابل درمان است. هرچند بهبودی کامل همیشه امکان‌پذیر نیست. پنج روش اصلی درمان سرطان ریه عبارتند از:

۱- جراحی سرطان ریه

جراحی سرطان ریه یکی از گزینه‌های درمانی برای برخی از بیماران است. اینکه شما کاندید مناسبی برای انجام جراحی هستید یا خیر،  بستگی به نوع، محل و مرحله سرطان ریه شما و سایر شرایط سلامتی‌تان دارد. برخی گزینه‌های جراحی عبارتند از خارج کردن تومور به همراه بافت ریه اطرافش و گره‌های لنفاوی در ناحیه تومور.

۲- پرتو درمانی سرطان ریه

پرتو درمانی سرطان ریه از اشعه‌های با انرژی زیاد برای کشتن سلول‌های سرطانی یا متوقف کردن رشد آن‌ها استفاده می‌کنیم. این روش در بیمارانی که در همان ابتدا قابل جراحی نیستند یا در درمان متاستاز بیشترین کاربرد را دارد. ممکن است این روش با شیمی درمانی ترکیب شود.

۳- شیمی درمانی سرطان ریه

شیمی درمانی سرطان ریه شامل استفاده ترکیبی از داروهای مختلف می‌شود. این داروها معمولا از طریق وریدی تزریق می‌شوند و یا از طریق لوله‌ای که به یکی از رگ‌های خونی قفسه سینه شما وصل است، وارد می‌شوند. ممکن است برخی از بیماران به جای تزریق دارو از کپسول یا قرص‌های خوراکی استفاده کنند.

۴- تارگت تراپی سرطان ریه

درمان هدفمند یا تارگت تراپی سرطان ریه سرطان ریه، نوعی درمان دارویی است که در آن داروها به ویژگی‌های خاصی از سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند تا از رشد و پخش شدن سلول‌های سرطانی جلوگیری کنند. این هدف‌های مولکولی روی سطح یا درون سلول سرطانی یافت می‌شوند و ممکن است ژن‌ها یا پروتئین‌های خاصی باشند.

۵- ایمونوتراپی سرطان ریه

ایمونوتراپی سرطان ریه نوعی روش درمانی  است که در آن از داروهایی برای فعال کرن سیستم ایمنی بیمار استفاده می‌کنیم تا سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد. در واقع در این روش از خود سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سرطان استفاده می‌شود. نوع درمان مورد نیاز در هر بیمار بر اساس مرحله بیماری، حال عمومی بیمار و میزان پاسخ به درمان‌های قبلی تعیین می‌شود.

پیگیری سرطان ریه بعد از درمان

پیگیری سرطان ریه به معنای ویزیت شدن توسط پزشک در فواصل زمانی منظم پس از پایان درمان است. فواصل ویزیت‌ها بستگی به مرحله بیماری، نوع درمان‌های انجام شده و وضعیت بیمار دارد. در این ویزیت‌ها، پزشک از بیمار شرح حال می‌گیرد، وی را معاینه می‌کند و آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های مورد نیاز را درخواست می‌کند. پزشک عود بیماری را بررسی کرده و یبمار را از نظر بروز عوارض جانبی ارزیابی می‌کند.

طول عمر بیماران سرطان ریه

طول عمر بیماران سرطان ریه به نوع تومور، مرحله بیماری و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. یکی از راه‌های نشان دادن طول عمر بیماران سرطان ریه، ذکر «بقای ۵ ساله» بیماران است. بقای ۵ ساله، نشاندهنده درصدی از بیماران است که پس از پنج سال زنده می‌مانند. بقای ۵ ساله در کنسر ریه مراحل مختلف به صورت زیر است:

• تومور موضعی (یعنی بدون درگیری گره‌های لنفاوی و درگیری دوردست): ۶۳٪
• تومور ناحیه ای (یعنی درگیری گره‌های لنفاوی مجاور): ۳۵٪
• متاستاز دوردست: ۷٪
• در مجموع: ۲۵٪

شیوع و سن سرطان ریه

سرطان ریه سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر را در ایران مبتلا می‌کند. سن سرطان ریه معمولا در بالای ۶۵ سال است، البته امکان ابتلا به آن در سنین پایین‌تر هم وجود دارد. سن متوسط بیماران در زمان ابتلا، ۷۰ سال است.

دریافت مشاوره سرطان ریه توسط دکتر فرازمند

دکتر برنا فرازمند متخصص رادیوتراپی و انکولوژی، با تسلط کامل بر آخرین گایدلاین‌های روز دنیا در مورد تشخیص و درمان سرطان ریه آماده ارائه مشاوره کانسر ریه به بیماران گرامی است. جهت کسب مشاوره می‌توانید از طریق لینک مشاوره و شماره تماس قرار داده شده در سایت اقدام نمایید.

سخن پایانی: چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر هر کدام از علائم بالا را دارید به پزشک سرطان و انکلوژیست مراجعه کنید. اگر عوامل خطر سرطان ریه را دارید احتمال ابتلای شما بیشتر است، اما حتی بدون داشتن عامل خطر هم ممکن است یک فرد به سرطان ریه مبتلا شود. اگر سیگاری هستید، سعی کنید آن را ترک کنید. توجه کنید که این علائم می‌توانند ناشی از سایر علل باشند، اما به هر حال مراجعه به پزشک و رسیدن به تشخیص ضروری است. پزشک علاوه بر سایر سوالات از شما می‌پرسد که چه مدت و چند بار این علامت(ها) را تجربه کرده‌اید. این کار به یافتن علت مشکلات شما و رسیدن به تشخیص کمک می‌کند.

---

سوالات متداول

منابع: mayoclinic.org cancer.org pubmed nhs.uk

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید