تشخیص، فرایند فهمیدن علت یک مشکل سلامتی است. تشخیص سرطان حنجره معمولا با مراجعه به پزشک خانواده شروع می‌شود. پزشک، درباره علائمی که دارید سوال‌هایی می‌پرسد و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. بر اساس این اطلاعات، پزشکتان شما را به یک متخصص ارجاع می‌دهد یا انجام آزمایش‌هایی را توصیه می‌کند تا سرطان حنجره یا سایر مشکلات سلامتی شما را بررسی کند.

پروسه تشخیص بیماری‌تان ممکن است طولانی و خسته کننده باشد. طبیعی‌ست که شما نگران شوید، اما به یاد داشته باشید که بیماری‌هایی به جز سرطان حنجره نیز ممکن است این علائم را داشته باشند و مهم است که تیم درمانی شما اول وجود مشکلات دیگر (تشخیص‌های افتراقی) را رد کنند تا به تشخیص سرطان حنجره برسند.

آزمایش‌هایی که در ادامه توضیح داده‌ایم، برای رد کردن یا تشخیص سرطان حنجره انجام می‌شوند. خیلی از همین آزمایش‌ها برای مرحله بندی سرطان حنجره و یافتن میزان پیشرفت سرطان حنجره هم استفاده می‌شوند. ممکن است پزشک شما انجام آزمایش‌های دیگری برای چک کردن سلامت عمومی شما هم توصیه کند.

شرح حال و معاینه فیزیکی

اولین مرحله تشخیص سرطان حنجره، گرفتن شرح حال بیمار و انجام معاینه فیزیکی توسط پزشک است. تاریخچه سلامتی شما، شامل همه علائم، عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها) و تمام رویدادهای پزشکی و مشکلات سلامتی است که شما در گذشته داشته اید. حین گرفتن تاریخچه سلامتی، پزشک سوالاتی مثل موارد زیر را از شما خواهد پرسید:

• علائمی که نشان دهنده سرطان حنجره است.
• مصرف تنباکو و الکل
• بودن در معرض آزبست یا سولفوریک اسید در محل کار

پزشک شما ممکن است درباره تاریخچه خانوادگی سرطان حنجره نیز سوال‌هایی از شما بپرسد.

معاینه فیزیکی به پزشک امکان می‌دهد تا نشانه‌های سرطان حنجره را بررسی کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:

• به دنبال برآمدگی یا گره‌های لنفاوی بزرگ شده و متورم در گردن شما بگردد.
• برآمدگی یا تورم‌های درمان دهان، گونه یا لب‌ها را لمس کند.
• کف دهان و ریشه زبان را لمس کند.
• سقف دهان و پشت گلو را معاینه کند.
• گوش‌ها و بینی را معاینه کند.

آزمایش‌های پاراکلینیک برای تشخیص سرطان حنجره

اندوسکوپی

یکی از روش‌های تشخیص سرطان حنجره، استفاده از اندوسکوپی است. اندوسکوپی این امکان را به پزشک می‌دهد تا با استفاده از یک لوله انعطاف پذیر یا سفت که در انتهایش دوربین و نور دارد، درون بدن شما را نگاه کند. به این ابزار اندوسکوپ می‌گوییم. آندوسکوپی نامی عمومی برای دیدن ارگانهای داخل بدن با آندوسکوپ است؛ بر اساس نام هر ارگان، به آن نامی اختصاصی داده می‌شود. مثلا رویت حنجره (لارنکس) با آندوسکوپ را لارنگوسکوپی می‌گوییم.

لارنگوسکوپی

لارنگوسکوپی، یک نوع آندوسکوپی است که برای نگاه کردن به حنجره از آن استفاده می‌شود. ابزاری که در این روش استفاده می‌شود، لارنگوسکوپ نام دارد و ما انواع مختلفی از لارنگوسکوپی داریم:

• لارنگوسکوپی غیرمستقیم در مطب پزشک انجام می‌شود. پزشک از یک منبع نور و یک آینه دستی کوچک که در پشت گلو نگه داشته، برای نگاه کردن به گلو، حنجره و تارهای صوتی استفاده می‌کند.
• لارنگوسکوپی انعطاف پذیر یا فیبر نوری، معمولا توسط یک جراح گوش، حلق و بینی (ENT) و در مطب پزشک انجام می‌شود. ابتدا جراح یک بی حس کننده را به پشت بینی و گلو اسپری می‌کند و با این کار به باز ماندن سینوس‌ها و جلوگیری  از حالت تهوع گرفتن بیمار کمک می‌کند. این لوله منعطف لارنگوسکوپ از طریق بینی وارد گلو می‌شود و پزشک از این طریق می‌تواند به حنجره نگاه کند.
• لارنگوسکوپی مستقیم توسط یک جراح ENT درون اتاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام می‌شود. از لارنگوسکوپی مستقیم معمولا برای برداشتن نمونه از توموری که طی لارنگوسکوپی غیرمستقیم دیده شده، استفاده می‌شود. پزشک یک لارنگوسکوپ سفت را وارد دهان می‌کند تا به حنجره نگاه کند و تکه‌ای از بافت را برای بیوپسی خارج می‌کند.

لارنگو-استروبوسکوپی

یکی از روش‌های تشخیص سرطان حنجره، استفاده از لارنگوستروبوسکوپی است. لارنگوستروبوسکوپی یا ویدئواستروبوسکوپی، برای معاینه تارهای صوتی حین صحبت کردن استفاده می‌شود. یک دوربین به لارنگوسکوپ متصل می‌شود و نورهای چشمک زن برای کم کرد سرعت تصویر حرکت تارهای صوتی، استفاده می‌شوند. عمل جراحی توسط یک جراح ENT در مطب پزشک یا بیمارستان انجام می‌شود. ممکن است از لارنگوستروبوسکوپی برای تشخیص سرطان حنجره استفاده شود. همچنین از این آزمایش برای ارزیابی توانایی صحبت کردن قبل از درمان و حین درمان و پس از درمان نیز استفاده می‌شود.

پان اندوسکوپی

پان اندوسکوپی، عملی است که در آن لارنژوسکوپی و ازوفاژوسکوپی (اندوسکوپی مری) ترکیب شده و گاهی برونکوسکوپی (اندوسکوپی راه‌های هوایی ریه‌ها) هم با آن‌ها ترکیب می‌شود. پان اندوسکوپی به پزشک این امکان را می‌دهد که کل ناحیه اطراف حنجره را بررسی کند و این ناحیه شامل مری و نای می‌شود. این عمل در یک اتاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام می‌شود.

بیوپسی یا نمونه برداری

حین نمونه برداری (بیوپسی)، پزشک، بافت یا سلول‌هایی را از بدن برمی‌دارد تا در آزمایشگاه آزمایش کند. گزارشی از پاتولوژیست اثبات می‌کند که آیا سلول‌های سرطانی در نمونه یافت می‌شوند یا خیر. نمونه برداری‌هایی که می‌توانند برای سرطان حنجره استفاده شوند عبارتند از موارد زیر:

• نمونه برداری با اندوسکوپی- نمونه‌های بافت از حنجره طی یک لارنژوسکوپی مستقیم برداشته می‌شوند.
• آسپیراسیون سوزنی ظریف (FNA)- برای نمونه برداری از توده‌ای در گردن یا نمونه برداری از گره لنفاوی بزرگ شده از این روش استفاده می‌کنیم

بنابراین برای تشخیص سرطان حنجره هم می‌توان از بافت تومور اولیه در حنجره نمونه برداشت، هم از غدد لنفاوی بزرگ شده در گردن. بهتر است نمونه برداشته شده آنقدر بزرگ باشد که بتوان در صورت نیاز بررسی‌های رنگ‌آمیزی و مولکولی اضافه را روی آن انجام داد.

اقدامات تصویربرداری

از اقدامات تصویربرداری می‌توان برای کمک به تشخیص سرطان حنجره و مرحله بندی آن استفاده کرد. در ادامه رایج‌ترین اقدامات تصویربرداری که برای مرحله بندی و تشخیص سرطان حنجره استفاده می‌شود را آورده‌ایم.

سی تی اسکن (CT scan)

در توموگرافی کامپیوتری (CT) از اشعه ایکس برای ساختن تصاویر سه بعدی و مقطعی از ارگان‌ها، بافت‌ها، استخوان‌ها و رگ‌های خونی درون بدن استفاده می‌شود. یک کامپیوتر این عکس‌ها را به تصاویر با جزییات تبدیل می‌کند.

سی تی اسکن از سر و گردن ممکن است برای مشخص کردن اندازه و محل تومور و اینکه آیا تومور به استخوان، غضروف یا گره لنفاوی پخش شده یا نه استفاده شود. سی تی اسکن از قفسه سینه ممکن است برای پیدا کردن یا رد کردن وجود متاستاز به ریه انجام شود. ممکن است در مراحل اولیه سرطان حنجره نیازی به استفاده از سی تی اسکن نباشد.

ام آر آی (MRI)

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی (MRI)، از نیروهای قوی مغناطیسی و موج‌های رادیویی، برای ساخت تصاویر مقطعی از ارگان‌ها، بافت‌ها، استخوان‌ها و رگ‌های خونی استفاده می‌کند و یک کامپیوتر تصاویر را به تصاویر ۳ بعدی تبدیل می‌کند.

اسکن MRI از سر و گردن ممکن است برای یافتن اندازه و محل تومور و اینکه آیا تومور به استخوان و مفصل یا گره لنفاوی پخش شده یا نه انجام شود. ممکن است انجام MRI در مراحل اولیه سرطان حنجره نیاز نباشد.

تصویربرداری از دستگاه گوارش فوقانی

در تصویربرداری از دستگاه گوارش فوقانی (GI series) یا بلع باریم، شما یک مایع غلیظ و گچی را می‌نوشید و سپس از مری، معده و روده کوچک فوقانی (قسمت فوقانی لوله گوارش‌تان) یک تصویربرداری اشعه ایکش می‌گیرید؛ باریوم قسمت داخلی ارگان‌ها را می‌پوشاند و آستر خارجی‌شان را در تصویربرداری اشعه ایکس نشان می‌دهد. این آزمایش می‌تواند نشانگر ناهنجاری‌های گلو حین بلعیدن باشد، بنابراین اغلب اولین آزمایش انجام شده حین مشکلات بلع، انجام آزمایش بلع باریم است.

تصویربرداری اشعه ایکس

در تصویربرداری اشعه ایکس، از دوزهای پایین اشعه برای ساختن تصویری از بخش‌های مختلف بدن روی فیلم، استفاده می‌کنیم. اگر سی تی اسکن از قفسه سینه انجام نشود، ممکن است تصویر برداری اشعه ایکس انجام شود تا متوجه شویم که آیا سرطان به ریه پخش شده یا خیر.

پت اسکن (PET Scan)

اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون یا پت اسکن، از مواد رادیواکتیوی به نام رادیوداروها برای مشاهده تغییرات در فعالیت متابولیکی بافت‌ها استفاده می‌کند. کامپیوتری، الگوهای رادیواکتیو را آنالیز می‌کند و تصاویر ۳ بعدی از ناحیه درحال اسکن شدن می‌سازد.

از پت اسکن برای یافتن اینکه سرطان حنجره پخش شده یا متاستازی به گره‌های لنفاوی گردن یا نواحی دورتر داده یا خیر استفاده می‌شود.

در واقع کاربرد پت اسکن بیشتر برای شناسایی درگیری لنفاوی و دوردست است تا تشخیص سرطان حنجره یا بررسی گسترش موضعی تومور اولیه. البته در مواقعی که منشاء اولیه تومور نامعلوم باشد می‌توان از آن برای شناسایی مکان اولیه نیز استفاده کرد.

مشاوره تکلم، بلعیدن و سایر آزمایش‌ها

اگر امکانش باشد، قبل از شروع درمان، فرد مبتلا به سرطان حنجره به یک گفتار درمان مراجعه می‌کند.

آزمایشات شامل ضبط شدن صدا و حرف زدن شما و انجام یک ویدیوفلوروسکوپی می‌شود. در ویدئو فلوروسکوپی، تصاویر اشعه ایکس یا عکس‌هایی از گلو حین بلعیدن ساخته می‌شود و  این عمل به بازیابی قدرت صحبت کردن و بلعیدن بعد از درمان کمک می‌کند.

ارزیابی تغذیه‌ای هم ممکن است برای اطمینان از اینکه فردی با مشکلات بلعیدن می‌تواند تغذیه مناسب داشته باشد یا خیر و اینکه سلامت کافی برای انجام درمان را دارد یا خیر، انجام می‌‌گیرد.

نتیجه گیری: تشخیص سرطان حنجره

در این مطلب از سایت دکتر فرازمند، درباره روش‌های مختلف تشخیص و آزمایش سرطان حنجره صحبت کردیم و با اندوسکوپی، لارنگوستروبوسکوپی، پان اندوسکوپی و … آشنا شدیم. راه قطعی تشخیص سرطان حنجره، نمونه‌برداری (بیوپسی) است، و بررسی‌های اندوسکوپیک و تصویربرداری می‌توانند در شک اولیه و تعیین مرحله کمک‌کننده باشند.

منبع: انجمن سرطان کانادا

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید