طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه به عواملی مانند سن، مرحله سرطان، وضعیت ژنی و … بستگی دارد. وقتی که پزشک شما پیش آگهی سرطان سینه‌تان را متوجه می‌شود، دوره احتمالی و نتیجه بیماری شما را تخمین می‌زند. پیش آگهی سرطان در افراد مختلف، متفاوت است و عوامل متعددی بر پیش آگهی سرطان تاثیر می‌گذارند، برای مثال سن فرد، نوع، درجه و اندازه تومور سرطانی، همه، بر پیش آگهی موثر هستند.

انجمن سرطان آمریکا (ACS) پیش بینی می‌کند که در ایالات متحده آمریکا، ۱۳ درصد از زنان در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا می شوند. طبق گزارش ACS، به لطف تشخیص زودهنگام و بهبود درمان، مرگ و میر ناشی از سرطان سینه از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۷ ، به میزان  ۴۰ درصد کاهش یافت.

نحوه بیان طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه

برای بیان طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه از اصطلاح بقا و بقای نسبی استفاده می‌کنیم:

• بقای یک گروه از بیماران، درصدی از آن بیماران است که پس از زمان مشخصی زنده مانده‌اند.
• بقای نسبی یک گروه از بیماران، نسبت زنده ماندن یک گروه از بیماران نسبت به افراد عادی جامعه بعد از زمان مشخصی است.

به عنوان مثال، اگر میزان بقای نسبی مرحله ای از سرطان سینه پس از یک دوره زمانی ۵ ساله، ۹۰ درصد باشد، به این معنی است که احتمال زنده ماندن زنانی که به آن سرطان مبتلا شده‌اند پس از ۵ سال ، ۹۰ درصد زنانی است که سرطان سینه ندارند.

ارتباط مرحله بیماری و طول عمر بیماران

بین مرحله بیماری بیماران و طول عمر آن‌ها ارتباط معکوس وجود دارد. یعنی هر چه مرحله بیماری بالاتر باشد (یعنی پیشرفته‌تر باشد)، طول عمر بیماران به طور متوسط کمتر است.

در واقع یکی از اهداف مهم سیستم های مرحله بندی، تعیین پیش آگهی و طول عمر بیماران است تا بر اساس آن بتوان درمان با شدت مناسب را انتخاب کرد.

همانطور که در صفحه مرحله بندی سرطان سینه گفتیم، در مرحله بندی آناتومیک، اندازه و میزان گسترش تومور، تعداد و مکان غدد لنفاوی درگیری و وضعیت متاستاز دوردست نقش دارد.

بیشتر بخوانید: سرطان سینه متاستاتیک

بقای ۵ ساله بر اساس مرحله بندی کلی

متاسفانه اطلاعات دقیقی از طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه در ایران وجود ندارد. بنابراین مجبور هستیم از اطلاعات کشورهای غربی استفاده کنیم.

ابتدا بقای بیماران را بر اساس اطلاعات به دست آمده از NCI آمریکا که از پایگاه داده نظارت، داده‌های اپیدمیولوژی و نتایج نهایی (SEER) استفاده می‌کند توضیح می‌دهیم.

SEER سرطان سینه را بر اساس مراحل ۰ تا ۴ گروه بندی نمی‌کند بلکه آن‌ها را بر اساس مراحل زیر گروه بندی می کند:

• موضعی: زمانی که سرطان به خارج از سینه گسترش نیافته است.
• ناحیه‌ای: زمانی که سرطان به خارج از سینه و به غدد لنفاوی مجاور پخش شده است.
• دوردست (متاستاتیک): زمانی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن مانند کبد، ریه‌ها یا استخوان‌ها پخش شده است.

بقای نسبی ۵ ساله بیماران بر اساس NCI در این مراحل عبارت است از:

• کل بیماران: ۹۰ درصد
• موضعی: ۹۹ درصد
• ناحیه‌ای: ۸۶ درصد
• دوردست: ۲۸ درصد

یک مطالعه NCI در سال ۲۰۱۷ نشان داد که در طی حدود ۱۵ سال، نرخ بقای ۵ ساله برای زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله با تشخیص سرطان پستان دوردست، دو برابر شده و  از ۱۸ درصد به ۳۶ درصد رسیده است.

میزان بقای ۱۰ ساله

ACS گزارش می‌دهد که میانگین بقای ۱۰ ساله برای زنان مبتلا به سرطان سینه، ۸۴ درصد است.

مطالعه دیگری روی بیش از ۴۲۰۰ زن جوان مبتلا به سرطان سینه نشان داد که میزان بقای ۱۰ ساله برای زنان با تومور‌های کوچک‌تر از ۲ سانتی متر، ۸۹ درصد است.

میزان بقا برای کسانی که تومو‌های برابر ۲ سانتی متر داشتند، ۸۶ درصد و برای کسانی که تومو‌های بزرگ‌تر از ۲ سانتی متر داشتند، ۸۱ درصد بود.

میزان بقای ۱۵ ساله

میانگین نرخ زنده ماندن زنان پس از تشخیص سرطان سینه به مدت حداقل ۱۶ سال، ۸۰ درصد است. آماری برای میزان بقا بر اساس مرحله سرطان در دسترس نیست.

طول عمر بیماران بر اساس مرحله سرطان سینه

همانطور که گفتیم در مراحل پایین‌تر، بقای بیماران بیشتر است. در ادامه بقای نسبی بیماران سرطان سینه را بر اساس مراحل عددی ذکر می‌کنیم:

مرحله ۱: ۹۷ تا ۱۰۰ درصد (متوسط ۹۹)

مرحله ۲: ۹۰ تا ۹۹ درصد (متوسط ۹۶)

مرحله ۳: ۶۶ تا ۹۸ درصد بسته به سایر فاکتورها

طول عمر بیماران بر اساس سن

نوع بیماری در خانم‌های سنین مختلف ممکن است متفاوت باشد و در سنین زیر ۳۵ سال معمولا کمی بدتر است. همچنین ممکن است خانم‌های مسن‌تر از نظر جسمی توانایی کمتری برای توانایی تحمل درمان‌های سرطان داشته باشند. این عوامل و علل دیگر باعث می‌شود میزان بقای نسبی ۵ ساله در سنین مختلف کمی متفاوت باشد:

• سن کمتر از ۴۵ سال: ۸۸ درصد
• ۴۵ تا ۵۴ سال: ۹۱ درصد
• ۵۵ تا ۶۴ سال: ۹۱ درصد
• ۶۵ تا ۷۴ سال: ۹۲ درصد
• ۷۵ سال به بالا: ۸۶ درصد

سایر عوامل موثر بر طول عمر

عوامل دیگری به جز مرحله بالینی آناتومیک بر طول عمر بیماران مبتلا به سرطان سینه تاثیر دارند. AJCC سعی کرده بعضی از این موارد را به سیستم مرحله بندی پروگنوستیک خود اضافه کند. پروگنوستیک به معنای مرتبط با پیش‌آگهی و طول عمر است.

• گیرنده استروژن (ER): ER مثبت (۱٪ یا بیشتر) رفتار بهتر تومور را نشان می‌دهد.
• گیرنده پروژسترون (PR): PR مثبت (۱٪ یا بیشتر) رفتار بهتر تومور را نشان می‌دهد.
• فاکتور رشد اپیدرمال ۲ (HER2): تاثیر آن روی بقا، کمی به نتیجه ER و PR وابسته است. بیماران HER2 مثبت معمولا داروی هرسپتین دریافت می‌کنند.
• گرید (درجه) تومور: هر چه درجه تومور پایین‌تر باشد، بقا بیشتر است.
• Ki-67: معیاری برای تعیین میزان تقسیم سلول‌ها است. هر چه کمتر باشد بهتر است.
• تهاجم لنفوواسکولر: عدم وجود تهاجم با پیش‌آگهی بهتر مرتبط است.
• وضعیت ژنی: در دهه اخیر، تست‌های ژنومیک برای تعیین احتمال عود سرطان پستان طراحی شده که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به OncotypeDx، PAM50 و Mammaprint اشاره کرد (برای اطلاعات بیشتر مقاله جلوگیری از عود سرطان سینه را مطالعه کنید).

همچنین سایت‌های اینترنتی‌ای وجود دارند که با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای بالینی احتمال عود و بقا را در ۵، ۱۰ و ۱۵ سال پیش‌بینی می‌کنند (مثلا PREDICT-Plus و Adjuvant! Online).

به طور کلی بهترین طول عمر مربوط به بیماران با ER و PR شدیدا مثبت و HER2 منفی و گرید ۱ است. معمولا بدترین حالت در صورتی است که هر سه این موارد منفی باشند (اصطلاحا سه گانه منفی). البته این گروه آخر یکدست نیست و اگر بعد از ۳ تا ۵ سال بیماری آن‌ها عود کند، احتمال عود آن‌ها شدیدا کاهش می‌یابد.

به جز عوامل که در بالا ذکر شد و مربوط به نوع و مرحله بیماری بودند، نوع درمان هم قطعا بر طول عمر تاثیر می‌گذارد. استفاده از درمان‌های استاندارد، منجر به نتیجه درمانی بهتر خواهد شد.

از سایر علل می‌توان به وضعیت اقتصادی اجتماعی اشاره کرد.

بهبود طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه در گذر زمان

غربالگری سرطان سینه اگر منظرم باشد می‌تواند به تشخیص آن در مراحل اولیه کمک کند و بنابراین منجر به افزایش میزان بهبود بیماران شود. اکثر سازمان‌ها غربالگری با ماموگرافی سالانه را از سن ۴۰ یا ۴۵ سالگی توصیه می‌کنند.

ACS همچنین توصیه می‌کند که زنان با سابقه خانوادگی بسیار قوی یا استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سرطان سینه، باید علاوه بر ماموگرافی، MRI سالانه نیز انجام دهند.

نتیجه گیری

در این مطلب از سایت دکتر برنا فرازمند به طول عمر زنان مبتلا به سرطان سینه و نرخ بقای این افراد پرداختیم. نرخ بقای سرطان سینه، تعداد زنان مبتلا به سرطان سینه را با تعداد زنان در کل جمعیت مقایسه می کند؛ تا مدت  احتمالی زنده ماندن زنان مبتلا به سرطان سینه را تخمین بزند. طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه به عوامل متعددی از جمله سن، نژاد، نوع سرطان و … بستگی دارد.

---

سوالات متداول

چه عواملی بر طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه اثر دارد؟

وضعیت گیرنده استروژن، گیرنده پروژسترون، فاکتور رشد اپیدرمال ۲ (HER2)، گرید (درجه) تومور، Ki-67، تهاجم لنفوواسکولر و وضعیت ژنی.

آیا مرحله بندی سرطان سینه با طول عمر افراد مبتلا به سرطان سینه ارتباط دارد؟

بین مرحله بیماری بیماران و طول عمر آن‌ها ارتباط معکوس وجود دارد. یعنی هر چه مرحله بیماری بالاتر باشد (یعنی پیشرفته‌تر باشد)، طول عمر بیماران به طور متوسط کمتر است.