«سیگموئیدوسکوپی» آزمایشی است که به منظور مشاهده رکتوم و قسمت تحتانی روده بزرگ است. «کولون» اصطلاح پزشکی برای «روده بزرگ» است و کولون سیگموئید قسمت تحتانی آن است.

کولون سیگموئید به رکتوم (راست روده) ختم می‌شود. هنگام اجابت مزاج، مواد زائد در رکتوم جمع می‌شوند و از آنجا بدن شما را ترک می‌کنند.

تصویر زیر قسمت‌های مختلف کولون و رکتوم را نشان می‌دهد.

«سیگموئیدوسکوپی» یکی از روش‌های بررسی و جستجوی سرطان کولورکتال یا سایر زوائد است. از جمله این زوائد می‌توان زوائد کوچکی به نام پولیپ‌ها را نام برد. پولیپ‌ها سرطان نیستند، اما می‌توانند به سرطان تبدیل شوند. همچنین می‌توانید این آزمایش را به منظور یافتن علت مشکلات روده نیز انجام دهید. از جمله این مشکلات خونریزی، ایجاد تغییر در مدفوع یا دیگر مشکلات است.

سیگموئیدوسکوپی چگونه عمل می‌کند؟

در این آزمایش از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود که یک سر آن چراغ و دوربین دارد. پزشک سر دارای دوربین و چراغ لوله را وارد مقعد می‌کند. سپس آن را به آرامی از راه رکتوم به سمت کولون تحتانی می‌برد. پزشک می‌تواند داخل کولون را از طریق یک اسکوپ کوچک روی لوله یا از طریق یک مانیتور ویدئویی مشاهده کند.

تفاوت سیگموئیدوسوکوپی با کولونوسکوپی چیست؟

«سیگموئیدوسکوپی» و «کولونوسکوپی» هر دو آزمایش غربالگری برای سرطان کولورکتال هستند. تفاوت بین این دو آزمایش در قسمتی از کولون است که پزشک امکان مشاهده آن را دارد. تهاجم «سیگموئیدوسکوپی» کمتر از «کولونوسکوپی» است، زیرا این آزمایش فقط قسمت تحتانی کولون را مشاهده می‌کند. «کولونوسکوپی» کل روده بزرگ را مشاهده می‌کند.

اگر پزشک طی «سیگموئیدوسکوپی» شما پولیپ پیدا کند، احتمالا به «کولونوسکوپی» احتیاج پیدا کنید. این موضوع بسیار مهم است، زیرا اگر در قسمت تحتانی کولون خود پولیپ داشته باشید، به احتمال زیاد در دیگر نواحی نیز پولیپ دارید. پزشک می‌تواند پولیپ‌ها را قبل از اینکه به سرطان تبدیل شوند بردارد.

درباره کولونوسکوپی بیشتر بدانید.

درباره غربالگری سرطان روده بزرگ بیشتر بدانید.

چه کسی «سیگموئیدوسکوپی» من را انجام می‌دهد؟

معمولا پزشک متخصص دستگاه گوارش «سیگموئیدوسکوپی» را انجام می‌دهد. همچنین ممکن است این آزمایش توسط جراح، پزشک متخصص خانواده، دستیار پزشک و یا پرستار انجام شود. احتمالا یک پرستار نیز طی انجام این آزمایش به فرد مسئول انجام سیگموئیدوسکوپی کمک خواهد کرد.

چگونه برای انجام سیگموئیدوسکوپی آماده شوم؟

هنگامی که مقرر می‌شود که سیگموئیدوسکوپی انجام دهید، کارکنان نحوه آماده شدن برای انجام این آزمایش را برایتان توضح خواهند داد. دستورالعمل های آنها را به دقت پیروی کنید تا نتایج اسکن شما تحت تاثیر قرار نگیرند. در خصوص موضوعات زیر با کارکنان صحبت کنید و در مورد هرگونه اطلاعاتی که مبهم است یا شما را نگران می‌کند سوال بپرسید.

چه باید بخورید

ممکن است لازم باشد حداکثر از ۲۴ ساعت قبل از آزمایش یک رژیم غذایی منحصر به مایعات را در پیش بگیرید. مایعات مجاز اغلب شامل می‌توانید بخورید عبارت است آب‌گوشت رقیق یا سوپ آبکی بدون چربی، قهوه بدون شکر، آبمیوه صاف شده و ژلاتین است.

خالی کردن روده

کولون شما باید خالی باشد تا پزشک بتواند آن را معاینه کند. باید قبل از آزمایش انما یا ملین‌های قوی مصرف کنید. حتما از دستورالعمل‌های پزشک خود پیروی کنید. می‌توانید ملین را شب قبل از آزمایش یا همان روز آزمایش مصرف کنید. در صورتی که پزشک برایتان ملین تجویز کند، این دارو را به صورت قرص یا پودری که باید در آب حل شود دریافت خواهید کرد. پس از مصرف ملین مکررا اجابت مزاج خواهید داشت تا زمانی که کولون شما خالی شود. اطمینان حاصل کنید که طی این مدت به دستشویی دسترسی داشته باشید.

چه باید بپوشید

به شما یک گان بیمارستانی می‌دهند تا در طول آزمایش بپوشید. در این آزمایش لازم نیست چیز خاصی به تن کنید.

داروها و سابقه پزشکی شما

بپرسید که آیا در روز آزمایش می‌توانید داروها یا مکمل‌های همیشگی خود را مصرف کنید یا خیر. این امر شامل تمامی داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل‌های مصرفی شما می‌شود. ممکن است لازم باشد از چند روز قبل از آزمایش مصرف داروهایی را که احتمال خونریزی را افزایش می‌دهند قطع کنید. از جمله این داروها شامل آسپرین و سایر داروهای رقیق‌کننده خون هستند. اگر هرگونه مشکل پزشکی دارید به کارکنان اطلاع دهید.

آلرژی‌ها

در خصوص هر گونه حساسیت دارویی یا دیگر حساسیت‌های خود به کارکنان اطلاع دهید.

بیمه، هزینه‌ها و رضایت‌نامه

اگر نگران هزینه آزمایش خود هستید، قبل از انجام آزمایش با شرکت بیمه خود تماس بگیرید. همچنین بپرسید که چه میزان از هزینه‌ها را باید خودتان پرداخت کنید. پس از مراجعه برای انجام آزمایش از شما می‌خواهند یک فرم رضایتنامه امضا کنید. این فرم اظهار می‌کند که شما مزایا و خطرات این آزمایش را می‌دانید و با انجام آن موافق هستید. حتما سوالات و نگرانی‌های خود را با تیم مراقبت سلامت خود مطرح کنید.

در طول سیگموئیدوسکوپی چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

«سیگموئیدوسکوپی» معمولا ۱۵ الی ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. وقتی برای انجام سیگموئیدوسکوپی مراجعه می‌کنید باید لباس خود را عوض کنید و گان بیمارستانی بپوشید. پزشک از شما می‌خواهد که به پهلو روی تخت معاینه دراز بکشید. یک ملحفه روی بدن شما می‌گذارند به طوری که همه بدن شما به جز منطقه آزمایش پوشانده شود. سپس پزشک یک لوله نازک کوچک را به آرامی وارد رکتوم شما می‌کند. آنها از این لوله به منظور دمیدن مقداری هوا در کولون شما استفاده می‌کنند. این هوا کولون را باد می‌کند و در نتیجه مشاهده کولون از طریق اسکوپ را آسان‌تر می‌کند. ممکن است احساس نفخ داشته باشید یا احساس کنید که باید به دستشویی بروید. پزشک در مرحله بعد لوله را به آرامی از راه رکتوم به سمت کولون تحتانی شما می‌برد.

در صورتی که پزشک در کولون شما پولیپ پیدا کند، می تواند آن را بردارد یا از آن نمونه‌برداری کند. آنها نمونه را به آزمایشگاه می‌فرستند. متخصصی به نام پاتولوژیست نمونه را زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کند تا آن را از نظر وجود سرطان بررسی کند.

آیا سیگموئیدوسکوپی درد دارد؟

ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید اما درد ندارد. احتمالا تحت بیهوشی قرار نخواهید گرفت، اما ممکن است پزشک دارویی به شما بدهد که شما را آرام و خواب‌آلود کند. اگر احساس درد کردید، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می‌توانند لوله را جابجا کنند تا بیشتر احساس راحتی کنید.

بعد از سیگموئیدوسکوپی

می‌توانید بلافاصله بعد از این آزمایش فعالیت‌های معمول خود مانند رانندگی را از سر بگیرید، مگر اینکه پزشک به شما داروی آرامبخش داده باشد. اگر داروی ارامبخش مصرف کرده باشید پس از آزمایش خواب‌آلود خواهید بود. می‌توانید قبل از آزمایش از یکی از دوستان یا یکی از اعضای خانواده خود بخواهید که شما را به خانه برسانند.

ممکن است اوایل احساس نفخ یا کرامپ داشته باشید. این حالت معمولا چند بعد ساعت از بین می‌رود. ممکن است با آزاد کردن هوایی که پزشک وارد کولون شما کرده گاز دفع کنید و حتی اسهال داشته باشید. ممکن است کمی خونریزی نیز از رکتوم داشته باشید. این امر طبیعی است.

در صورت تداوم خونریزی یا لخته شدن خون با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده موارد زیر نیز با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد شکم
• سرگیجه
• ضعف
• تب ۳۷.۸ درجه سانتیگراد

سوالاتی که می‌توانید از تیم درمان بپرسید

می‌توانید قبل از انجام سیگموئیدوسکوپی این سوالات را از تیم مراقبت سلامت خود بپرسید.

• چه کسی این آزمایش را برایم انجام می‌دهد؟ آیا در طول آزمایش شخص دیگری هم در اتاق خواهد بود؟
• قبل از آزمایش چه چیزهایی می‌توانم بخورم یا بنوشم؟
• آیا در روز آزمایش می‌توانم داروهای همیشگی‌ام را مصرف کنم؟ اگر نه، پس چه زمانی می‌توانم مصرف آنها را از سر بگیرم؟
• دیگر چگونه می‌توانم برای این آزمایش آماده شوم؟
• مزایا و خطرات این آزمایش چیست؟
• آیا لازم است کسی بعد از آزمایش مرا به خانه برساند؟ آیا باید از انجام فعالیت پرهیز کنم؟
• چه زمانی نتایج را دریافت خواهم کرد و چه کسی آنها را برایم توضیح می‌دهد؟
• آیا به آزمایش‌های دیگری نیاز دارم؟

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید