مرحله بندی سرطان رحم برای تعیین نوع درمان این سرطان ضروری است. مرحله بندی یا استیجینگ (staging) راهی برای بیان وسعت، پخش شدن و پیشرفته بودن سرطان است.

پزشکان برای یافتن مرحله سرطان از تست­های تشخیصی استفاده می­‌کنند. به این منظور، ممکن است به اطلاعات حاصل از بافت‌های خارج شده در  جراحی، نیاز داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است تا زمانی که تمام آزمایش‌ها به پایان نرسد و جراحی برای برداشتن تومور انجام نشود، مرحله بندی سرطان کامل نشود. دانستن مرحله سرطان کمک می­‌کند پزشک تصمیم بگیرد که بهترین نوع درمان سرطان رحم چیست و ممکن است به تعیین پیش آگهی (احتمال بهبودی) یک زن نیز کمک کند. تعاریف گوناگون مرحله بندی برای انواع مختلف سرطان وجود دارد. برای سرطان رحم از سیستم مرحله بندی که توسط فدراسیون بین‌المللی زنان و مامایی (FIGO) طراحی شده است، استفاده می­‌شود.

مرحله­ بندی FIGO برای آدنوکارسینوم­‌های رحمی

مرحله FIGO یک روش مشترک را برای توصیف سرطان فراهم می­‌کند و پزشکان را قادر می­‌سازد تا برای برنامه­‌ریزی بهترین درمان­‌ها، با هم همکاری کنند. پزشکان با استفاده از سیستم FIGO، مرحله بندی سرطان اندومتر را تعیین می­‌کنند.

---

درباره شایع ترین علائم سرطان رحم بخوانید.

---

مرحله I سرطان رحم

سرطان فقط در رحم وجود دارد و به سایر قسمت­های بدن پخش نشده است.

• مرحله IA: سرطان فقط در اندومتر یا قسمت بسیار کوچکی از میومتر (کمتر از نیمی از میومتر) دیده می­‌شود.
• مرحله IB: تومور بخش بیشتری از میومتر (بیشتر از نیمی از میومتر) درگیر کرده است.

استیج II

تومور از رحم به بافت دهانه رحم پخش شده، اما سایر قسمت­های بدن را درگیر نکرده است.

مرحله III کانسر آندومتر

سرطان به خارج از رحم گسترش یافته، اما همچنان در محدوده لگن قرار دارد.

• مرحله IIIA: سرطان به سروز رحم و/ یا بافت لوله­‌های فالوپ و تخمدان­‌ها گسترش یافته است، اما سایر بخش­های بدن را درگیر نکرده است.
• استیج IIIB: تومور به واژن یا اطراف رحم گسترش نیافته است.
• مرحله IIIC1: سرطان به گره‌­های لنفاوی ناحیه‌ای لگن پخش شده است. گره­‌ها یا غدد لنفاوی اندام­های کوچک و لوبیایی شکل هستند که در مبارزه بدن با عفونت کمک می‌کنند.
• مرحله IIIC2: سرطان به گره‌­های لنفاوی اطراف آئورت (بزرگ‌ترین رگ بدن که مستقیما از قلب خارج می‌شود) پخش شده است و انتشار آن می­‌تواند با پخش شدن به گره‌­های لنفاوی ناحیه‌ای لگن همراه باشد یا خیر.

سرطان واژن چیست؟ درباره علائم آن بیشتر بدانید

مرحله IV سرطان رحم

سرطان به راست روده و یا مثانه گسترش یافته و/ یا به اندام­های دوردست متاستاز داده است (به پخش شدن سلول­های سرطانی به مکان‌های دوردست متاستاز می‌گوییم).

• مرحله IV-A: سرطان به مخاط راست روده یا مثانه گسترش یافته است.
• مرحله IV-B: سرطان به گره­‌های لنفاوی ناحیه کشاله ران پخش شده و/ یا به اندام­‌های دوردست مثل استخوان‌­ها یا ریه­‌ها منتشر شده است.

درجه بندی (G)

پزشکان برای تعریف این نوع سرطان از درجه یا گرید (G) نیز استفاده می‌کنند. درجه بیان می­‌کند که چقدر سلول­های سرطانی زیر میکروسکوپ به سلول­های سالم شباهت دارند.

پزشک بافت سرطانی را با بافت سالم مقایسه می­‌کند. معمولاً بافت سالم شامل انواع متنوعی از سلول­ها است که در کنار یکدیگر قرار گرفته­‌اند. اگر سرطان شبیه به بافت سالم به نظر برسد و گروه­‌بندی­های سلولی متفاوتی داشته باشد، به این حالت “تمایز یافته” یا یک “تومور با درجه پایین” می‌گوییم. اگر بافت سرطانی نسبت به بافت سالم بسیار متفاوت به نظر برسد، به این حالت “تمایز ضعیف” یا یک “تومور با درجه بالا” می‌گوییم. درجه بندی سرطان ممکن است به پزشکان در پیش­‌بینی اینکه سرطان با چه سرعتی پخش خواهد شد کمک کند. به‌ طور کلی، هر چه سرعت پخش شدن تومور کمتر باشد، پیش‌آگهی (احتمال بهبودی) بیشتر است.

حرف “G” را برای تعریف درجه سرطان رحم استفاده می­‌کنند.

GX: یعنی امکان تعیین درجه سرطان وجود ندارد.

G1: سلول­ها به‌خوبی تمایز یافته‌اند.

G2: سلول­ها به طور نسبی تمایز یافته‌اند.

G3: تمایز سلول­ها در این درجه ضعیف است.

---

بیشتر بخوانید: بیوپسی چیست

---

سرطان رحم عود کرده

سرطان عود کرده (بازگشته یا راجعه) سرطانی است که پس از درمان بازگشته است. کانسر رحم ممکن است در رحم، لگن، گره­‌های لنفاوی شکم یا بخش دیگری از بدن بازگردد. عود معمولا در سه سال اول بعد از تشخیص اولیه اتفاق می‌افتد، اما گاهی ممکن است بیماری مجدداً نیز عود کند.

در صورت عود سرطان، آزمایش‌های بیشتر به تعیین وسعت و گسترش بیماری کمک خواهد کرد. شما و پزشکتان باید درباره گزینه­‌های درمان صحبت کنید.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید