درمان هورمونی سرطان رحم، هورمون تراپی کانسر آندومتر، هورمون درمانی کنسر اندومتر
سرطان رحم

درمان هورمونی سرطان رحم

تاریخ انتشار : ۲۲ آبان ۱۴۰۰ 362 بازدید 0 نظر

درمان هورمونی سرطان رحم، با هدف درمان سرطان رحم به کار می‌رود. آن را با درمان هورمونی برای کاهش علائم یائسگی اشتباه نگیرید.

درمان‌های هورمونی را هم می‌توان برای کارسینوم آندومتر (لایه پوشاننده رحم) و هم برای سارکوم رحمی (سرطان بافت همبند) استفاده کرد. هورمون درمانی را می‌توان در کنار شیمی درمانی نیز تجویز کرد.

هورمون‌ها موادی هستند که بعضی از عملکردهای بدن را کنترل می‌کنند؛ برای مثال هورمون‌ها، مسئول کنترل رشد سلول‌ها هستند. تغییر دادن مقدار و متوقف کردن عملکرد برخی هورمون‌ها، می‌تواند باعث آهسته کردن روند پیشرفت سرطان رحم شود و ما برای تغییر میزان هورمون‌ها و متوقف کردن اثر آن‌ها، از داروهای هورمونی استفاده می‌کنیم.

از این درمان معمولا برای سرطان‌های پیشرفته و پرخطر، عود کرده یا پخش شده (متاستاتیک) استفاده می‌شود. به عبارت دیگر ممکن است از هورمون تراپی در موارد زیر استفاده کنیم:

  • درمان سرطان پیشرفته یا سرطان عود کرده رحم
  • کنترل کردن سلول‌های سرطانی باقی مانده از جراحی یا پرتودرمانی و کاهش ریسک عود سرطان در مراحل بالاتر (درمان کمکی)
  • کم کردن درد یا کنترل علائم سرطان رحم پیشرفته (درمان تسکین دهنده)

تیم درمانی برای برنامه ریزی درمان شما با هورمون، حتما نیازهای شخصی شما را در نظر خواهد گرفت. در موارد متاستاتیک، درمان هورمونی تا وقتی که سرطان پیشرفت ‌کند، ادامه خواهد داشت و از آن موقع به بعد، شیمی درمانی جایگزین می‌شود.

داروهای هورمون درمانی سرطان آندومتر

به طور کلی، هورمون تراپی برای کارسینوم آندومتر عبارت است از:

  • پروژستین ها
  • تاموکسیفن
  • آگونیست LHRH
  • مهارکننده‌های آروماتاز (AI)

در ادامه، در مورد هر یک از این درمان‌ها صحبت خواهیم کرد.

سلامت رحم

پروژستین‌ها

پروژستین، اصلی‌ترین درمان هورمونی سرطان رحم است. این دارو شبیه هورمون پروژسترون عمل می‌کند و رشد سلول‌های سرطانی رحم را آهسته می‌کند.این دسته دارو ها عملکرد استروژن را مهار می‌کنند و ممکن است به صورت تزریقی یا قرص تجویز شوند.

شایع‌ترین پروژستین‌های مورد استفاده در سرطان رحم عبارتند از:

  • مدروکسی پروژسترون (medroxyprogesterone)
  • مژسترول (megestrol)

زنانی که در مراحل اولیه‌ی سرطان اندومتر هستند یا هایپرپلازی اندومتر (ضخیم شدن دیواره‌ی رحم) دارند، ممکن است از دستگاه میرنا (Mirena) که روشی برای جلوگیری از بارداری است، استفاده کنند. این دستگاه حاوی پروژستینی به نام لوونوژسترول (levonorgestrel) است.

تاموکسیفن(Tamoxifen)

تاموکسیفن یک داروی ضد استروژن است که باعث می‌شود استروژن، روی رشد سلول‌های سرطانی اثر تحریکی نگذارد. همچنین ممکن است برای درمان سرطان پیشرفته یا عود کرده‌ اندومتر استفاده شود.

آگونیست‌های LHRH (آگونیست GnRH)

به اسم سخت دسته این داروها توجهی نکنید! در اینجا در مورد نحوه عملکرد این داروها توضیحی نمی‌دهم، ولی به طور کلی بدانید که:

  • آگونیست‌های LHRH در خانم‌ها باعث سرکوب عملکرد تخمدان‌ها می‌شوند. یعنی جلوی تولید استروزن از تخمدان‌ها را می‌گیرند.
  • LHRH همان GnRH است.

البته اکثر خانم‌هایی که سرطان رحم دارند نیازی به این درمان پیدا نمی‌کنند. چرا که معمولا هر دو تخمدان این افراد در جراحی برداشته می‌شود. بعضی از بیماران هم رادیوتراپی لگن دریافت می‌کنند که عملکرد تخمدان را خاموش می‌کند. بنابراین از این هورمون برای درمان خانم‌هایی که هنوز یائسه نشده‌اند و هنوز تخمدانشان عملکرد دارد، استفاده می‌شود.

این‌جا تعدادی از آگونیست‌های LHRH را نام می‌بریم که ممکن است برای درمان سرطان اندومتر و درمان سرطان رحم استفاده شود:

  • گوسرلین(goserelin) یا زولادکس (Zoladex)
  • لوپرولاید (leuprolide) یا لوپرورلین (Leuprorelin)
  • تریپتورلین (Triptorelin) یا دیفرلین (Diphereline) یا میکرورلین یا دکاپپتیل

مهارکننده‌های آروماتاز

بعد از یائسگی یا بعد از اینکه تخمدان‌های خانمی برداشته شدند، منبع اصلی استروژن ، غدد فوق کلیه و بافت‌های چربی است. یعنی این منابع جایگزین تخمدان‌ها می‌شوند. آروماتاز آنزیمی است که به غدد فوق کلیه و بافت چربی کمک می‌کند استروژن بسازند. بنابراین مهارکننده‌ی آروماتاز از تشکیل شدن استروژن جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود سطح استروژن خون پایین بیاید. مهار کننده‌های آروماتاز به صورت قرص به مصرف می‌رسد.

ممکن است  از این مهارکننده‌های آروماتاز برای درمان سرطان رحم استفاده شوند:

  • لتروزول (letrozole)
  • اگزمستان (exemestane)
  • آناستروزول (anastrozole)

شایع ترین داروهای درمان هورمونی سرطان رحم، لتروزول و تاموکسیفن و مژسترول و مدروکسی پروژسترون استات

داروهای هورمون درمانی سارکوم رحم

در سارکوم رحم هم از درمان های هورمونی استفاده می‌شود. این داروها اشتراکات زیادی با داروهای هورمونی کارسینوم اندومتر دارند، اما بسته به نوع سارکوم متفاوت است:

  • سارکوم استرومای اندومتر، گرید پایین: درمان ارجح، مهارکننده های آروماتاز هستند. می‌توان از آگونیست‌های LHRH نیز استفاده کرد.
  • لیومیوسارکوم با گیرنده استروژن/پروژسترون: می‌توان از گزینه های مختلفی استفاده کرد، از جمله:
    • مهارکننده های آروماتاز
    • فولوسترانت (Fulvestrant): این دارو و مهارکننده های آروماتاز معمولا ارجح هستند.
    • مژسترول استات
    • مدروکسی پروژسترون استات
    • آگونیست های GnRH

در سایر سارکوم های رحمی، درمان‌های هورمونی نقشی ندارند.

عوارض جانبی درمان هورمونی سرطان رحم

عوارض جانبی ممکن است در هرگونه درمان سرطان رحم رخ دهد، اما تجربه‌ی بیماران از عوارض جانبی باهم متفاوت است. بعضی‌ها ممکن است عوارض جانبی زیادی داشته باشند اما برخی هم تعداد خیلی کمی از عوارض را تجربه می‌کنند یا هیچ عارضه‌ای نخواهند داشت.

عوارض جانبی ممکن است در هر زمانی رخ دهند، برای مثال طی پروسه‌ی درمان یا کمی بعد از اتمام درمان یا حتی مدت‌ها بعد از آن. بیشتر عوارض جانبی ناشی از درمان سرطان رحم، بعد از مدتی به صورت خود به خود حل می‌شوند یا قابل درمان هستند؛ اما بعضی از عوارض ممکن است برای مدت طولانی باقی بمانند یا حتی دائمی شوند.

عوارض جانبی درمان هورمونی، اصولا به نوع درمان و دوز داروها و ترکیب داروهای استفاده شده ، بستگی دارند. بعضی از عوارض رایج  درمان هورمونی سرطان رحم این موارد هستند:

  • حالت تهوع و استفراغ
  • اضافه کردن وزن
  • یبوست
  • مشکلات پوستی از جمله جوش یا تیره شدن پوست
  • ورم و حساسیت پستان‌ها
  • مشکلات باروری
  • یائسگی ناشی از درمان
  • فشار خون بالا

اگر بعد از درمان هورمونی سرطان رحم، این علائم را تجربه می‌کنید، یا علائمی دارید که فکر می‌کنید حاصل از هورمون درمانی است، به تیم درمانی خود خبر دهید . هرچه زودتر تیم درمانتان درباره‌ی این مشکلات بدانند، زودتر راه‌هایی برای کم کردن آن‌ها به شما پیشنهاد خواهند داد.

profile
نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *