پیگیری سرطان پروستات به چه معناست؟ مراقبت از افرادی که مبتلا به سرطان پروستات هستند، با پایان یافتن دوره‌­ی درمان تمام نمی‌شود. تیم درمانی شما پس از درمان دو وظیفه مهم دارد. یکی اینکه عدم عود سرطان را بررسی کرده و دومی اینکه هرگونه عوارض جانبی و سلامت کلی را کنترل ‌کند. این مراقبت­های پس از درمان «مراقبت پیگیری» نامیده می­‌شود.

پیگیری‌های شما ممکن است شامل معاینات بدنی منظم، آزمایش­‌های پزشکی یا هر دو باشد. پزشکان به این طریق می‌­خواهند، روند بهبودی شما را در ماه‌­ها و سال­‌های آینده پیگیری کنند. افراد مختلف در معرض خطرات متفاوتی قرار دارند. بنابراین صحبت کردن با پزشک درباره تاثیر این خطرات و مراقبت­های بعد از درمان مهم است.

ممکن است توانبخشی برای بیماران بهبودیافته توصیه شود­. توانبخشی می‌­تواند شامل خدمات فیزیوتراپی، مشاوره شغلی، مدیریت درد، برنامه­ غذایی و/یا مشاوره روانی باشد.

هدف از توانبخشی چیست؟ کمک به افراد برای کنترل بسیاری از جنبه‌­های زندگی خود و مستقل و مثمر ثمر ماندن.

در مورد نقش توانبخشی در درمان سرطان بیشتر بخوانید.

پیگیری سرطان پروستات: بررسی عود

یکی از اهداف مراقبت­‌های بعد از درمان، بررسی عود این بیماری است. عود بیماری به معنی بازگشت آن است. سرطان زمانی عود ­می­‌کند که مناطق کوچکی از سلول­های سرطانی، در بدن شناسایی نشده باشند. با گذشت زمان، ممکن است تعداد این سلول­ها افزایش پیدا کند و در نتایج آزمایش ظاهر شده یا علائم و نشانه‌­هایی ایجاد کنند. در طی پیگیری­‌های بعد از درمان، پزشکتان می­‌تواند اطلاعاتی در مورد احتمال عودتان به شما بدهد.

پزشک سوالات خاصی در مورد سلامت کلی شما خواهد پرسید. برخی از افراد ممکن است به عنوان بخشی از پیگیری منظم­ پس از درمان، آزمایش خون یا تصویربرداری انجام دهند. اما نیاز به این آزمایش­‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: نوع و مرحله سرطان در هنگام تشخیص اولیه آن و انواع درمان­‌های انجام شده.

انتظار پیش از انجام آزمایش‌های پیگیری یا پیش از آماده شدن جواب آن‌ها، می­‌تواند شما یا هر یک از اعضای خانواده را دچار استرس کند. این حالت را گاهی اوقات «اضطراب آزمایش» می‌­نامند.

پیگیری سرطان پروستات: مدیریت عوارض

بیشتر افراد هنگام دریافت درمان از تجربه­‌ی عوارض جانبی متعجب نمی‌شوند و انتظار آن را دارند. با این حال­، اغلب بهبودیافتگان از ادامه بعضی عوارض در دوره پس از درمان شگفت‌زده می‌شوند. این عوارض، عوارض جانبی «طولانی مدت» یا «بلند مدت» نامیده می­‌شود. عوارض دیگری که تازه ماه‌ها و یا حتی سال‌ها بعد ایجاد می‌شوند، عوارض دیررس نام دارند. عوارض طولانی مدت و دیررس می‌­تواند شامل تغییرات جسمی یا روحی باشد.

با پزشک خود در مورد خطرات عوارض دیررس، بر اساس مرحله­‌ی سرطان، برنامه درمان فردی و سلامت عمومی خود صحبت کنید. اگر شما تحت درمانی هستید که عوارض دیررس خاص و شناخته شده ای دارد، ممکن است معاینات بدنی­، اسکن یا آزمایش خون برای یافتن و کنترل این عوارض نیاز باشد.

برخی از عوارض دیررس شایع در سرطان پروستات عبارتند از:

• کم خونی­، به ویژه برای بیمارانی که هورمون درمانی انجام می­دهند یا قبلا انجام داده‌­اند.
• مشکلات روده‌­ای­، مانند خونریزی و نیاز به رفتن فوری یا مکرر به دستشویی.
• مشکلات ادراری، مانند مشکل تخلیه مثانه یا مشکل کنترل مثانه، که بی‌­اختیاری نامیده می­‌شود.
• فشار خون بالا، سطح قند خون و کلسترول بالا، به ویژه برای بیمارانی که هورمون درمانی انجام می­‌دهند یا قبلا انجام داده­‌اند.
• افسردگی
• اضطراب
• مشکلات استخوانی، به ویژه برای بیمارانی که هورمون درمانی انجام می­‌دهند یا قبلا انجام داده­‌اند.
• گر گرفتگی، به ویژه برای بیمارانی که هورمون درمانی انجام می­‌دهند یا قبلا انجام داده‌­اند.
• مسائل مربوط به سلامت جنسی، صمیمیت و تصویر بدن (تصور و احساسی که هر فرد از بدن خود دارد)

پیگیری سرطان پروستات: توصیه‌­های بهداشتی عمومی

در پیگیری سرطان پروستات، به بیماران بهبود یافته سرطان پروستات توصیه می‌­شود که برای سلامتی بیشتر از دستورالعمل­‌های تعیین شده پیروی کنند، مثلا برای رسیدن به وزن متعادل و حفظ آن، ورزش، عدم استعمال دخانیات، رژیم غذایی متعادل و همچنین برای غربالگری سرطان.

برخی از توصیه­‌های کلی برای بهبودیافتگان از سرطان پروستات شامل موارد زیر است:

• میوه‌­ها، سبزیجات و غلات کامل را بیشتر مصرف کنید. از غذاها و نوشیدنی­‌های پرکالری و چربی اشباع کمتری استفاده کنید.
• دریافت حداقل ۶۰۰ واحد (IU: یکای بین‌­المللی اندازه‌گیری مقدار ماده در داروشناسی) ویتامین D در روز و بیش از 1200 میلی­‌گرم کلسیم در روز از غذاها.
• اگر مشکلی دارید که بر میزان جذب مواد مغذی توسط بدن تأثیر می­‌گذارد، به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
• هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه از نظر جسمی تحرک داشته باشید.
• مصرف الکل را کاهش دهید
• سیگار یا استفاده از انواع دیگر تنباکو را ترک کنید.
• به توصیه‌­های مربوط به غربالگری سرطان عمل کنید. کسانی که تحت پرتودرمانی سرطان پروستات قرار گرفته‌­اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سرطان مثانه و روده بزرگ بوده و نیاز به غربالگری بیشتری داشته باشند.

با پزشک یا اعضای دیگر تیم درمانی خود صحبت کنید، تا در تهیه بهترین برنامه ورزشی، برنامه غذایی و برنامه غربالگری سرطان به شما کمک کنند. علاوه بر این، اگر سیگار یا دخانیات دیگر استفاده می­‌کنید­، با تیم درمانی خود در مورد راه­های ترک دخانیات، صحبت کنید.

ثبت سوابق پزشکی فردی

شما و پزشکتان باید با همکاری یکدیگر، یک برنامه‌­ی پیگیری سرطان پروستات برای خودتان تهیه کنید. حتما در مورد هر گونه نگرانی درباره­ی سلامت جسمی یا عاطفی خود در آینده، با آن­ها صحبت کنید.

همچنین باید با پزشک خود در مورد اینکه چه کسی مراقبت­های پس از درمان شما را به عهده می‌­گیرد، صحبت کنید.

اگر پزشکی که مستقیما مسئول درمان سرطان شما نبوده­، پیگیری پس از درمان شما را انجام می­‌دهد­­، حتماً خلاصه درمان و مدارک پزشکی خود را در اختیار آن پزشک و همه ارائه‌دهندگان خدمات درمانی در آینده، قرار دهید. جزئیات مربوط به درمان سرطان شما، برای متخصصان و تیم درمانی که در طول زندگی از شما مراقبت خواهند کرد، بسیار ارزشمند است.