در صفحه علل ایجاد سرطان معده توضیح دادیم که بعضی از عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. در این صفحه درباره راه‌های عملی که می‌توانید برای پیشگیری از سرطان معده انجام دهید صحبت می‌کنیم.

دقت کنید اگرچه هیچ راه تضمینی برای پیشگیری قطعی وجود ندارد، اما با انجام راه‌هایی که در این صفحه به شما می‌گوییم، می‌توانید احتمال ابتلای خود را کاهش دهید. پس با سایت دکتر فرازمند همراه باشید.

درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری

همانطور که می‌دانید هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) یک باکتری بسیار رایج است که در پوشش معده زندگی می‌کند. این باکتری معمولا در زمان کودکی وارد معده می‌شود و در محیط اسیدی آن سال‌ها زندگی می‌کند. با افزایش سن، افراد بیشتری به آن مبتلا می‌شوند. این باکتری اغلب موجب علامتی نمی‌شود، هرچند ممکن است باعث سوء هاضمه شود. عفونت طولانی مدت با هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند موجب التهاب و ورم معده (گاستریت) و ایجاد تغییرات در سلول‌های پوشش معده شود. طی زمان، این سلول‌ها از حالت طبیعی خارج شده و ممکن است به سرطان تبدیل شوند. تخمین زده می‌شودکه ۷۸٪ تمام کانسرهای معده مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری است.

این باکتری را می‌توان با روش‌های مختلفی شناسایی کرد:

• یک آزمایش تنفسی مخصوص
• آزمایش مدفوع
• آندوسکوپی فوقانی
• آزمایش خون

البته آزمایش خون نمی‌تواند نشان دهد که آیا شما همین الآن نیز مبتلا به این باکتری هستید یا قبلا مبتلا بوده‌اید و درمان شده‌اید. درمان موفقیت‌آمیز عفونت هلیکوباکتر با آنتی‌بیوتیک‌ها احتمال ایجاد سرطان معده را کاهش می‌دهد. به طور ایده‌آل، این عفونت را باید در بیست تا چهل سالگی درمان کرد، یعنی پیش از زمانی که تغییرات سلولی در پوشش معده شروع شود.

عفونت هلیکوباکتر می‌تواند به تعدادی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم باشد، بنابراین بیشتر دوره‌های درمان شامل ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای سرکوب کننده برای یک دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه است. حتی بهترین دوره‌های درمان نیز احتمال ۹۰٪ ای پاکسازی عفونت دارند، بنابراین توصیه می‌شود حدود یک ماه بعد مجددا تست H. Pylori انجام شود تا از موفقیت درمان اطمینان حاصل شود. بعضی از کشورها در حال بررسی این درمان به عنوان روش پیشگیری جمعی از سرطان معده هستند.

ترک سیگار

همه، حتی افراد سیگاری، می‌دانند که سیگار برای سلامتی مضر است. علاوه بر مشکلات قلبی-عروقی و ریوی، سیگار احتمال حداقل ۱۵ نوع سرطان را نیز افزایش می‌دهد. افراد سیگاری ۲.۵ برابر بیشتر از سایر افراد به سرطان معده مبتلا می‌شوند و ترک سیگار احتمال این سرطان را به تدریج کم می‌کند. سرطان معده در افراد سیگاری معمولا ابتدای معده را درگیر می‌کند.

ترک سیگار احتمالا بهترین تصمیمی است که شما می‌توانید برای سلامتی کلی خودتان بگیرید.

کاهش وزن و داشتن فعالیت بدنی

اضافه وزن یا چاقی نیز موجب مشکلات سلامتی زیادی می‌شود. یکی از این مشکلات، احتمال ایجاد سرطان معده است. از طرف مقابل، داشتن فعالیت بدنی مناسب، می‌تواند احتمال ایجاد این سرطان را کاهش دهد.

برای داشتن وزن مناسب باید بین کالری دریافتی و فعالیت بدنی تعادل برقرار باشد.

پیشگیری از سرطان معده با تغذیه مناسب

بعضی از افراد می‌پرسند چه نخوریم یا چه بخوریم که سرطان معده نگیریم؟ به طور کل بررسی تاثیر تغذیه بر روی احتمال سرطان بسیار دشوار است. اما در مطالعات مختلف، نشانه‌هایی از تاثیر تغذیه بر پیشگیری از سرطان معده دیده شده است. گرچه مواد آنتی‌اکسیدان مانند ویتامین A و C و E در افرادی که سوء تغذیه دارند می‌تواند اثر ضد سرطان داشته باشد، اما متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند به جای مصرف مکمل‌های غذایی، مواد مورد نیاز بدن از طریق تغذیه مناسب به دست آید.

غذاهایی که اثر محافظتی و ضد سرطان معده دارند عبارتند از:

• خوردن مقادیر زیاد سبزی و میوه تازه. باید از انواعی از میوه‌ها و سبزی‌های رنگی استفاده کنید، چرا که مملو از آنتی اکسیدان‌های ضد سرطان هستند. مرکبات مثل نارنگی و لیمو حاوی ویتامین سی و فلاوونوئیدها هستند و بسیار مفیدند. مواد غذایی حاوی کاروتنوئید‌ها (مثل هویج، گوجه فرنگی، اسفناج و هندوانه) نیز مفید هستند. توصیه می‌شود روزانه سه تا پنج سهم میوه و سبزی تازه بخورید.
• خوردن مقادیر زیاد غلات کامل (مانند نان، غلات صبحانه، ماکارونی و برنج) سیر، پیاز، موسیر، تره فرنگی و پیازچه، چای سبز نیز ممکن است احتمال سرطان معده را کم کند، اما هنوز قطعی نیست.

از طرف مقابل، موارد زیر اثر مخرب و سرطان‌زا دارند:

• گوشت قرمز و فرآوری شده سرطان‌زا هستند. به جای آن برای کسب پروتئین از ماهی، مرغ و حبوبات استفاده کنید.
• نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر
• غذاهای بسیار فرآوری شده
• غذاهای دودی و ترشی و گوشت/ماهی نمک‌سود شده

به جای افزایش طول عمر غذاها از طریق نمک‌سود کردن، دودی کردن، ترشی انداختن یا افزودنی‌های مصنوعی، بهتر است از غذاهای تازه استفاده کنید یا در صورت نیاز آن را در فریزر و یخچال نگهداری کنید.

به طور کل، رژیم مدیترانه‌ای که حاوی مقادیر زیاد میوه و سبزی و مقادیر کم گوشت قرمز و فرآوری شده است موجب کاهش احتمال سرطان معده است.

عدم مصرف الکل

مصرف الکل احتمال سرطان معده را زیاد می‌کند. این اثر می‌تواند تا حدودی ناشی از اثرات سمی مستقیم الکل بر سلول‌های پوشش داخلی معده است. بنابراین کاهش مصرف الکل می‌تواند احتمال ابتلای شما را کاهش دهد.

مصرف آسپیرین

به نظر می‌رسد مصرف آسپیرین یا سایر داروهای NSAID مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن احتمال سرطان معده را کاهش می‌دهد. این داروها همچنین می‌توانند احتمال ایجاد پولیپ‌های روده و سرطان روده را کم کنند. البته این داروها موجب خونریزی داخلی می‌شوند که گاهی می‌تواند خطرناک باشد، بنابراین باید مزایا و معایب آن سنجیده شود.

این تاثیر، یک سود اضافه برای بیمارانی است که این داروها را برای سایر علل (مانند آرتریت) مصرف می‌کنند. البته پزشکان به طور معمول این داروها را اختصاصا برای پیشگیری از سرطان معده تجویز نمی‌کنند.

پیشگیری از سرطان معده در افراد پرخطر

سرطان معده منتشر ارثی (HDGC) یک اختلال ارثی است که احتمال سرطان معده را بسیار افزایش می‌دهد و سن ابتلا در آن پایین‌تر است. این سندرم نادر اغلب ناشی از جهش در ژن CDH1 است.

در صورت وجود این جهش، پزشکان اغلب توصیه می‌کنند مبتلایان به برداشتن معده در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی فکر کنند. البته، این عمل (توتال گاسترکتومی) می‌تواند منجر به تغییرات بلندمدت در نحوه غذا خوردن فرد شود.

بعضی سندرم‌های ارثی دیگر نیز با احتمال سرطان معده مرتبط هستند، مثلا:

• سندرم لینچ
• FAP (پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی)
• سندرم لی-فرامنی
• سندرم پوتز جِگِرز

احتمال سرطان معده در مبتلایان به این سرطان به اندازه HDGC نیست، بنابراین برداشتن معده در این افراد به طور معمول توصیه نمی‌شود. البته ممکن است پزشکان توصیه کنند آزمایش‌های منظم برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان معده در این افراد انجام شود.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید