تارگت تراپی و ایمونوتراپی سرطان مری، درمان‌های نسبتا جدیدتر این سرطان هستند. این درمان‌ها بیشتر در موارد متاستاتیک یا غیر قابل عمل سرطان مری به کار برده می‌شوند. در ادامه، ابتدا در مورد تارگت تراپی و سپس در مورد ایمونوتراپی سرطان مری توضیح می‌دهیم.

داروهای تارگت تراپی و ایمونوتراپی سرطان مری معمولا همراه با شیمی درمانی سرطان مری تجویز می‌شوند.

تارگت تراپی سرطان مری

گاهی از تارگت تراپی برای درمان سرطان مری استفاده می‌شود. در تارگت تراپی، ما از داروهایی استفاده می‌کنیم که مولکول‌های خاصی (از جمله پروتئین‌ها) را روی سلول‌های سرطانی یا داخل سلول‌های سرطانی مورد هدف قرار می‌دهند. این مولکول‌ها به فرستادن سیگنال‌های رشد و تقسیم سلول سرطانی کمک می‌کنند. پس داروهای تارگت تراپی با هدف قرار دادن این مولکول‌ها، باعث توقف رشد و پخش شدن سرطان می‌شوند و آسیب رسیدن به سلول‌های طبیعی را محدود می‌کنند. می‌توانیم تارگت تراپی را «درمان هدفمند مولکولی» نیز بخوانیم.

تیم درمانی شما، برای برنامه ریزی داروها و دوز داروهای شما با تارگت تراپی، حتما نیازهای شخصی شما را در نظر خواهند گرفت. ممکن است که شما درمان‌های دیگری نیز دریافت کنید.

برای مراجعه به بهترین متخصص تارگت تراپی کلیک کنید.

داروهای تارگت تراپی سرطان مری

از داروهای تارگت تراپی برای درمان تومورهای مری که ویژگی‌های زیر را داشته باشند استفاده می‌کنیم:

• در محل اتصال مری به معده (EGJ) قرار داشته باشند
• نوع پاتولوژی آن‌ها، آدنوکارسینوم باشد، نه SCC
• پیشرفته موضعی یا متاستاتیک باشند

این داروها معمولا همراه با شیمی درمانی تجویز می‌شوند.

داروهای تارگت تراپی استفاده شده در درمان سرطان مری عبارتند از موارد زیر:

• تراستوزوماب
• اِنهِرتو (Enhertu)
• راموسیروماب (Ramucirumab)
• اِنترِکتینیب و لاروترِکتینیب (Entrectinib , larotrectinib)

دو داروی اول ضد HER2، داروی سوم ضد VEGF و داروهای آخر ضد NTRK هستند.

تراستوزوماب (Trastuzumab) یا هرسپتین

بعضی از سرطان‌های مری، تعداد زیادی پروتئین HER2 روی سطح سلول‌هایشان دارند که به رشدشان کمک می‌کند. داشتن تعداد زیاد پروتئین HER2، ناشی از داشتن تعداد زیادی ژن HER2 است. سرطان‌هایی که در آن‌ها میزان HER2 زیاد است را «سرطان‌های HER2 مثبت» می‌نامیم و داروهایی که پروتئین HER2 را مورد هدف قرار می‌دهند، می‌توانند در درمان سرطان‌های HER2-مثبت موثر واقع شوند.

تراستوزوماب (هرسپتین) یک آنتی بادی منوکلونال و یک نسخه‌ی ساختگی از پروتئین‌های سیستم ایمنی بدن است. برای درمان تومورهای HER2 مثبت، از داروی تراستوزوماب در ترکیب با داروهای شیمی درمانی استفاده می‌کنیم. رایج‌ترین ترکیب‌های دارویی با تراستوزوماب عبارتند از موارد زیر:

• تراستوزوماب، سیس پلاتین (cisplatin) و فلورویوراسیل (fluorouracil=5FU)
• تراستوزوماب، سیس پلاتین و کپسیتابین (capecitabine)

اگر سرطان به درمان پاسخ دهد، ممکن است بعد از پایان شیمی درمانی، تراستوزوماب به تنهایی ادامه یابد. در این حالت، تراستوزوماب تا زمانی که بیماری عود نکند ادامه می‌یابد و در صورت عود تومور، قطع می‌شود. به این کار، درمان نگهدارنده (maintenance therapy) می‌گوییم.

از تراستوزوماب برای درمان تومورهایی که HER2 منفی هستند استفاده نمی‌شود، زیرا تحقیقات نشان می‌دهد که این نوع درمان برای تومورهایی که HER2 منفی هستند، موثر نیست.

اِنهِرتو (Enhertu)

انهرتو، که نام علمی کامل آن Fam-trastuzumab deruxtecan است یک دو گانه‌ی «دارو-پادتن» است. یعنی یک آنتی‌بادی (پادتن) مونوکلونال به یک داروی شیمی درمانی متصل شده است و این دارو ایجاد شده است. در این حالت، آنتی بادی ضد HER2 همانند یک مسیریاب عمل کرده و به پروتئین HER2 در سطح سلول سرطانی متصل شده و داروی شیمی درمانی را مستقیم به سلول سرطانی می‌رساند.

از انهرتو برای درمان سرطان‌های محل اتصال مری به معده (EGJ) که پیشرفته باشند استفاده می‌شود. این دارو به طور معمول بعد از استفاده از تراستوزوماب تجویز می‌شود.

مصرف انهرتو به صورت وریدی است و به طور معمول هر سه هفته یک بار داده می‌شود.

راموسیروماب (Ramucirumab)

راموسیروماب با نام تجاری سیرامزا (Cyramza)، یک آنتی بادی منوکلونال است که تولید ماده‌ای به نام فاکتور رشد اندوتلیالی رگ (VEGF) را، که رگ‌های خونی جدیدی می‌سازد، متوقف می‌کند. بدون این رگ‌های جدید، سلول‌ها نمی‌توانند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیازشان را برای رشد دریافت کنند.

راموسیروماب در ترکیب با داروی پاکلی تاکسل (paclitaxel) تجویز می‌شود.

اِنترِکتینیب و لاروترِکتینیب (Entrectinib and Larotrectinib)

در بعضی از سرطان‌ها، دو ژن مختلف با هم ترکیب می‌شوند. ادغام ژن‌های NTRK با ژن‌های دیگر می‌تواند منجر به رشد غیر طبیعی سلول شود.

داروهایی که این ادغام ژنی غیرطبیعی را هدف می‌گیرد، مهارکننده TRK نامیده می‌شود، و شامل دو داروی انترکتینیب و لاروترکتینیب است. در سرطان مری دارای ادغام ژن NTRK که پیشرفته موضعی یا متاستاتیک باشد و به درمان‌های دیگر مقاوم شده باشد، می‌توان از یکی از این دو دارو استفاده کرد.

این داروها به صورت قرص هستند و روزانه مصرف می‌شوند.

عوارض جانبی تارگت تراپی سرطان مری

عوارض جانبی ممکن است در هر کدام از انواع درمان‌های سرطان مری رخ دهند، اما تجربه هر فرد از این عوارض متفاوت است. بعضی از بیماران تعداد زیادی از عوارض جانبی را تجربه می‌کنند، در حالی که تعدادی از بیماران موارد کم تری از عوارض جانبی را نشان می دهند یا هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند.

تارگت تراپی به سلول‌های سرطانی حمله می‌کند اما معمولا به سلول‌های سالم آسیبی نمی‌رساند، پس معمولا عوارض کمتری از شیمی درمانی یا رادیوتراپی سرطان مری به همراه دارد؛ زیرا شیمی درمانی و پرتو درمانی علاوه بر سلول‌های سرطانی، ممکن است به سلول‌های سالم نیز لطمه وارد کنند.

عوارض جانبی ممکن است در هر زمانی بروز کنند، برای مثال درست بعد از درمان یا چند روز یا چند هفته بعد از درمان؛ حتی گاهی ممکن است عوارض جانبی چند ماه یا چند سال بعد از پایان تارگت تراپی خود را نشان بدهند. بیشتر عوارض جانبی خودبه‌خود از بین می‌روند یا قابل درمان هستند، اما بعضی از عوارض جانبی ممکن است مدت زمان زیادی پایدار بمانند یا دائمی شوند.

عوارض جانبی تارگت تراپی سرطان مری عمدتا به نوع داروهای مورد استفاده، ترکیب داروهای مورد استفاده، دوز داروها و سلامت کلی فرد بستگی دارد.

برخی از عوارض جانبی رایج تارگت تراپی سرطان مری، عبارتند از موارد زیر:

• علائمی مشابه آنفولانزا، از جمله تب و لرز
• کاهش تعداد سلول‌های خونی
• حالت تهوع و استفراغ
• خستگی
• مشکلات پوستی
• اسهال
• سردرد
• دیر خوب شدن زخم‌ها (در مصرف راموسیروماب)
• افزایش فشار خون، تورم دست یا پا، پروتئین ادراری (در مصرف راموسیروماب)
• آسیب قلبی (در مصرف تراستوزوماب و انهرتو): پزشک عملکرد قلبی شما را با اکوکاردیوگرافی، پیش از شروع درمان و در فواصل منظم طی درمان، می‌سنجد.
• آسیب ریه (در مصرف انهرتو): با علائمی مانند سرفه، خس خس سینه یا تنگی نفس بروز می‌کند.

اگر شما این عوارض جانبی را دارید یا عوارضی را تجربه می‌کنید که فکر می‌کنید در اثر تارگت تراپی سرطان مری ایجاد شده، به تیم درمانی خود خبر دهید. هرچه زودتر به تیم درمانی‌تان اطلاع رسانی کنید، آن‌ها نیز زودتر راه‌ حلی برای مقابله کردن با این مشکلات به شما ارائه می‌دهند.

ایمونوتراپی سرطان مری

برخی از بیماران مبتلا به سرطان مری، با ایمونوتراپی درمان می‌شوند. ایمونوتراپی به برگشتن قدرت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان مری کمک می‌کند. گاهی به ایمونوتراپی «درمان بیولوژیکی» یا «ایمنی-درمانی» نیز می‌گوییم.

ممکن است بیمار به دلایلی که در زیر نام برده شده، از ایمونوتراپی بهره ببرد:

• توقف رشد و پخش شدن سلول‌های سرطان مری
• کشتن سلول‌های سرطانی
• کنترل علائم سرطان مری پیشرفته یا متاستاتیک

تیم درمانی شما قبل از برنامه ریزی درمان شما با داروهای ایمونوتراپی، نیازهای شخصی شما را در نظر خواهد گرفت. ممکن است شما درمان‌های دیگری نیز دریافت کنید.

داروهای ایمونوتراپی سرطان مری

پمبرولیزوماب (Pembrolizumab)

پمبرولیزوماب با نام تجاری کیترودا (Keytruda)، یک داروی ایمونوتراپی است که در درمان سرطان مری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو، همراه با داروهای شیمی درمانی سیس پلاتین (Cisplatin) و فلورویوراسیل (5FU) به عنوان خط اول درمان، در موارد زیر به کار می‌ رود:

• تومورهای SCC (سنگفرشی) پیشرفته موضعی یا متاستاتیک
• تومورهای آدنوکارسینومای HER2-منفی در محل اتصال مری و معده

نیوولوماب (Nivolumab)

نیوولوماب با نام تجاری اُپدیوو (Opdivo)، یکی دیگر از داروهای ایمونوتراپی سرطان مری است.

کاربردهای این دارو در سرطان مری عبارتند از:

• بیماری موضعی: اگر بعد از درمان نئوادجوانت با کمورادیوتراپی (رادیوتراپی و شیمی درمانی همزمان)، در زمان جراحی همچنان تومور در بدن باقی مانده باشد، می‌توان برای از بین بردن کامل تومور از این دارو استفاده کرد.
• بیماری متاستاتیک: در آدنوکارسینوم متاستاتیک HER2 منفی (که امکان استفاده از داروهای تارگت ضد HER2 وجود ندارد) نیز می‌توان از نیوولوماب استفاده کرد.

عوارض جانبی ایمونوتراپی سرطان مری

عوارض جانبی ایمونوتراپی سرطان مری، عموما بستگی به موارد زیر دارد:

• نوع دارو یا ترکیب داروی مصرفی بیمار
• دوز دارو و نحوه مصرف
• سلامت کلی بیمار

ممکن است شما عارضه‌ای را تجربه نکنید یا عوارض جانبی زیادی داشته باشید!

برخی از عوارض جانبی رایج ایمونوتراپی سرطان مری عبارتند از موارد زیر:

• علائم شبیه به آنفولانزا، از جمله تب و لرز
• خستگی
• مشکلات پوستی، از جمله قرمزی، خارش، خشکی پوست
• سرفه، تنگی نفس
• سردرد
• حالت تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• یبوست
• اسهال
• درد در دست یا پا، کمر یا شکم

اگر این عوارض جانبی یا عوارض دیگری را تجربه می‌کنید که حس می‌کنید ممکن است در اثر مصرف داروهای ایمونوتراپی سرطان مری به وجود آمده باشند، به تیم درمانی خود خبر دهید. اگر شما سریع‌تر تیم درمانی‌تان را از این عوارض آگاه کنید، آن‌ها هم در این زمینه زودتر می‌توانند به شما کمک کنند.

نتیجه گیری

در این مطلب از سایت دکتر برنا فرازمند، درباره‌ دو نوع از درمان‌های سرطان مری، تارگت تراپی و ایمونوتراپی، صحبت کردیم. داروهای مورد استفاده در تارگت تراپی سرطان مری عبارتند از راموسیروماب و تراستوزوماب و انهرتو و انترکتینیب و لاروترکتینیب؛ دو داروی رایج در ایمونوتراپی سرطان مری عبارتند از پمبرولیزوماب و نیوولوماب.

منابع: انجمن سرطان آمریکا و انجمن سرطان کانادا

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید