گاهی اوقات، برای درمان سرطان باید هم از شیمی درمانی و هم از پرتودرمانی کمک گرفت. در چنین مواقعی، برای بیمار کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم تجویز می‌شود.

در ادامه این مقاله، با روش انجام و عوارض جانبی کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم چیست؟

کمورادیوتراپی یا Chemoradiotherapy، به معنای انجام همزمان شیمی درمانی و پرتودرمانی است. این کلمه از ترکیب دو واژه کموتراپی (شیمی‌درمانی) و رادیوتراپی (پرتودرمانی) تشکیل شده است. در روش شیمی درمانی، از داروهای ضد سرطان (سیتوتوکسیک) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها از طریق جریان خون، در سراسر بدن گردش می‌کنند. اما در روش رادیوتراپی، از اشعه (معمولاً اشعه ایکس) برای مبارزه با سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

انجام کمورادیوتراپی می‌تواند به درمان سرطان کمک کرده و خطر عود سرطان را کاهش دهد. در ادامه، شیمی درمانی و پرتو درمانی سرطان دهانه رحم را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.

شیمی درمانی

رایج‌ترین داروی شیمی درمانی، سیس پلاتین است. امکان دارد قبل از شروع پرتو درمانی، تحت درمان با سیس پلاتین قرار بگیرید و در طول پرتودرمانی نیز به مصرف آن ادامه دهید. مصرف این دارو در حین دوره پرتودرمانی رایج‌تر و موثرتر از مصرف آن قبل از شروع دوره پرتودرمانی است.

داروی سیس پلاتین با تزریق به رگ، وارد جریان خون می‌شود. به این منظور، پزشک لوله کوچکی را در یکی از رگ‌های شما قرار داده (آنژیوکت) و آن را به محفظه دارو وصل می‌کند. امکان دارد برای تزریق دارو، به یک لوله پلاستیکی بلند نیاز داشته باشید که دارو را به داخل یک رگ بزرگ در قفسه سینه یا بازو وارد می‌کند (پورت شیمی‌درمانی). این لوله در طول درمان -که ممکن است چند ماه طول بکشد- در بدن باقی می‌ماند.

در روش کمورادیوتراپی، می‌توان در حین انجام یک دوره 5 هفته‌ای پرتودرمانی، هفته‌ای یک بار شیمی درمانی نیز انجام داد. همچنین ممکن است هر ۲ یا ۳ هفته یک بار شیمی درمانی انجام شود. اینکه هر چند مدت یک بار نیاز به شیمی درمانی داشته باشید، بستگی به داروهای شما دارد.

 پرتو درمانی

قبل از شروع پرتودرمانی، پزشک میزان اشعه مورد نیاز بدن را بررسی می‌کند. سپس، تصمیم گرفته می‌شود که در هر جلسه پرتو درمانی، چقدر اشعه به بدن داده شود. در طول معاینات قبل از پرتو درمانی، بخش‌هایی از بدن که باید تحت درمان با اشعه قرار بگیرند، علامت‌گذاری می‌شوند.

پرتودرمانی خارجی، 5 روز در هفته و به مدت چند هفته انجام می‌شود. در این روش، اشعه از طریق دستگاهی در خارج از بدن، بافت‌ها را هدف قرار می‌دهد. بعد از اتمام کمورادیوتراپی، پزشک معمولاً پرتو درمانی داخلی تجویز می‌کند. در پرتودرمانی داخلی، دستگاه تولیدکننده اشعه، داخل بدن قرار می‌گیرد. به این روش «براکی تراپی» نیز می‌گویند. در زمان براکی‌تراپی، معمولا دیگر شیمی‌درمانی ادامه داده نمی‌شود.

کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم چقدر طول می کشد؟

در هر صورت، کمورادیوتراپی نباید بیش از 8 هفته طول بکشد.

• پرتو درمانی خارجی معمولا در یک دوره ۵ هفته‌ای انجام می‌شود. در طی این دوره شیمی‌درمانی همزمان به صورت هفتگی یا هر ۲ یا ۳ هفته یک‌بار تجویز می‌شود.
• بعد از آن براکی تراپی انجام می‌شود که معمولا در ۳ تا ۵ جلسه و مجموعا طی ۲ تا ۳ هفته صورت می‌پذیرد.

بعد از کمورادیوتراپی چه اقداماتی باید انجام داد؟

بهبودی پس از کمورادیوتراپی معمولاً چند ماه طول می‌کشد. از آنجایی که در کمورادیوتراپی از دو روش درمانی به طور همزمان استفاده می‌شود، امکان دارد احساس ناخوشی زیادی داشته باشید.

با این حال اگر در طول درمان یا بعد از آن، با عوارض جانبی آزاردهنده دست و پنجه نرم می‌کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک می‌تواند با ارزیابی نیازهای بدن شما، داروهایی را برای تسکین عوارض جانبی تجویز کند.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، استراحت کردن به مقدار کافی است. سعی کنید فعالیت‌های سنگین را به بعد از بهبودی موکول کنید. زیرا این کارها می‌تواند انرژی زیادی از شما بگیرد. در دوره بهبودی بعد از کمورادیوتراپی، باید با خودتان مهربان‌تر از همیشه باشید.

به همین منظور ، مدیریت خشم در سرطان را مطالعه کنید !

همچنین اگر قبل، حین یا بعد از کمورادیوتراپی با احساساتی مانند غم و غصه دست و پنجه نرم می‌کنید، تنها نیستید. بسیاری از افرادی که روند تشخیص و درمان سرطان دهانه رحم را پشت سر می‌گذارند، احساس ناراحتی یا افسردگی می‌کنند. این افسردگی حتی می‌تواند تا مدت‌ها بعد از درمان سرطان دهانه رحم ادامه یابد. برای کاهش احساسات منفی خود، می‌توانید با روان‌شناس مشورت کنید.

عوارض کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم چیست؟

در حین کمورادیوتراپی و بعد از آن، احتمالاً عوارض جانبی مختلفی را تجربه خواهید کرد. این عوارض ناشی از شیمی درمانی و پرتو درمانی هستند.

عوارض جانبی کوتاه مدت کمورادیوتراپی

این دسته از عوارض جانبی معمولاً در طول درمان یا بلافاصله پس از آن شروع می‌شوند. البته باید توجه داشت که همه افراد دچار عوارض جانبی یکسانی نمی‌شوند.

برخی از عوارض جانبی که ممکن است بیمار با آن مواجه شود ، عبارت‌اند از:

• حالت تهوع
• بی‌اشتهایی
• اسهال یا شل شدن مدفوع
• یبوست
• احساس خستگی
• خونریزی از واژن
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• درد پوست ناحیه تحت درمان
• درد پایین کمر
• ریزش موهای ناحیه تناسلی

اثرات طولانی مدت کمورادیوتراپی

کمورادیوتراپی می‌تواند تأثیر طولانی‌مدتی بر بدن و زندگی روزمره شما داشته باشد. مانند:

• یائسگی زودرس
• تغییرات واژن
• تغییر در زندگی جنسی
• مشکلات مثانه و روده
• تورم کشاله ران یا پاها (ادم لنفاوی)
• تغییرات پوستی
• مشکلات استخوانی
• آسیب عصبی
• درد

بیشتر این عوارض جانبی به تدریج طی هفته‌ها یا ماه‌ها پس از کمورادیوتراپی سرطان دهانه رحم، از بین می‌روند. اما برخی از عوارض پرتو درمانی ممکن است ادامه یابند، یا حتی چند ماه یا چند سال بعد شروع شوند.

کلام آخر

در مجموع، روش کمورادیوتراپی از پرتو درمانی و شیمی درمانی برای درمان سرطان دهانه رحم استفاده می‌کند. پرتودرمانی با استفاده از اشعه ایکس، سلول‌های سرطانی دهانه رحم را از بین می‌برد. در حالی که شیمی درمانی از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. کمورادیوتراپی معمولاً برای درمان سرطان مرحله 1B2 تا مرحله 4A کاربرد دارد. پزشک با معاینه شما، روند درمان را برنامه‌ریزی کرده و عوارض جانبی احتمالی را گوشزد می‌کند.

بیشتر مطالعه کنید : مرحله بندی سرطان دهانه رحم

منابع

cancerresearchuk.org

jostrust.org.uk

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید