غربالگری به معنای جستوجو برای سرطان قبل از بروز علائم و نشانه های بالینی است. دانشمندان آزمایشهایی را توسعه دادند -و هنوز هم میدهند- که میتواند برای غربالگری انواع خاصی از سرطان (از جمله سرطان سینه) استفاده شود. اهداف کلی غربالگری سرطان عبارتند از:
- کاهش تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند.
- کاهش یا حذف کامل مرگهای ناشی از سرطان.
- شناسایی افرادی که به دلیل بیماریها یا جهشهای ژنتیکی، خطر ابتلای آنها به سرطان پستان بیشتر است و به غربالگری بیشتری نسبت به سایر افراد نیاز دارند.
اطلاعات غربالگری سرطان پستان
ماموگرافی
ماموگرافی بهترین ابزارِ پزشکان برای غربالگری سرطان سینه در زنان سالم است، زیرا ثابت شده است که مرگ و میر ناشی از این بیماری را کاهش میدهد. مانند هر آزمایش پزشکی، ماموگرافی نیز اشکالاتی دارد؛ از جمله احتمال نیاز به آزمایش های اضافی و ایجاد نگرانی به دنبال یافتن نتایج مشکوک در ماموگرافی فردی که در واقع سالم است،که به این نتیجه «مثبت کاذب» میگویند. حداکثر در 10٪ تا 15٪ از مواقع، ماموگرافی سرطانِ موجود در پستان فرد را نشان نمیدهد که به آن نتیجه «منفی کاذب» میگویند.
ممکن است «ماموگرافی دیجیتال» برای یافتن سرطان سینه توانمندتر باشد، به ویژه در زنانی که سینه آنها متراکم است. نوع جدیدتر ماموگرافی، «ماموگرافی سه بعدی» یا «توموسنتز» نام دارد. ممکن است توموسنتز توانایی بیشتری برای یافتن سرطانهای کوچک داشته باشد و نیاز به تکرار آزمایشها به دلیل مثبت کاذب را کاهش دهد.
با این حال، همچنین احتمال تشخیص یافتههایی غیر طبیعی در پستان وجود دارد که با روشهای دیگر تشخیص داده نمیشدند، اما احتمالا مشکل خاصی را نیز در آینده ایجاد نمیکردند. این تشخیص، «تشخیص بیش از حد» نام دارد و ممکن است باعث شود که فرد به علت درمان غیر ضروری، آسیب ببیند. این روش توسط FDA تأیید شده است ولی همچنان تحقیقات درباره آن ادامه دارد.
سایر روش های غربالگری سرطان سینه
روشهای دیگر بررسی پستان مانند سونوگرافی و/یا اسکن ام آر آی، به طور معمول برای غربالگری سرطان سینه در زنان دارای خطر متوسط استفاده نمیشود. اما ممکن است این روش ها در موارد زیر مفید باشد:
- زنانی که خطر ابتلا آن ها به سرطان پستان بسیار بالا است.
- کسانی که بافت پستان آن ها متراکم است.
- افرادی که در معاینه پستان آنها برآمدگی یا توده یافت شده است.
استفاده از سونوگرافی جهت غربالگری مورد بحث است، زیرا نتیجه مثبت کاذب آن زیاد است. یعنی سونوگرافی اغلب به اشتباه وجود سرطان را نشان میدهد، در حالی که فرد واقعا سالم است. استفادهی رایج از MRI در غربالگری نیز مورد بحث است.
طبق توصیه انجمن سرطان آمریكا (ACS)، انجام ماموگرافی و MRI سالانه در موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
۱- جهش ژن BRCA.
۲- سابقه خانوادگی بسیار قوی از سرطان پستان
۳- سابقه پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه
زنانی که در معرض خطر متوسط برای ابتلا به سرطان سینه هستند (مانند زنانی که در نمونه برداری آنها تغییرات پیش سرطانی مشاهده شده است)، می توانند با پزشک خود درباره غربالگری با استفاده از MRI صحبت کنند.
ممکن است MRI برای یافتن تودههای کوچک در پستان زنان بهتر از ماموگرافی و سونوگرافی باشد، به ویژه در زنانی که بافت پستان آنها بسیار متراکم است. با این حال، میزان نتایج مثبت کاذب MRI زیاد است که ممکن است باعث انجام نمونه برداری، جراحی و آزمایشهای غیرضروری بیشتر و به دنبال آن منجر به «تشخیص بیش از حد» شود. علاوه بر این، MRI نقاط کوچکی از تجمع کلسیم که کلسیفیکاسیون نام دارد را برخلاف ماموگرافی نمیتواند نشان دهد. ممکن است کلسیفیکاسیون نشانهای از سرطان غیر مهاجم پستان (DCIS) باشد. با این وجود هنوز میتوان از MRI برای تشخیص DCIS استفاده کرد.
همچنین ممکن است برای زنانی در معاینه بالینی یا ماموگرافی آنها یافتههای مشکوک به سرطان پستان وجود دارد، از سونوگرافی یا MRI استفاده شود. اگر در معاینه بالینی برآمدگی یا تودهای یافت شود، ممکن است سونوگرافی یا ماموگرافی برای بررسی بیشتر مورد نیاز باشد. به زنان توصیه میشود که با پزشک خود درباره روش غربالگری مناسب آنها و فواصل انجام آن صحبت کنند.
توصیه های غربالگری
سازمانهای مختلف شواهد (= مقالات)، خطرها و مزایای ماموگرافی را بررسی کرده و توصیههای مختلفی را برای غربالگری ارائه دادهاند. تصمیمگیری در مورد غربالگری سرطان سینه به طور فزاینده ای فردی است. باید تمامی زنان با پزشک خود درباره روش مناسب غربالگری و فواصل انجام آن صحبت کنند.
- گروه ویژه خدمات پیشگیری ایالات متحده (USPSTF) به زنان ۵۰ تا ۷۴ ساله توصیه میکند که هر ۲ سال ماموگرافی انجام دهند. این سازمان توصیه میکند پس از ارزیابی خطرات و مزایای ماموگرافی توسط پزشک، انجام ماموگرافی در زنان ۴۰ تا ۴۹ ساله در نظر گرفته شود.
- ACS به زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله توصیه میکند که هر سال ماموگرافی انجام دهند. این نهاد توصیه میکند که زنان ۴۵ تا ۵۴ ساله هر سال ماموگرافی انجام دهند و زنان بالای ۵۵ سال به طور سالانه یا هر دو سال یک بار ماموگرافی شوند.
نهاد های دیگری از جمله کالج رادیولوژی آمریکا و انجمن تصویربرداری پستان نیز توصیه هایی درباره غربالگری سرطان پستان ارائه میدهند. هر دو سازمان، انجام ماموگرافی سالانه را از ۴۰ سالگی توصیه میکنند. برخی از نهادهای بین المللی غربالگری جمعی را به صورت روتین برای هر سنی توصیه نمیکنند، اما به جای آن یک روش غربالگری فردی را توصیه می نمایند.
توانایی ماموگرافی غربالگری درباره تشخیص زود هنگام جهت کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان پستان مورد بحث است. سرطانهای پستانی که توسط ماموگرافی تشخیص داده میشوند، اغلب کوچک هستند. در مقابل، سرطانهای مهاجمی که به سرعت رشد میکنند، به طور رایجتر در بین نوبت های ماموگرافی غربالگری مشاهده میشوند. این سرطانها، «سرطان فاصله زمانی» یا «سرطان اینتروال» نام دارند که یعنی در فاصله زمانی یا interval بین دو نوبت غربالگری یافت شدهاند. سرطانهای اینتروال نسبت به سرطانهای شناسایی شده در غربالگری مهاجمتر هستند و بیش از آنها منجر به مرگ میشوند. همچنین این نوع سرطان بیشتر در زنان جوان مشاهده میشود.
ممکن است برای زنانی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان هستند، غربالگری در سنین پایین تر و در فواصل کمتری از برنامه های ذکر شده در بالا توصیه شود. ممکن است بعضی زنان مسن انجام غربالگری را متوقف کنند، به خصوص اگر به سایر بیماریهایی که طول عمر آنها را کاهش میدهد مبتلا باشند یا توانایی جسمی لازم برای درمان سرطان پستان را نداشته باشند. به همین دلیل است که باید تمامی زنان با پزشکان خود درباره غربالگری پستان صحبت کنند و درباره انتخاب یک برنامه غربالگری مناسب تصمیم بگیرند.
همچنین توصیههای USPSTF و ACS برای معاینات بالینی پستان متفاوت هستند. معاینه بالینی به معنای معاینه فیزیکی پستان برای یافتن و بررسی ناهنجاریها یا توده ها است. USPSTF معاینه بالینی پستان همراه با ماموگرافی را توصیه میکند. ACS معاینه بالینی پستان را برای زنان دارای خطر متوسط ابتلا به سرطان پستان توصیه نمیکند.
سرانجام، اگرچه مشخص نشده است که خودآزمایی پستان (معاینه پستان توسط خود فرد) باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان پستان میشود یا نه، اما زنان باید با وضعیت طبیعی پستان خود آشنا باشند تا بتوانند از هر گونه تغییر مطلع شوند و این موارد را به پزشک خود گزارش دهند. سرطانهایی که سریعتر رشد میکنند (سرطان های فاصله زمانی)، اغلب توسط معاینه پستان در بین ماموگرافیهای منظم غربالگری یافت میشوند.