مکانیسم اثر داروی دوستاکسل چیست؟

داروی دوستاکسل متعلق به گروه داروهای ضدسرطان است. این گروه از داروها در رشد سلول‌های سرطانی تداخل ایجاد می‌کنند که این عمل در نهایت باعث نابود شدن این سلول‌ها توسط سیستم ایمنی بدن می‌شود. از آنجایی که فرآیند رشد سلول‌های عادی بدن نیز می‌تواند تحت تاثیر داروی دوستاکسل قرار بگیرد، بنابراین استفاده از این دارو و داروهای دیگر این خانواده، عوارضی جانبی را به دنبال خواهد داشت.

آیا داروی دوستاکسل موثر است؟

تحقیقات نشان داده است که داروی دوستاکسل نرخ بقای بیماران را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد به طوری که نرخ بقای 4 ساله بیمارانی که از این دارو مصرف می‌کنند، در حدود ده درصد بیشتر می‌شود.

اشکال دارویی داروی دوستاکسل

داروی دوستاکسل به صورت محلول و معمولا به صورت وریدی تزریق می‌شود. این دارو در سه اندازه ۲۰ میلی‌گرمی، ۸۰ میلی‌گرمی و ۱۶۰ میلی‌گرمی در ایران وجود دارد.

این دارو در شیمی درمانی فقط به صورت تزریق داخل وریدی استفاده می‌شود تا تاثیر و فراهمی زیستی آن در بدن بیشتر باشد.

نحوه‌ی مصرف داروی دوستاکسل

داروی دوستاکسل در روز شیمی‌درمانی، در واحد شیمی‌درمانی یا در بیمارستان به شما تزریق می‌شود. همچنین این دارو را می‌توان با دیگر داروهای درمان سرطان نیز تجویز کرد.

در طی یک دوره‌ی درمانی، شما معمولا با یک دکتر متخصص سرطان (انکولوژیست)، یک پرستار شیمی‌درمانی و یک متخصص داروساز دیدار خواهید داشت. روز قبل یا در همان روز جلسه‌ی درمان، پرستار از شما نمونه‌ی خون خواهد گرفت؛ این نمونه‌گیری برای مطمئن شدن از آمادگی بدن شما و ایمن بودن قبل از شیمی‌درمانی شدن است. قبل از شروع شیمی‌درمانی، شما با یک پزشک، یا پرستار یا داروساز صحبت خواهید کرد. آن‌ها با شما درباره‌ی نتیجه‌ی آزمایش خونتان صحبت می‌کنند و درباره‌ی حال جسمانی اخیرتان سوال می‌پرسند. اگر نتایج آزمایش خونتان خوب باشد، تیم درمان‌ شما را برای شروع شیمی‌درمانی آماده می‌کنند.

پرستار معمولا قبل از شروع شیمی‌درمانی به شما داروی ضدتهوع تزریق می‌کند. همچنین ممکن است به شما داروی استروئیدی داده شود تا بعد از جلسه‌ شیمی‌درمانی با خود به خانه ببرید یا اینکه در همان بیمارستان قبل از شروع شیمی‌درمانی برایتان تجویز شود.

داروهای شیمی‌درمانی از راه‌های زیر به شما داده می‌شود:

1. آنژیوکت محیطی: لوله‌ای کوتاه و باریک که پرستار وارد یکی از ورید‌های بازو یا دستتان می‌کند.
2. پورت شیمی‌درمانی: صفحه‌ای است که به زیر پوست قفسه‌سینه یا بازو وارد می‌شود و توسط لوله‌ای با وریدهای مرکزی ارتباط دارد.

دوز مصرف 

از این دارو معمولا با دوز ۶۰ الی ۱۰۰ میلی‌گرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن استفاده می‌شود. سطح بدن یک فرد بالغ با جثه متوسط حدود ۱٫۷۳ متر مربع است. بنابراین دوز مصرفی یک فرد متوسط حدودا ۱۰۰ تا ۱۷۰ میلی‌گرم در هر جلسه است.
البته در رژیم‌های هفتگی، دوز دارو کمتر و حدود ۴۰ میلی‌گرم به ازای هر متر مربع از سطح بدن است.

فواصل تزریق و طول مدت درمان

معمولا درمان توسط این دارو به این صورت است که شما چند دوره‌ی درمانی شیمی‌درمانی را در مدت چند ماه خواهید داشت. هر دوز از این دارو معمولا در فاصله‌های دوهفته‌ای یا سه‌هفته‌ای به بیمار داده می‌شود و بعضی از مواقع ممکن است در فواصل هفتگی این دارو برای بیمار تزریق شود.

مدت زمان هر جلسه تزریق

تزریق داروی دوستاکسل به طور معمول یک ساعت طول می‌کشد. البته تزریق پیش‌داروها و سایر داروهای شیمی‌درمانی زمان کلی هر جلسه درمانی را بیشتر می‌کند.

تداخل دارویی و غذایی داروی دوستاکسل

تداخلات دارویی و غذایی به مواردی اشاره دارد که مصرف همزمان داروها با برخی از غذاها و مواد تغذیه‌ای منجر به تغییرات در جذب، توزیع، متابولیسم و اثربخشی داروها می‌شود. این تداخلات ممکن است باعث افزایش یا کاهش اثربخشی داروها، افزایش خطر عوارض جانبی یا کاهش اثربخشی غذاها و مکمل‌های تغذیه‌ای شود.

دوستاکسل ممکن است با برخی داروها و مواد دیگر تداخل داشته باشد.  در ادامه به تداخل دارویی و غذایی این دارو می پردازیم .

تداخلات دارویی

داروی دوستاکسل با داروهای زیادی تداخل دارد. در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• باروسیتینیب (Baricitinib): داروی درمان ریزش مو از نوع آلوپسی آرئاتا و بیماری آرتریت روماتوئید
• ب‌ث‌ژ (BCG): دوستاکسل اثر درمانی ب‌ث‌ژ را کم کرده و عوارض آن را بیشتر می‌کند.
• بریوودین (Brivudine): دارویی ضدویروسی
• بسیاری از واکسن‌ها
• مهارکننده‌های آنزیم سیتوکروم P3A4، از جمله کلاریترومایسین، اریترومایسین، دیلتیازم، ایتراکونازول، کتوکونازول، وریکونازول، ریتوناویر، وراپامیل و نفازودون
• دنوزوماب (Denosumab): داروی اصلاح‌کننده استخوان که در موارد مختلفی مانند متاستاز استخوانی، افزایش کلسیم ناشی از بدخیمی و پوکی استخوان استفاده می‌شود.
• فوزیدیک اسید (Fusidic acid): یک آنتی‌بیوتیک
• لفلونوماید (Leflunomide): یک داروی ضد آرتریت روماتوئید
• ناتالیزوماب (Natalizumab): داروی ضد بیماری‌های کرون و MS
• پالیفرمین (Palifermin): درمان التهاب مخاط ناشی از شیمی‌درمانی
• تاکرولیموس و پیکرولیموس

تداخلات غذایی

در طول مصرف داروی دوستاکسل، شما باید ترجیحا از مصرف میوه‌ی گریپ‌فروت خودداری کنید، چون استفاده از این میوه یا آبمیوه‌ی آن، می‌تواند سطح داروی دوستاکسل در خون را به شدت بالا ببرد که در نتیجه‌ی آن ممکن است باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی‌ای مانند تهوع، استفراغ، اسهال، خشکی دهان، احتباس مایعات، درد عصبی، بی حسی، حس قلقلک، ضعف و درد عضلات، و اختلال در عملکرد مغز استخوان شود که این اختلال می‌تواند باعث کاهش تعداد انواع سلول‌های خونی می‌شود که احتمال ابتلا به آنمی یا کم خونی، مشکلات خونریزی و عفونت نیز به دلیل کاهش سلول‌های خونی بالا می‌رود.

عوارض جانبی دوستاکسل

فرد بیمار احتمالا به تعدادی از این عوارض جانبی دچار شود و احتمال اینکه تمام عوارض در او بروز پیدا کند بسیار کم است؛ هم‌چنین اگر در کنار داروی دوستاکسل داروهای شیمی‌درمانی دیگری مصرف می‌کنید، ممکن است عوارض جانبی‌ای در شما ایجاد شود .اگر دچار عوارض جانبی این دارو یا داروهای دیگری شیمی‌درمانی شدید، همیشه با دکتر یا پرستارتان آن را در میان بگذارید.

بطور کلی عوارض جانبی داروی دوستاکسل در هنگام تزریق و یا بعد آن عبارتند از :

• واکنش حساسیت مانند : لرزش بدن ، خارش ، سردرد ، تنگی نفس و …
• نشت کردن دارو به بیرون از ورید
• درد در طول رگ
• خطر عفونت
• کبود شدن و خونریزی
• کم خونی
• حالت تهوع
• تغییر ذائقه
• درد گلو یا دهان
• کاهش اشتها
• ریزش مو
• احساس خستگی
• بی حس دست و پا
• اسهال
• خطر لخته شدن خون

پزشک شما برای کنترل کردن عوارض جانبی این دارو، برای شما داروهای دیگری تجویز می‌کند. این نکته مهم است که این داروها را دقیقا همانطور که پزشک یا پرستار برای شما توضیح می‌دهند مصرف کنید چون در این‌صورت بیشترین تاثیر را در شما خواهد داشت. بعد از تمام شدن دوره درمان شما، اکثر عوارض جانبی شروع به بهتر شدن خواهند کرد.

بعضی از درمان‌های سرطان، می‌توانند باعث عوارض جانبی شدیدی بشوند که در موارد نادری حتی ممکن است تهدیدکننده حیات باشد. پزشک یا پرستار در این‌باره با شما بیشتر صحبت خواهند کرد.

در ادامه عوارض جانبی شایع و نادر این دارو را بررسی خواهیم کرد .

واکنش حساسیت

 بعضی از افراد ممکن است در زمان تزریق داروی دوستاکسل حساسیت نشان بدهند. قبل از تزریق دارو به شما داروهایی داده می‌شود تا از این واکنش‌ها پیشگیری شود یا اینکه از شدت‌شان کم شود. علائم واکنش حساسیت شامل موارد زیر است:

1. احساس گرگرفتگی
2. لرزش بدن
3. خارش
4. ضایعات پوستی
5. احساس سرگیجه
6. سردرد
7. تنگی نفس
8. ورم کردن صورت یا زبان
9. درد در پشت، شکم یا قفسه سینه

پرستار در طول جلسه درمانی شما را دائما از لحاظ بروز علائم واکنش حساسیت چک می‌کند. اگر در زمان تزریق دارو احساس ناخوشایندی داشتید یا یکی از علائم بالا را داشتید، حتما سریعا به پرستار اعلام کنید. اگر به واکنش حساسیت دچار شدید، می‌توان آن را سریعا درمان کرد. همچنین در مواقعی ممکن است واکنش حساسیت چند ساعت بعد از تزریق دارو اتفاق بیفتد. اگر بعد از رفتن به خانه احساس ناخوشایندی داشتید یا یکی از علائم بالا در شما ایجاد شد، سریعا با بیمارستان تماس بگیرید.

نشت کردن دارو به بیرون از ورید

اگر داروی دوستاکسل به بیرون از ورید ترشح شود، ممکن است باعث آسیب به بافت اطرافش شود. این اتفاق شایع نیست، اما اگر رخ دهد، باید سریعا درمان شود . اگر احساس سوزش، درد، قرمزی یا تورم اطراف ورید را دارید، سریعا به پرستارتان اطلاع دهید. اگر این علائم بعد از اینکه به خانه رسیدید بروز کردند، سریعا با پزشک یا پرستارتان تماس بگیرید.

درد در طول رگ

تزریق دارو می‌تواند باعث ایجاد درد در محل تزریق یا در طول رگی که دارو در آن تزریق شده ، گردد . اگر دچار درد شدید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید تا محل تزریق را بررسی کنند. آن‌ها می‌توانند دارو را آرام‌تر تزریق کنند یا مایع بیشتری به همراه دارو تزریق کنند تا درد کمتر شود.

خطر عفونت

 این دارو ممکن است باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید شما شود. این سلول‌ها با بیماری مقابله می‌کنند و اگر تعداد آن‌ها پایین باشد، احتمال اینکه شما مبتلا به عفونت شوید، بیشتر می‌شود. به کاهش تعداد گلبول‌های سفید، نوتروپنی (neutropenia) گفته می‌شود. وقتی که تعداد گلبول های سفید کم باشد، بروز عفونت در بدن ممکن است خیلی خطرناک باشد و مهم است که هرچه سریع‌تر آن را درمان کنیم. اگر این علائم را داشتید، سریع با بیمارستان تماس بگیرید:

• دمای بدنتان بیشتر از 37.5 درجه باشد.
• ناگهان احساس ناخوشی دارید، حتی اگر دمای بدن طبیعی باشد.
• دمای بدنتان کمتر از 36 درجه سانتی گراد است.
• علائم عفونت از جمله موارد زیر را داشته باشد:
• • • احساس لرز
    • گلودرد
    • سرفه
    • تنگی نفس
    • اسهال
    • احساس نیاز به ادرار مکرر یا احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار

مهم است که توصیه‌های تیم درمانتان را دقیقا رعایت کنید.

تعداد گلبول های سفید معمولا قبل از درمان بعدی، طبیعی می‌شوند و شما قبل از درمان دوباره آزمایش خون خواهید داد . اگر این آزمایش نشان‌دهنده کم بودن گلبول‌های سفیدتان باشد، ممکن است پزشکتان برای مدت کوتاهی درمان را به تعویق بیاندازد تا سطح گلبول‌های سفید شما طبیعی شود.

کبود شدن و خونریزی

اگر تعداد پلاکت‌ها کم شود، شما به آسانی کبود می‌شوید یا خونریزی می‌کنید. علائم کم بودن پلاکت‌ها عبارت است از موارد زیر:

• خون دماغ شدن
• خونریزی از لثه
• پریودهای سنگین
• دیدن خون در ادرار یا مدفوع
• نقاط کوچک قرمز یا بنفش رنگ روی پوست که شبیه جوش به نظر می‌آیند

اگر خونریزی یا کبودی بدون دلیل دارید، به پزشکتان اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد که به شما پلاکت تزریق شود.

کم‌خونی

شیمی درمانی ممکن است باعث کم شدن تعداد گلبول‌های قرمز خون بیمار بشود. گلبول‌های قرمز در بدن اکسیژن را حمل می‌کنند. در صورت کم شدن گلبول های قرمز در خون ، شرایط کم خونی یا آنمی رخ می دهد .در آنمی ممکن است شما علائم زیر را تجربه کنید:

• رنگ پریدگی
• کمبود انرژی
• احساس تنگی نفس
• احساس سرگیجه و سبکی سر

اگر این علائم را دارید به پزشک یا پرستارتان اطلاع دهید.

اگر کم‌خونی شما شدید باشد، ممکن است نیاز به تزریق خون داشته باشید.

گاهی پزشکان در این شرایط دارویی به اسم اریتروپویتین تجویز می‌کنند. این دارو به بدن کمک می‌کند که گلبول قرمز بسازد. این دارو را به صورت زیر پوستی تزریق می‌کنند. اما تزریق کردن خون در آنمی رایج‌تر است.

حالت تهوع

پزشکتان قبل از شروع درمان، برایتان داروی ضد تهوع تجویز می‌کند تا از بروز حالت تهوع پیشگیری شود. این داروها را دقیقا همانطور که برایتان توضیح داده شده، مصرف کنید. اینکه از بروز حالت تهوع پیشگیری کنید آسان‌تر است تا اینکه بعد از شروع شدنش، درمانش کنید.

اگر حالت تهوع دارید، مایعات با مقدار کم را مرتب بخورید و حجم وعده‌های غذایی‌تان را نیز کم‌تر کنید. اگر همچنان حالت تهوع دارید یا در ۲۴ ساعت گذشته ، بیشتر از یک بار استفراغ داشتید، هرچه سریع‌تر با بیمارستان تماس بگیرید. پزشک یا پرستارتان به شما توصیه‌های لازم را می‌دهند ‌. ممکن است پزشک داروی ضد تهوع دیگری را تجویز کند تا دارویی که برای شما تاثیر بهتری دارد را پیدا کند.

تغییر ذائقه

ممکن است شما در دهانتان طعم فلز یا طعم تلخی حس کنید. مکیدن آبنبات‌های بدون قند می‌تواند کمک کننده باشد. در این عارضه، ممکن است برخی از غذاها برای شما طعم متفاوتی داشته باشند یا اصلا طعمی حس نکنید. تغییر در ذائقه بعد از تمام شدن درمان معمولا بهتر می‌شود.

درد گلو یا دهان

این دارو ممکن است باعث درد دهان یا گلو شود. همچنین ممکن است زخم‌های دهان هم داشته باشید که این زخم‌ها ریسک ابتلا به عفونت دهان و گلو را زیاد می‌کنند. از یک مسواک نرم برای تمیز کردن دندان‌ها و دهانتان در صبح‌ها و شب‌ها بعد از وعده‌های غذایی استفاده کنید.

اگر درد گلو یا دهان دارید، با دکتر و پرستارتان مشورت کنید، آن‌ها برای شما دارو یا دهان‌شویه تجویز می‌کنند. همچنین سعی کنید مایعات بیشتری بنوشید و از تنباکو، الکل، و غذاهایی که باعث تحریک دهان و گلو و زخم شدنشان می‌شوند خودداری کنید.

کاهش اشتها

درمان با دوستاکسل ممکن است روی اشتهای شما تاثیرگذار باشد. اگر یک یا دو روز به اندازه کافی غذا میل نکردید، جای نگرانی نیست، اما اگر اشتهایتان بعد چند روز برنگردد یا اگر درحال کاهش وزن باشید، باید به پرستار یا دکتر تغذیه‌تان اطلاع دهید. این افراد به شما توصیه‌هایی می‌کنند و ممکن است به شما مکمل‌های غذایی بدهند یا پیشنهاد کنند تغییراتی در رژیم غذایی یا عادات غذایی خود به وجود بیاورید.

ریزش مو

بسیاری از بیماران پس از مصرف دوستاکسل تمام موهای خود را از دست می‌دهند. همچنین ممکن است ابروها ،مژه‌ها یا موهای نقاط دیگر بدن نیز دچار ریزش بشوند. ریزش مو معمولا بعد از اولین یا دومین تزریق دارو شروع می‌شود. پرستار به شما راه‌هایی برای سازگاری با ریزش مو پیشنهاد خواهد داد. ممکن است پوست سر شما حساس باشد، بنابراین مهم است که در مقابل نور خورشید از آن محافظت کنید.

ریزش مو معمولا موقتی است و بعد از پایان دوره‌ی درمان، موهای شما شروع به رشد مجدد خواهند کرد. در موارد کمی ممکن است بعد از پایان درمان موها مجددا رشد نکنند یا اینکه از قبل نازک‌تر رشد کنند.

احساس خستگی

احساس خستگی یکی از عوارض جانبی رایج این درمان می‌باشد و معمولا در اواخر درمان تشدید می شود. سعی کنید روزهایتان را طوری برنامه ریزی کنید که فرصت استراحت کافی داشته باشید. تمرین‌های سبک مثل پیاده‌روی‌های کوتاه به شما انرژی بیشتری خواهد داد.

بی حسی یا مورمور شدن دست‌ها یا پاها (نوروپاتی محیطی)

مصرف این دارو ممکن است روی اعصاب تاثیر بگذارد و از این طریق باعث بی حسی، مورمور شدن یا دردناک شدن پاها و دست‌ها بشود. ممکن است بستن دکمه‌ها یا انجام سایر کارهای ظریف برای شما سخت شود. اگر این علائم را دارید، پزشکتان را مطلع کنید. گاهی لازم است که دوز دارویتان کم شود. این علائم معمولا بعد از تمام شدن درمان، به مرور بهتر می‌شود. اما برای برخی افراد هیچ وقت از بین نمی‌روند. اگر نگران این عارضه هستید، با پزشکتان صحبت کنید.

اسهال 

ممکن است که این درمان منجر به اسهال شود. اسهال به معنای دفع کردن مدفوع بیشتر از حالت عادی یا دفع ادرار شل یا آبکی است.

اگر اسهال دارید:

• سعی کنید حداقل 2 لیتر مایعات در روز مصرف کنید.
• از مصرف الکل، کافئین، لبنیات، غذاهای پرچرب و غذاهای با فیبر زیاد خودداری کنید.
• با پزشک در ارتباط باشید تا به شما توصیه‌های لازم را بدهد.

در صورت تجربه موارد زیر، به مرکز درمانی مراجعه کنید:

• اگر در شب اسهال دارید.
• اگر بیشتر از 4 بار در روز دچار اسهال می‌شوید.
• داروهای ضد اسهال شما بعد از 24 ساعت از شروع استفاده‌ی شما هنوز شروع به اثر نکرده‌اند.

خطر لخته شدن خون

 سرطان و برخی از درمان‌های آن ممکن است خطر لخته شدن خون را زیاد کنند. علائم لخته شدن خون عبارتند از:

• درد ضربان دار، قرمزی یا تورم در پا یا دست
• احساس تنگی نفس ناگهانی یا سرفه
• درد تیز در قفسه سینه که ممکن است موقع سرفه یا تنفس عمیق بدتر شود.

اگر هر کدام از این علائم را دارید، سریعا با پزشک تماس بگیرید ، در غیر این صورت به بیمارستان مراجعه کنید.

لخته شدن خون جدی است، اما با داروهای رقیق‌کننده خون (آنتی کوآگولان‌ها) قابل درمان است. پزشک و پرستارتان اطلاعات بیشتری در این زمینه به شما می‌دهند.

می‌توانید با انجام کارهای زیر احتمال ایجاد لخته خون را کاهش دهید:

• فعال بودن حین درمان
• مصرف مایعات فراوان مخصوصا آب
• ممکن است پزشکتان برای پیشگیری از لخته شدن خونتان، آنتی‌کوآگولان تجویز کند.

 عوارض جانبی نادر تاثیر بر قلب

 این دارو می‌تواند باعث ضربان قلب سریع، نامنظم یا کند بشود. اگر تغییری در ضربان قلبتان حس می‌کنید، به پزشکتان اطلاع دهید.

به ندرت ممکن است که دوستاکسل عوارض قلبی جدی‌تری ایجاد کند. اگر علائم زیر را داشتید، با پزشکتان تماس بگیرید:

• احساس درد یا تنگی در قفسه سینه
• احساس تنگی نفس یا سرگیجه
• احساس اینکه ضربان قلبتان خیلی سریع یا خیلی کند شده

بیماری‌های دیگری نیز ممکن است این علائم را ایجاد کنند، اما مهم است که توسط پزشک چک شود.

تاثیر روی کبد

این دارو  می‌تواند روی عملکرد کبد شما تاثیر داشته باشد. شما قبل از شروع درمان و در طی آن آزمایش خون می‌دهید تا بررسی شود که کبدتان  چطور کار می‌کند.

فارماکوکینتیک داروی دوستاکسل

پخش وریدی

داروی دوستاکسل در حالت پایدار پخش وریدی‌ای در حدود 113 لیتر دارد. مشخصات فارموکینتیک دارو برپایه‌ی 3 کمپارتمان مدل فارموکوکینیکی است.

اتصال به پروتئین

در مطالعات موجود بر روی سلول‌های زنده، نشان داده شده است که داروی دوستاکسل در حدود 94 درصد به پروتئین متصل می‌شود که شایعترین این پروتئین‌ها آلفا 1 اسید گلیکوپروتئین، آلبومین و لیپوپروتئین ها است. در آزمایشات اندازه گیری این دارو در افرادی که به سرطان مبتلا هستند، دیده شده است که داروی دوستاکسل در حدود 97 درصد به پروتئین های پلاسما متصل می‌شود. داروی دگزامتازون در اتصال دوستاکسل به پروتئین اختلالی ایجاد نمی‌کند.

متابولیسم

این دارو توسط کبد و ایزوآنزیم CYP3A4 متابولیزه می‌شود.

نیمه عمر

در نمونه‌هایی که 8 تا 22 روز بعد از تزریق داروی دوستاکسل از خون بیماران گرفته شد، دیده شد که نیمه عمر این دارو 116 ساعت است.

پاکسازی دارو

مقدار کلی دفع این دارو از بدن، 21 لیتر در هر ساعت به ازای هر مترمربع از بدن است.

آزمایش‌ها و بررسی‌های موردنیاز

قبل از هر دوره تزریق، CBC-diff، آزمایش عملکرد کبد (AST، ALT، ALP، Bil) و آزمایش عملکرد کلیه (BUN و Cr) بررسی می‌شود.

قبل از شروع مصرف خانم ها باید از نظر احتمال بارداری بررسی شوند. همچنین پیش از شروع درمان ب بیماران باید از لحاظ ابتلا به هپاتیت ب بررسی شوند (HBs-Ag، HBc-Ab، HBs-Ab).

باید بیماران در زمان تزریق از نظر علائم افزایش حساسیت، مخصوصا در جلسات اول و دوم، پایش شوند. افرادی که سابقه حساسیت به داروی پکلی‌تکسل دارند نیازمند پایش دقیق‌تری هستند.

بیماران باید از نظر عوارض اعصاب حسی، سمیت گوارشی (مانند اسهال)، عوارض پوستی، اختلال بینایی، احتباس مایع (مخصوصا در صورت وجود مایع در فضای جنبی)، اشک‌ریزش، سندرم لیز تومور و سرطان ثانویه پایش شوند. در صورت بروز علائم چشمی، معاینه فوری و کامل چشم توصیه می‌شود.

سایر نکات

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر در فرد بیمار علامت‌های زیر ایجاد شود، بهتر است به پزشک خود مراجعه کند:

• رنگ پریدگی
• بی حالی
• خستگی
• گیجی
• غش کردن
• خونریزی یا کبود شدن غیرعادی
• تب و لرز
• اسهال
• خشکی دهان
• درد ماهیچه
• تنگی نفس
• کاهش وزن
• قرمزی یا التهاب پوست
• سوزش یا درد در زمان ادرار

پیشگیری از بارداری در حین مصرف:

پزشک به شما توصیه می‌کند که در زمان دوره مصرف این دارو، باردار نشوید یا کسی را باردار نکنید چون این دارو ممکن است در فرآیند عادی تشکیل جنین اختلال ایجاد کند. نکته مهم این است که در زمان استفاده از این دارو و کمی بعد از تمام شدن دوره‌ی درمان  ، از روش‌های پیشگیری استفاده کنید. در این مورد می‌توانید با پزشک یا پرستارتان بیشتر مشورت کنید.

باروری:

بعضی از داروهای شیمی‌درمانی همانند داروی دوستاکسل، می‌توانند در باردار شدن شما یا توانایی باروری شما اختلال ایجاد کند. اگر در این مورد نگرانی دارید، بهتر است قبل از شروع دوره‌ی درمانی این دارو، با دکترتان مشورت کنید.

شیردهی حین مصرف:

به شما توصیه می‌شود تا در طول دوره استفاده و یا یا کمی بعد از پایان دوره استفاده از این دارو، شیردهی انجام ندهید، چون مولکول‌های داروی دوستاکسل می‌تواند از طریق شیر مادر به بچه منتقل شود.

رابطه جنسی:

اگر تا چند روز بعد از تزریق این دارو، می‌خواهید رابطه جنسی برقرار کنید، باید از وسایل پیشگیری فیزیکی مانند کاندوم استفاده کنید تا اگر مولکول‌های دارو در مایع واژنی یا منی شما وجود دارد، وارد بدن شریکتان نشود.

 مصرف داروهای دیگر بطور همزمان:

مصرف بعضی از داروها ممکن است در عملکرد طبیعی این دارو اختلال ایجاد کند یا اینکه مصرف همزمان آن‌ها با داروی دوستاکسل برای بدن مضر باشد. درباره داروهای دیگر مورداستفاده‌تان با پزشک مشورت کنید، مانند :

1. داروهایی که پزشکان دیگر برایتان تجویز کرده‌اند.
2. داروهایی که خودتان از داروخانه می‌خرید.
3. ویتامین‌ها، داروهای گیاهی یا دیگر درمان‌های سنتی یا کمکی.

 حساسیت به الکل:

داروی دوستاکسل در ساختار خود دارای الکل است. اگر با وجود الکل در دارو مشکل دارید، با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است سطح الکل موجود در خون شما بعد از شروع درمان با داروی دوستاکسل، از حد طبیعی و قانونی بالاتر باشد؛ بنابراین تا چند ساعت بعد از جلسه‌ی تزریق این دارو، حتی اگر حس می‌کنید حالتان خوب است، سعی کنید رانندگی نکنید.

واکسیناسیون:

ممکن است پزشک یا پرستارتان درباره واکسن زدن با شما صحبت کنند. واکسن زدن، ریسک ابتلا به انواع خاصی از عفونت‌های مهم را کم می‌کند. پزشکان معمولا به بیماران مبتلا به سرطان‌شان توصیه می‌کنند که واکسن کرونا و آنفلوآنزا استفاده کنند.

هر دوی این واکسن‌ها، واکسن‌های ضعیف‌شده‌ای هستند که ریسک ابتلا به این عفونت‌ها را کم می‌کنند؛ در نتیجه افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌توانند از این واکسن‌ها استفاده کنند، چون این واکسن ها شامل میکروب زنده نیستند. اگر سیستم ایمنی شما ضعیف است، شما باید از تزریق واکسن‌های دارای میکروب زنده خودداری کنید، چون باعث مریضی و بدحالی شما می‌شود. واکسن‌های فعال، دارای نسخه‌ی بسیار ضعیف‌شده‌ای از میکروب عامل بیماری هستند. شما می توانید درباره‌ی واکسن‌های فعال و غیرفعال با پزشکتان مشورت کنید .

درمان‌های پزشکی و دندان پزشکی:

اگر به هردلیل دیگری جز سرطان‌تان، نیاز به مداخلات پزشکی دارید، حتما به پزشک و پرستاران اعلام کنید که مبتلا به سرطان هستید و داروهای ضدسرطان دریافت می‌کنید. هم‌چنین به آن‌ها شماره تماس دکترتان را بدهید تا با آن‌ها مشورت انجام دهند.

منابع :

mayoclinic.org

ncbi.nlm.nih.gov

macmillan.org.uk

go.drugbank.com

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

drugs.com

سوالات متداول

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید