علل ایجاد سرطان ریه می‌تواند قابل‌تغییر یا غیر‌قابل‌تغییر باشد. با آشنایی و پرهیز از علل قابل‌تغییر می‌توان احتمال ابتلای خود را به این بیماری کم کرد.

به هر چیزی که احتمال ابتلا به بیماری در فرد را افزایش دهد، عامل خطر می‌گوییم. اگرچه عوامل خطر اغلب بر ایجاد سرطان تأثیر می‌گذارند، اما بیشتر آنها مستقیما باعث تولید سرطان نمی‌شوند. برخی افراد با چندین عامل خطر هرگز به سرطان مبتلا نمی‌شوند، در حالی که برخی دیگر بدون هیچ عامل خطر شناخته شده‌ ای دچار سرطان می‌شوند. شناخت عوامل خطرساز و صحبت کردن با پزشک درباره آن‌ها می‌تواند باعث شود انتخاب آگاهانه‌ تری درباره سبک زندگی و مراقبت‌ از سلامتی خود داشته باشید.

سرطان ریه اغلب در افرادی دیده می‌شود که سیگار می‌کشند یا در گذشته سیگاری بوده اند. البته، افرادی که سیگار نمی‌کشند نیز می‌توانند به سرطان ریه مبتلا شوند؛ بنابراین مهم است که همه‌ی افراد در مورد عوامل خطر و علائم و نشانه‌های سرطان ریه اطلاعات کسب کنند.

همه سرطان‌ها ناشی از تغییرات ژنتیکی هستند

ژن‌ها ظاهر و عملکرد سلول را کنترل می‌کنند. برای سرطانی شدن یک سلول، ابتدا باید ژن آن دچار تغییر شود. تغییرات ژنی می‌تواند در طول زندگی افراد ایجاد شود یا از والدین به ارث برسد. هر کدام از عواملی که در ادامه توضیح داده می‌شوند، در واقع با ایجاد تغییرات ژنتیکی موجب سرطان می‌شوند.

آیا سرطان ریه ارثی است؟

وقتی صحبت از ژن می‌کنیم، بسیاری تصور می‌کنند پس تمام موارد سرطان ریه ارثی است. این تصور درست نیست. کمتر از ۱۰ درصد موارد سرطان ریه، به صورت خانوادگی است.

علل ایجاد سرطان ریه

عوامل خطر زیر ممکن است خطر ابتلای فرد به سرطان ریه را افزایش دهد:

دخانیات و مصرف سیگار

سیگار مهمترین علت ایجاد سرطان ریه است. دود تنباکو به سلول‌های ریه آسیب می‌زند و باعث رشد غیرطبیعی آنها می شود. در افرادی که با تعداد بیشتر و یا برای مدت طولانی تری سیگار می‌کشند، خطر ابتلا به سرطان به علت سیگار کشیدن بیشتر است.

قرار گرفتن مکرر در معرض دود سیگار، قلیان، سیگار برگ یا پیپ دیگران نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد، حتی اگر خود فرد سیگار نکشد. این دود، دود تنباکوی محیطی (ETS) یا دود تنباکوی “دست دوم” نامیده می‌شود.

کشیدن ماری جوانا (مانند گراس، علف و گل) و استفاده از سیگار الکترونیکی نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد، اما خطر واقعی آن مشخص نیست.

مواد شیمیایی و خطرات محیط کار

بعضی مواد احتمال سرطان ریه را افزایش می‌دهند. افراد می‌توانند در محیط کارشان با این مواد مواجهه داشته باشند.

علل ایجاد سرطان ریه: آزبست

آزبست نیز از علل ایجاد سرطان ریه است. آزبست یا پنبه کوهی یا پنبه نسوز بلورهایی شبیه مو است که در بسیاری از سنگ ها وجود دارد. از آن اغلب به عنوان عایق نسوز در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که الیاف آزبست استنشاق می شوند، می‌توانند ریه‌ها را آزرده و ملتهب کنند. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که ترکیب سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض آزبست بسیار خطرناک است. افرادی که با آزبست در شغلی مانند کشتی سازی، استخراج آزبست، عایق کاری یا تعمیر ترمز خودرو کار می‌کنند و سیگار نیز می‌کشند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند. استفاده از تجهیزات محافظ تنفسی این خطر را کاهش می دهد.

سیلیس

سیلیس ماده‌ای است که در بعضی صنایع ساختمانی و مصالح استفاده می‌شود. از جمله این صنایع می‌توان به شیشه‌سازی و آجرکاری اشاره کرد. سیلیس می‌تواند باعث بیماری‌ای به نام سیلیکوز شود، که از علل ایجاد سرطان ریه است و احتمال سرطان ریه را بیشتر می‌کند.

قرار گرفتن در معرض دود اگزوز موتور دیزلی

دود اگزوز موتوز دیزلی نیز یکی از علل سرطان ریه است. بنابراین افرادی که به طور معمول با آن مواجهه دارند در خطر بالاتر سرطان ریه هستن، از جمله رانندگان و مکانیک‌ها.

---

گاز رادون

رادون نیز یکی از دیگر علل ایجاد سرطان ریه است. رادون گازی نامرئی و بدون بو است که در طبیعت توسط برخی از انواع خاک و سنگ آزاد می‌شود. قرار گرفتن در معرض رادون سبب افزایش خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان از جمله سرطان ریه می‌شود.

اکثر فروشگاه‌های ابزارآلات، کیت‌هایی دارند که میزان گاز رادون خانه را می‌سنجند. به تهویه مناسب زیرزمین‌ها می‌توان میزان گاز رادون را کاهش داد.

ژنتیک و سابقه خانوادگی سرطان ریه

همانطور که گفتیم تمام سرطان‌ها ژنتیکی هستند. بنابراین منطقی است که بگوییم ژنتیک نیز از علل ایجاد سرطان ریه است.

برخی افراد استعداد ژنتیکی ابتلا به سرطان ریه دارند. افرادی که والدین، ​​برادر یا خواهر آنها به سرطان ریه مبتلا هستند، به دلیل تغییرات ژنتیکی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند، حتی اگر سیگار نکشند. بنابراین پرهیز از سیگار و سایر عوامل خطر سرطان ریه برای این افراد واجب‌تر است.

آلودگی هوا

آلودگی هوا نیز می‌تواند باعث سرطان ریه شود. احتمال آن بستگی به سطح آلودگی هوایی دارد که شما به طور معمول در مواجهه با آن هستید.

سابقه بیماری قبلی ریه

بعضی بیماری‌های ریوی مانند COPD و فیبروز ایدوپاتیک ریه نیز از علل ایجاد سرطان ریه هستند.

سایر علل ایجاد سرطان ریه

بعضی از سایر مواد مانند گازها یا مواد شیمیایی که در محل کار یا محیط زیست وجود دارند، می‌توانند عامل خطر سرطان ریه باشند.

• در برخی از مناطق جهان، افرادی که در معرض شعله‌ ناشی از سوختن ذغال سنگ یا چوب هستند ممکن است بیشتر از سایرین به سرطان ریه مبتلا شوند.
• همچنین، بخار حاصل از گازوئیل یا جوش‌کاری می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
• عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند شامل قرار گرفتن در معرض اشعه، آرسنیک، نیکل و کروم هستند.

پیشگیری از سرطان ریه

عوامل مختلف باعث ایجاد انواع متفاوتی از سرطان می شوند. محققان همچنان درباره عوامل ایجاد سرطان ریه و راه‌های جلوگیری از آن جست‌وجو می‌کنند. اگرچه هیچ روش اثبات‌ شده ای برای پیشگیری کامل از ابتلا به سرطان ریه وجود ندارد، اما ممکن است بتوانید خطر ابتلای خود به سرطان ریه را کاهش دهید.

مهمترین راه جلوگیری از سرطان ریه پرهیز از دود توتون و تنباکو است. افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند کمترین خطر ابتلا به سرطان ریه را دارند. افرادی که سیگار می‌کشند می‌توانند با ترک سیگار خطر ابتلای خود به سرطان ریه را کاهش دهند، اما خطر ابتلای آنها به سرطان ریه همچنان بیشتر از افرادی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند.

تلاش برای پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه با مصرف ویتامین‌ها یا سایر روش‌های درمانی بی نتیجه مانده است. به عنوان مثال، بتاکاروتن، داروی مرتبط با ویتامین A است که جهت پیشگیری از سرطان ریه آزمایش شده است. این دارو خطر ابتلا به سرطان را کاهش  نداد و حتی  در افرادی که به سیگار کشیدن ادامه دادند، بتاکاروتن  خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش هم داد.

جمع‌بندی: علل ایجاد سرطان ریه و راه‌های پیشگیری

سرطان ریه یک بیماری ژنتیکی است، هر چند کمتر از ۱۰ درصد موارد آن خانوادگی است. عوامل محیطی مختلفی می‌توانند باعث سرطان ریه شوند. مهمترین عامل محیطی ایجاد سرطان ریه، دود سیگار است. حتی استنشاق دود سیگار افراد دیگر نیز می‌تواند احتمال سرطان ریه را به طور قابل توجهی افزایش دهد. ترک سیگار مهمترین اقدام برای جلوگیری از سرطان ریه است. این اقدام برای افرادی که سابقه خانوادگی سرطان ریه یا سایر عوامل خطر این سرطان را دارند، مهمتر است.

منابع:

ASCO

Cancerresearchuk.org

سوالات رایج:

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید