دو روش کلی متداول برای جراحی سرطان ریه در دنیا وجود دارد. انتخاب، بستگی به محل، اندازه و مرحله تومور ریه و تخصص جراح دارد.

دسته بندی کلی جراحی سرطان ریه

به طور کلی، دو نوع جراحی برای سرطان ریه انجام می‌شود که از لحاظ طریق دسترسی به تومور با هم تفاوت دارند.

۱- در «توراکوتومی» قفسه سینه برش داده می‌شود و داخل قفسه سینه با چشم غیر مسلح دیده می‌شود. این روش را «جراحی باز» هم می‌نامند.

۲- در «جراحی با حداقل تهاجم» (minimally invasive) از طریق ایجاد سوراخ‌هایی در قفسه سینه، لوله‌هایی به داخل فرستاده می‌شود و داخل قفسه سینه با دوربین رویت می‌شود. این روش را «توراکوسکوپی» می‌نامیم و معادل لاپاروسکوپی برای حفره شکم است.

توضیحات بیشتر این دو روش را در ادامه ملاحظه می‌فرمایید:

توراکوتومی

این یک برش در کنار قفسه سینه است و منحنی دنده های شما را دنبال می کند. به طور معمول شامل برش در برخی از ماهیچه‌های دیواره قفسه سینه است و جراح از وسیله‌ای برای باز کردن ملایم فضای بین دو دنده برای دسترسی به ریه استفاده می‌کند. هنگامی که برش بسته می‌شود، ماهیچه‌ها ترمیم می‌شوند.

توراکوتومی ممکن است برای موارد زیر انجام شود:

• تایید تشخیص سرطان ریه
• برداشتن سرطان ریه
• برداشتن بافت اسکار یا برطرف کردن نشت هوا در ریه
• بیوپسی از غدد لنفاوی در قسمت مرکزی قفسه سینه

جراحی با حداقل تهاجم

این روش معمولاً شامل ۱ تا ۴ برش کوچک برای دسترسی به داخل قفسه سینه است. جراح از یک دوربین برای تجسم ریه و ابزارهای ویژه برای انجام عمل جراحی استفاده می‌کند. این عمل را توراکوسکوپی با کمک دوربین (VATS) یا به طور خلاصه توراکوسکوپی می‌نامیم. این روش را می‌توان با کمک یک ربات نیز انجام داد.

انواع جراحی سرطان ریه

جراحی‌های سرطان ریه را از لحاظ وسعت جراحی و حجمی از ریه که برداشته می‌شود نیز می‌توان تقسیم بندی کرد.

• برداشتن یک سگمان (سگمنتکتومی یا رزکشن سگمنتال): جراح یک قطعه کوچک ریه به شکل گُوِه را که حاوی سرطان ریه و حاشیه ای از بافت سالم در اطراف سرطان است، برمی‌دارد. این کار به احتمال زیاد زمانی انجام می‌شود که عملکرد ریه شما با برداشتن لوب ریه (لوبکتومی) بیش از حد کاهش یابد. احتمال بازگشت سرطان ریه (عود) با این روش بیشتر است.
• لوبکتومی: ریه راست دارای سه لوب و ریه چپ دارای دو لوب است. لوبکتومی کل لوب ریه را که حاوی سرطان است بر می دارد. ریه‌های شما می‌توانند با لوب‌های باقی مانده کار کنند.
• پنومونکتومی: با پنومونکتومی کل ریه شما که حاوی سرطان ریه است برداشته می شود. پنومونکتومی فقط در صورت نیاز انجام می شود، زیرا عملکرد کلی ریه شما را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
• برداشتن برونش: جراح قسمت سرطانی برونش را برداشته و انتهای سالم را دوباره به هم وصل می کند. برونش قسمتی از نای است که به هر طرف ریه منشعب می شود.

ممکن است یک عمل توراکوتومی (VATS) قبل یا به جای توراکوتومی انجام شود. این روش شامل قرار دادن یک لوله بلند و نازک با دوربین متصل و ابزار جراحی کوچک در داخل قفسه سینه از طریق برش‌های کوچک ایجاد شده بین دنده‌ها است.

بعد از جراحی سرطان ریه

بعد از جراحی سرطان ریه باید در بیمارستان بمانید. مدت اقامت شما بستگی به موارد زیر دارد:

• عملکرد باقی مانده ریه شما
• سلامت کلی شما قبل از عمل
• نوع جراحی انجام شده

نکات بعد از جراحی سرطان ریه

درد

درد یکی از نگرانی های شایع بعد از این جراحی است. بسته به نوع جراحی که انجام می دهید، ناحیه قفسه سینه ممکن است چند هفته تا چند ماه پس از عمل دردناک باشد. پزشک شما داروهای ضد درد را تجویز می کند که می‌توانید برای تسکین درد بعد از جراحی استفاده کنید. همچنین می‌توانید در مورد کارهایی که می‌توانید در خانه انجام دهید تا درد شما کاهش یابد، با پزشک خود مشورت کنید.

لوله های قفسه سینه

یک یا چند لوله قفسه سینه پس از جراحی برای تخلیه مایع و خون در حفره قفسه سینه شما قرار داده می‌شود. لوله‌های قفسه سینه همچنین به ریه‌های شما کمک می‌کند تا با هوا پر شوند. لوله‌های قفسه سینه در حفره قفسه سینه شما قرار می‌گیرند. لوله ها به دستگاهی متصل شده‌اند که مکش ملایمی ایجاد می‌کند و به تخلیه مایع قفسه سینه کمک می‌کند. مایع در ظرفی جمع آوری می‌شود و میزان تخلیه مایع از قفسه سینه شما اندازه گیری می‌شود. لوله‌های قفسه سینه زمانی برداشته می‌شوند که تخلیه قفسه سینه متوقف شده و هوایی از برش قفسه سینه نشت نکند که معمولاً بعد از چند روز انجام می‌شود.

درمان های تنفسی

یک درمانگر تنفسی به شما در درمان تنفس کمک می‌کند تا عملکرد ریه خود را پس از عمل، بهبود بخشید. درمان ها معمولاً شامل تنفس عمیق و استفاده از اسپیرومتر است. همچنین ممکن است از داروها برای بازکردن راه تنفسی و تنفس راحت تر استفاده شود.

آیا جراحی سرطان ریه سودمند است؟

هنگامی که سرطان ریه به طور کامل برداشته شود و سرطان در غدد لنفاوی یا خارج از حفره قفسه سینه گسترش نیافته باشد، جراحی بسیار مؤثر است. گاهی اوقات از جراحی در سرطان ریه در مراحل محدود استفاده می شود، هنگامی که یک تومور وجود دارد و سرطان به غدد لنفاوی سرایت نکرده است. اما در واقع سرطان ریه اغلب در این مرحله اولیه تشخیص داده نمی‌شود.

مطالعات انجام شده در مراکز پزشکی که بسیاری از روش های VATS را انجام می‌دهند، نشان داده است که این نوع جراحی و جراحی قفسه سینه باز (توراکوتومی) برای درمان سرطان مفید است.

خطرات و عوارض جراحی سرطان ریه

خطرات جراحی ریه شامل موارد زیر است:

• خون ریزی
• عفونت
• نشت هوا در ریه شما که منفذ بسته نمی شود.
• آسیب به قلب، ریه ها، عروق خونی یا اعصاب قفسه سینه شما
• درد مداوم در دیواره قفسه سینه
• خطرات ناشی از بیهوشی عمومی

جراحی برای کدام بیماران مناسب است؟

جراحی سرطان ریه برای مراحل اولیه درگیری ریه مؤثرتر است. آزمایش های عملکرد ریه، مانند اسکن ریه، معمولاً قبل از در نظر گرفتن عمل جراحی انجام می شود. اگر عملکرد ریه شما ضعیف است، ممکن است کاندید مناسبی برای جراحی برداشتن تمام یا قسمتی از ریه نباشید. در صورت وجود عوامل خطر برای عوارض ناشی از مشکلات قلبی، مطالعات قلبی نیز ممکن است انجام شود. جراحی ریه ممکن است برای تأیید تشخیص سرطان ریه انجام شود. جراحی اضافی، مانند برداشتن لوب آسیب دیده (لوبکتومی) یا بیوپسی غدد لنفاوی، ممکن است همزمان برای اهداف درمانی انجام شود. در کل می توان گفت جراحی برای مراحل اولیه سرطان، درمان مناسبی است.