تغذیه پس از درمان سرطان و حین آن

تغذیه حین و پس از درمان سرطان را حتما جدی بگیرید. افراد مبتلا به سرطان، نیاز به حفظ وزن مناسب و خوردن غذاهای مغذی دارند. بعضی اوقات عوارض جانبی درمان سرطان می‌تواند باعث کم خوراکی شخص و کاهش وزن شود. کاهش وزن ناخواسته می‌تواند باعث ضعف و سوء تغذیه شود. از طرف دیگر، بعضی درمان‌­های سرطان می‌­توانند باعث افزایش وزن شوند.

دستورالعمل‌های کلی در حین درمان سرطان

در اینجا برخی از دستورالعمل های کلی غذایی برای اشخاص تحت درمان سرطان آورده شده است:

• وزن مطلوبی داشته باشید. حفظ وزن مطلوب در بسیاری از افراد به معنای دریافت کالری کافی در روز برای جلوگیری از کاهش وزن و در افراد چاق به معنای کم کردن وزن است. با تیم درمانی خود مشورت کنید که آیا باید در طول درمان برای کاهش وزن اقدام کنید یا خیر. شاید بهتر باشد که تا بعد از درمان صبر کنید تا حین درمان مواد مغذی لازم برای حفظ قوای بدن را داشته باشید. اگر می­‌خواهید در طول درمان وزن کم کنید، باید در حد متوسط باشد، یعنی حدود نیم کیلوگرم در هفته.
• مواد غذایی ضروری را دریافت کنید. که شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی و آب است.
• تا جایی که می‌توانید فعال باشید. مثلا روزانه پیاده‌روی کنید. اگر بیش از حد بنشینید یا بخوابید، حتی اگر اضافه وزن پیدا نکنید، ممکن است حجم عضلانی کاهش یافته و چربی بدن افزایش پیدا کند.

مشاوره تغذیه

مشاوره تغذیه می­‌تواند به افراد مبتلا به سرطان کمک کند تا مواد مغذی کافی، از جمله پروتئین، ویتامین­‌ها و مواد معدنی را دریافت کنند. همچنین می‌تواند به آن­ها کمک کند تا وزن مناسب بدن را حفظ کنند.

مراجعه به یک متخصص باتجربه برای مشاوره تغذیه، حائز اهمیت است. از تیم درمانی خود بخواهید تا به شما در پیدا کردن یک متخصص کمک کند.

کارشناسان تغذیه می‌توانند در ایجاد رژیم غذایی متناسب با نیازهای تغذیه‌ای خاص شما، به شما کمک کنند. توصیه های آنها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ویتامین‌ها یا مواد معدنی که شما به اندازه کافی دریافت نمی­‌کنید
• مکمل‌های غذایی به شکل مایع و میان ­وعده‌­ها برای کمک به رسیدن به هدف تغذیه‌ای.
• لوله‌های تغذیه‌ای و یا حمایت تغذیه‌­ای مناسب برای بدن.

عوارض جانبی و تغذیه

درمان سرطان اغلب باعث عوارض جانبی مانند اسهال، تهوع، زخم­‌های دهان، و تغییرات چشایی می‌شود. این عوارض جانبی ممکن است خوردن و آشامیدن را دشوار کند. رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تغذیه مناسب خود را دریافت کنید:

• اگر آب برای شما طعم ناخوشایندی دارد، مایعات بیشتری از طریق غذاها و دیگر نوشیدنی ها دریافت کنید. مثلا می‌توانید از سوپ یا هندوانه، چای ، شیر یا جایگزین های شیر استفاده کنید. نوشیدنی ورزشی گزینه دیگری است و انواع بدون قند آن برای افرادی که قند خون دارند موجود است. همچنین می توانید با افزودن کمی آب میوه، آب خود را طعم دار کنید.
• اگر غذا بی­‌طعم است، ، سعی کنید آن را با ادویه جات خوشمزه طعم‌­دار کنید. مثلا لیمو، سیر، فلفل کاین ، شوید و رزماری را امتحان کنید. اگر مخاط دهانتان زخم شده است، بهتر است تا زمان بهبود، از غذاهای غیر اسیدی و غیر تند استفاده کنید.
• به جای سه وعده غذایی اصلی حجیم، شش وعده غذایی کم حجم در طول روز مصرف کنید. از دریافت کالری مورد نیازتان طی این شش وعده اطمینان حاصل کنید.
• اگر خوردن گوشت برایتان دلچسب نیست، پروتئین را از غذاهای دیگر مثل ماهی، تخم مرغ، پنیر، لوبیا، آجیل، کره مغزها، توفو یا اسموتی‌های پروتئینی یا میلک شیک‌ها دریافت کنید.
• اگر در دهان خود طعم فلزی حس می‌کنید، نعناع را بمکید، آدامس بجوید یا مرکبات تازه را امتحان کنید. از ظروف پلاستیکی استفاده کنید و در ماهیتابه ها و قابلمه های غیر فلزی غذا بپزید. همچنین سعی کنید قبل از صرف غذا مسواک بزنید یا دهان خود را بشویید.
• اگر زخم­ های دهانی یا عفونت لثه دارید، از مخلوط کن یا غذا ساز برای نرم کردن گوشت و سبزیجات استفاده کنید. برای نرم تر شدن و افزایش کالری، کره، سس‌های سبک، آب گوشت یا خامه به آن اضافه کنید. آبمیوه یا اسموتی را امتحان کنید، زیرا رطوبت اضافی می‌تواند به تسکین درد زخم‌های دهان کمک کند.

برخی از عوارض جانبی اغلب با دارو درمان می شوند. اگر عوارض جانبی شما روی مایعات بدن و تغذیه شما تأثیر می گذارد، با تیم درمانی خود مشورت کنید.

در مورد نقش تغذیه در مدیریت عوارض جانبی درمان سرطان، بیشتر بخوانید.

استفاده از مکمل‌های غذایی

دوز کم مکمل‌­های غذایی (مانند مولتی ویتامین‌ها)، می‌تواند برای اشخاص مبتلا به سرطان که قادر به دریافت مواد مغذی کافی از طریق غذا نیستند، کمک کننده باشد. مولتی ویتامین­ ها، مکمل­‌هایی هستند که حاوی اکثر ویتامین­‌ها، مواد معدنی و عناصر کمیاب مورد نیاز روزانه هستند. همچنین ممکن است حاوی برخی مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم یا آهن باشند. آنها به طور معمول به صورت قرص، کپسول، مایع یا پودر مصرف می‌شوند. دوزهای بالای مکمل‌های غذایی خاص، می‌تواند مضر باشد. این که آیا برخی از آن‌ها می‌توانند در روند درمان تأثیر بگذارند ناشناخته است. بنابراین قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات زیر را در مورد مکمل های غذایی از تیم درمانی خود بپرسید:

• فواید مصرف این مکمل غذایی چیست؟
• عوارض جانبی احتمالی چیست؟
• آیا مصرف آن خطراتی دارد؟
• آیا مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند در درمان سرطان من تداخل ایجاد کند؟
• چه مقدار و برای چه مدت باید مصرف کنم؟
• از کجا می‌توانم در مورد مکمل‌های غذایی بیشتر بدانم؟

سلامت مواد غذایی

افرادی که تحت درمان سرطان هستند باید از سلامت مواد غذایی خود آگاه باشند. برخی از درمان‌ها ممکن است سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند و این موضوع می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. عفونت ناشی از غذا هنگامی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌های مضر غذا را آلوده کرده و شما را بیمار کنند. در اینجا برخی از نکات اساسی در مورد سلامت مواد غذایی، به منظور کاهش خطر عفونت، آورده شده است:

• دستان خود را قبل از آماده کردن غذا و یا استفاده از آن بشویید.
• قبل از خوردن سبزیجات و میوه ها آن ها را به طور کامل بشویید.
• غذا را به صورت ایمن مدیریت و نگهداری کنید. مثلا:
  • از تخته های برش جداگانه برای گوشت و سبزیجات استفاده کنید.
  • گوشت و ماهی را در قفسه پایین یخچال نگهداری کنید.
  • مواد غذایی را روی پیشخوان یا زیر آب گرم یخ‌­زدایی نکنید.
  • غذا را بلافاصله بعد از استفاده در یخچال قرار دهید.
• غذاهای کاملا پخته شده بخورید. مثلا تخم مرغ نباید نیم پز باشد و غذای دریایی، ماهی و صدف خام نخورید.
• غذاهای غیر پاستوریزه نخورید یا ننوشید. این مواد شامل نوشیدنی هایی مانند سرکه غیر پاستوریزه، شیر خام و آب میوه‌ها و غذاهایی مانند پنیرهای تهیه شده از شیر غیر پاستوریزه است.
• اطمینان حاصل کنید که تاریخ غذایی که خریداری کرده‌اید منقضی نشده باشد و دستورالعمل‌های نگهداری مناسب را رعایت کنید.

در مورد سلامت مواد غذایی حین و پس از درمان سرطان بیشتر بخوانید.

تغذیه پس از درمان

بیشتر توصیه های تغذیه پس از درمان سرطان شامل خوردن رژیم غذایی حاوی میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل است. تأثیر وجود ترکیبات خاص در غذای بیماران سرطانی بر میزان بقای آنها هنوز به خوبی شناخته نشده است. اما یک رژیم غذایی سالم برای بهبود یافتگان از سرطان بسیار مهم است. زیرا ممکن است این افراد در معرض خطر بیشتری برای سایر بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و ضعف استخوان­‌ها باشند.

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری­های دیگر، پزشکان عموما توصیه می‌کنند که بهبود یافتگان دستورات زیر را دنبال کنند:

• داشتن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و گیاهی
• ترک سیگار
• حفظ وزن مطلوب
• به حداقل رساندن مصرف الکل
• داشتن تحرک بدنی