ایمونوتراپی سرطان رحم، یکی از روش‌های درمان دارویی است که برای سرطان رحم به کار می‌رود. این داروها را می‌توان برای درمان «سرطان اندومتر رحم» و «سارکوم رحم» استفاده کرد.

ایمونوتراپی سرطان رحم چیست؟

ایمونوتراپی سرطان رحم، درمانی دارویی است که کمک می‌کند سیستم ایمنی فرد سلول‌های سرطانی را بهتر بشناسد و از بین ببرد. ایمونوتراپی یعنی «ایمنی درمانی»، و به معنای کمک به سیستم ایمنی برای درمان سرطان است.

ایست‌های بازرسی مهارکننده‌ی ایمنی

یکی از ویژگی‌های مهم سیستم ایمنی، توانایی حمله نکردن به سلول‌های طبیعی بدن است. برای این کار، سیستم ایمنی از پروتئین‌های «ایست بازرسی» یا «چک پوینت» روی سلول‌های ایمنی استفاده می‌کند؛ این پروتئین‌ها مثل کلیدهایی عمل می‌کنند که نیاز دارند خاموش یا روشن شوند تا یک پاسخ ایمنی را شروع کنند. سلول‌های سرطانی گاهی از این چک پوینت‌ها استفاده می‌کنند تا توسط سیستم ایمنی مورد حمله قرار نگیرند.

داروهایی که این ایست‌های بازرسی را هدف قرار می‌دهند، مهارکننده‌های چک پوینت‌های ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors) نام دارند. از این داروها می‌توان برای ایمونوتراپی بعضی از موارد سرطان رحم استفاده کرد.

انواع داروهای ایمونوتراپی سرطان رحم

دو داروی اصلی ایمونوتراپی سرطان رحم عبارتند از:

• پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) یا کیترودا (Keytruda)
• دوستارلیماب (dostarlimab)

از این داروها می‌توان برای درمان «کارسینوم آندومتر» و «سارکوم رحم» استفاده کرد. در ادامه هر دو را توضیح می‌دهیم.

ایمونوتراپی سرطان اندومتر

از ایمونوتراپی برای درمان انواعی از سرطان استفاده می‌شود؛ با این حال در زمینه‌ی سرطان اندومتر، درمان جدیدی محسوب می‌شود.

کدام بیماران سرطان اندومتر به ایمونوتراپی نیاز دارند؟

بیماران با سرطان رحم از نوع کارسینوم آندومتر، در شرایط زیر می‌توانند ایمونوتراپی سرطان رحم دریافت کنند.

• سرطان‌های اندومتری که به شیمی درمانی پاسخ نمی‌دهند.
• سرطان‌ اندومتری که بعد از درمان دوباره عود کرده.
• سرطان اندومتری که به فراتر از لگن پخش شده ( متاستاز داده)

مهارکننده‌های PD-1

پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) بانام تجاری کیترودا و دوستارلیماب (dostarlimab) با نام تجاری جمپرلی، داروهایی هستند که PD-1 (یک پروتئین روی سلول‌های ایمنی)، را مورد هدف قرار می‌دهند. PD-1 معمولا از حمله‌ی سلول‌های ایمنی T به بقیه‌ی سلول‌های بدن (از جمله بعضی سلول‌های سرطانی) جلوگیری می‌کند. با بلاک شدن PD-1، این داروها پاسخ ایمنی‌ علیه سلول‌های سرطانی را تقویت می‌کنند. این امر باعث کوچک شدن بعضی تومورها یا آهسته شدن رشد آن‌ها می‌شود.

پمبرولیزوماب

از پمبرولیزوماب می‌توان به تنهایی برای درمان سرطان‌های اندومتر پیشرفته استفاده کرد. معمولا از این درمان بعد از اینکه درمان دیگری امتحان شد و در صورتی که سلول‌های سرطانی، هرکدام از موارد زیر را داشته باشند، استفاده می‌شود:

• میزان بالایی از ناپایداری میکرو-ستلایت (MSI-H) یا اشکالی در ژن ترمیم کننده‌ی عدم تطابق (dMMR).
• میزان زیادی از جهش در تومور (TMB-H)، به این معنی که سلول‌ها جهش‌های ژنی متعددی دارند.

سلول‌های تومور را می‌توان برای دیدن این تغییرات مورد آزمایش قرار داد.

به میزان جهش در تومور، «بار موتاسیون تومور» یا TMB می‌گوییم. برای آنکه متوجه شویم می‌توان از داروهای مهارکننده‌ی چک پوینت برای درمان توموری استفاده کرد یا نه، این بیومارکر (TMB) را اندازه می‌گیریم.

پمبرولیزوماب را همچنین می‌توان همراه داروی تارگت تراپی به نام لنواتینیب (lenvatinib) یا لنویما، در درمان سرطان‌های اندومتری که اختلال dMMR ندارند یا MSI-H نیستند، استفاده کرد. این درمان معمولا بعد از امتحان کردن حداقل یک درمان دیگر، تجویز می‌شود.

این دارو را می‌توان به صورت تزریق وریدی، معمولا یک بار در هفته و هر سه تا شش هفته، تجویز کرد.

دوستارلیماب

دوستارلیماب، برای ایمونوتراپی سرطان رحم (آندومتر) در موارد زیر استفاده می‌شود:

• درمان سرطان اندومتر پیشرفته یا عودکرده
• بعد از اینکه شیمی درمانی امتحان شد
• در صورتی که سلول‌های سرطانی اختلالی در ژن ترمیم کننده‌ی عدم تطابق داشته باشند (dMMR)

این دارو به صورت تزریق وریدی، معمولا در ابتدا هر سه هفته یک بار و بعد هر شش هفته یک بار تجویز می‌شود.

بیشتر بخوانید: دوستارلیماب

مهم است که هر عارضه‌ی جدیدی که روی سلامتیتان اثر گذاشته را سریعا به تیم درمانی خود اطلاع دهید. اگر عوارض جانبی جدی دارید، ممکن است درمان متوقف شود و ممکن است دوزهای بالایی از کورتیکواسترویید برایتان تجویز شود تا سیستم ایمنی‌تان سرکوب شود. به کورتیکواستروئیدها در زبان عامیانه، «کورتون» می‌گوییم.

ایمونوتراپی سرطان سارکوم رحم

در صورتی که سلول‌های سرطانی بیومارکرهای خاصی داشته باشند و اگر سرطان سارکوم رحم به درمان اولیه پاسخ نداد یا پیشرفتی در درمانش رخ نداد، و همچنین اگر تومور به نواحی خارج از لگن پخش شود، می‌توانیم از ایمونوتراپی استفاده کنیم.

داروهای ایمونوتراپی سرطان سارکوم رحم

در صورتی که سلول سرطانی سارکوم رحم، میزان جهش بالایی داشته باشد، از داروی پمبرولیزوماب برای درمان آن استفاده می‌شود.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید