پرتودرمانی سرطان پوست به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی موثر در مقابله با سلول‌های سرطانی، نقش مهمی در درمان این بیماری ایفا می‌کند. پرتودرمانی با استفاده از پرتوهای پرانرژی، سلول‌های سرطانی را تخریب کرده و از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند. در این مقاله، هرآنچه باید در مورد پرتودرمانی سرطان پوست بدانید بررسی خواهد شد.

برای سرطان پوست می توان از پرتودرمانی استفاده کرد؟

پرتودرمانی یکی از روش‌های رایج برای درمان سرطان پوست از جمله سرطان پوست ملانوما است. این روش به این صورت عمل می‌کند که از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این پرتوها به DNA سلول‌های سرطانی آسیب می‌رسانند و از تقسیم و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

همچنین برای پیشگیری از سرطان پوست، روش‌های بسیار موثر و کم‌عوارضی وجود دارد که شامل استفاده منظم از کرم ضد آفتاب با SPF بالا، اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید، پوشیدن لباس‌های حفاظتی و انجام خودآزمایی پوستی به‌صورت منظم است.

پرتودرمانی سرطان پوست چگونه انجام می شود؟

پرتودرمانی سرطان پوست به‌طور کلی به دو روش انجام می‌شود:

• پرتودرمانی خارجی

در این روش، پرتو از دستگاهی که خارج از بدن قرار دارد به سمت تومور تابیده می‌شود. همچنین نحوه انجام آن به این صورت است که بیمار روی تخت دراز می‌کشد و دستگاه با دقت پرتوها را به سمت تومور هدایت می‌کند. این فرآیند معمولا چند هفته طول می‌کشد و هر جلسه چند دقیقه تا نیم ساعت به طول می‌انجامد.

این روش برای درمان انواع مختلف سرطان پوست قابل استفاده است و عوارض جانبی کمتری نسبت به جراحی دارد.

• پرتودرمانی داخلی

در این روش، منبع پرتو به‌طور مستقیم در داخل یا نزدیک تومور قرار می‌گیرد. این روش معمولا برای تومورهای کوچک‌تر استفاده می‌شود و ممکن است به‌صورت دائمی یا موقت باشد. از مزایای این روش دقیق بودن آن است و عوارض جانبی کمتری در بافت‌های سالم ایجاد می‌کند.

آیا پرتودرمانی سرطان پوست را درمان می‌ کند؟

پرتودرمانی با استفاده از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و مانع رشد آن‌ها می‌شود. این روش درمانی به ویژه برای سرطان‌های پوستی که در مراحل اولیه هستند یا زمانی که جراحی به دلایلی مانند اندازه تومور یا محل آن امکان‌پذیر نیست، بسیار مفید است. در مجموع، رادیوتراپی در حدود ۹۰٪ موارد سرطان پوست بهبود کامل ایجاد می‌کند.

در چه مواردی از پرتودرمانی سرطان پوست استفاده می‌شود؟

سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها است و پرتودرمانی به‌عنوان یک روش درمانی موثر در مقابله با آن شناخته می‌شود. پرتو درمانی با هدف تخریب سلول‌های سرطانی و جلوگیری از گسترش تومور به کار می‌رود. به طور کل از رادیوتراپی در درمان تمام انواع سرطان پوست می‌توان استفاده کرد، اما استفاده از آن در موارد زیر بیشتر است:

• تومورهای بزرگ: اگر تومور سرطان پوست بسیار بزرگ باشد و امکان برداشتن کامل آن با جراحی وجود نداشته باشد، پرتودرمانی سرطان پوست می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
• محل تومور: اگر تومور در ناحیه‌ای از پوست قرار گرفته باشد که جراحی آن بسیار دشوار یا خطرناک باشد، پرتودرمانی می‌تواند جایگزین مناسبی باشد.
• تومورهای عود کننده: اگر پس از جراحی، تومور مجددا رشد کند، پرتودرمانی می‌تواند برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده شود.
• سرطان پوست در مراحل پیشرفته: در برخی موارد، پرتودرمانی به همراه شیمی‌درمانی سرطان پوست در مراحل پیشرفته استفاده می‌شود.

پرتودرمانی سرطان پوست چند جلسه طول می کشد؟

مدت زمان و تعداد جلسات پرتودرمانی برای هر بیمار متفاوت بوده است. به‌طور معمول، پرتودرمانی سرطان پوست بین 20 تا 30 جلسه انجام می‌شود؛ اما این تعداد می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد. هر جلسه رادیوتراپی حدود 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد که در این مدت، بیمار روی تخت دراز می‌کشد و دستگاه رادیوتراپی پرتو را به سمت تومور هدایت می‌کند. خود پرتودهی تنها 1 تا 3 دقیقه طول می‌کشد و بقیه زمان جلسه صرف آماده‌سازی بیمار و تنظیم دستگاه می‌شود.

تجهیزات پیشرفته نقش بسیار مهمی در کاهش مدت زمان هر جلسه و افزایش دقت درمان دارند. این تجهیزات به پزشکان اجازه می‌دهند تا پرتو را با دقت بیشتری به سمت تومور هدایت کنند و از آسیب رسیدن به بافت‌های سالم اطراف جلوگیری کنند.

طول زمان پرتودرمانی سرطان پوست

طول مدت پرتودرمانی سرطان پوست بسته به‌عوامل مختلفی است، از جمله:

• نوع و مرحله سرطان: سرطان‌های پوست انواع مختلفی دارند و هر کدام به درمان متفاوتی نیاز دارند.
• اندازه و عمق تومور: تومورهای بزرگ‌تر یا عمیق‌تر ممکن است به جلسات درمانی بیشتری نیاز داشته باشند.
• محل قرارگیری تومور: محل تومور بر روی پوست نیز می‌تواند بر مدت زمان درمان تاثیر بگذارد.
• پاسخ بیمار به درمان: برخی بیماران، ممکن است سریع‌تر به درمان پاسخ دهند و به جلسات کمتری نیاز داشته باشند.

به‌طور کلی، مدت زمان پرتودرمانی برای سرطان پوست چند هفته است. هر جلسه درمان معمولا چند دقیقه طول می‌کشد؛ اما تعداد جلسات می‌تواند متفاوت باشد.

عوارض پرتودرمانی پوست

اگرچه این روش بسیار مؤثر است، اما می‌تواند عوارضی را نیز به همراه داشته باشد. یکی از شایع‌ترین عوارض پرتودرمانی مشکلات پوستی است:

• قرمزی و التهاب پوست: این یکی از اولین عوارض پوستی است که معمولا در ناحیه تحت درمان ظاهر می‌شود.
• خشکی و پوسته پوسته شدن پوست: پوست ناحیه درمان شده ممکن است خشک و پوسته پوسته شود و احساس کشیدگی ایجاد کند.
• خارش و سوزش: بسیاری از بیماران پس از پرتودرمانی سرطان پوست احساس خارش و سوزش در پوست خود دارند.
• تغییر رنگ پوست: تغییر رنگ پوست یکی از عوارض شایع پرتودرمانی برای درمان سرطان پوست است. این تغییر رنگ معمولا در ناحیه‌ای که پرتودرمانی روی آن انجام می‌شود، رخ می‌دهد.
• تاول زدن: تاول زدن در واقع واکنش پوست به آسیب ناشی از پرتوها است. این آسیب به سلول‌های پوست باعث التهاب، قرمزی و در نهایت تشکیل تاول می‌شود.

معمولا تمامی عوارض ناشی از رادیوتراپی مدتی بعد از درمان از بین می‌روند و پوست مجدد خود را ترمیم می‌کند.

مراقبت بعد از پرتودرمانی پوست

درست است که پرتودرمانی سرطان پوست یکی از روش‌های رایج درمان است و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد، اما این درمان می‌تواند عوارضی مانند التهاب و حساسیت پوست در ناحیه‌ تحت درمان را به همراه داشته باشد. مراقبت مناسب از پوست در این دوره بسیار مهم است تا عوارض کاهش یافته و روند بهبودی تسریع شود.

نکات مهم برای مراقبت از پوست بعد از پرتودرمانی شامل:

• تمیز نگه داشتن پوست: روزانه با آب ولرم و صابون ملایم یا شامپو بچه پوست را بشویید و به آرامی خشک کنید. از مالش دادن پوست خودداری کنید و همچنین از لیف یا کیسه استفاده نکنید.
• مرطوب نگه داشتن پوست: پس از استحمام، از لوسیون بدون عطر و ملایم برای مرطوب کردن پوست استفاده کنید. از پزشک خود بپرسید که چه نوع لوسیونی برای شما مناسب است.
• محافظت از پوست در برابر آفتاب: ناحیه‌ تحت درمان را از نور مستقیم خورشید محافظت کنید. هنگام خروج از منزل، از کرم ضد آفتاب با SPF سی یا بالاتر استفاده کنید. لباس‌های آستین بلند و کلاه بپوشید.
• پرهیز از تحریک پوست: از خاراندن پوست خودداری کنید. از لباس‌های تنگ و زبر استفاده نکنید. همچنین از استفاده از مواد شیمیایی مانند عطر، پودر تالک و مواد آرایشی روی پوست خودداری کنید.
• تغذیه مناسب: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و آب را افزایش دهید. پروتئین کافی دریافت کنید.
• استراحت کافی: بدن خود را استراحت دهید تا انرژی لازم برای بهبودی را داشته باشد.

بهترین متخصص رادیوتراپی سرطان های پوست

هنگامی که با علائم و نشانه های سرطان پوست مواجه می‌شوید، انتخاب یک متخصص رادیوتراپی ماهر و با تجربه از اهمیت بالایی برخوردار است. رادیوتراپی به‌عنوان یکی از روش‌های موثر در درمان سرطان پوست، می‌تواند به‌طور قابل توجهی شانس بهبودی را افزایش دهد.

یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که بیمار و خانواده‌اش باید اتخاذ کنند، انتخاب بهترین مرکز پرتودرمانی است. مراکز پرتودرمانی سرطان پوست مجهز به دستگاه‌های پیشرفته، دقت و موثر بودن درمان را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. این تجهیزات به پزشکان اجازه می‌دهند تا دوز دقیق پرتو را به تومور هدایت کنند و به بافت‌های سالم اطراف آسیب کمتری وارد کنند.

همچنین حضور تیم پزشکی مجرب و بهترین متخصص پرتودرمانی ماهر و حرفه‌ای بسیار مهم است. این تیم با توجه به نوع و مرحله سرطان پوست، بهترین برنامه درمانی را برای بیمار طراحی می‌کند.

سخن پایانی

پرتودرمانی سرطان پوست به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در درمان، آینده‌ای امیدوارکننده را برای بیماران رقم می‌زند. با این حال فراموش نکنیم که در کنار درمان، پیشگیری از سرطان پوست نیز بسیار مهم است. با رعایت توصیه‌های پزشکی مانند استفاده از کرم ضد آفتاب، پرهیز از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید و مراجعه منظم به انکلوژیست، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید