علائم سرطان ریه در افراد مختلف متفاوت است. آشنایی با علائم و نشانه‌های سرطان ریه بسیار مهم است، چرا که سرطان ریه در صورت تشخیص به موقع می‌تواند با درمان به طور کامل بهبود یابد.

گاهی اوقات افراد مبتلا به سرطان ریه هیچ کدام از این علائم را ندارند یا ممکن است علت آن‌ها، بیماری دیگری بجز سرطان باشد.

در ادامه درباره این نشانه ها و علائم سرطان ریه توضیح می‌دهیم. اگر هر قسمتی از متن برایتان واضح نبود، می‌توانید سوالاتتان را در بخش دیدگاه‌ها در انتهای صفحه بپرسید.

نشانه ها و علائم سرطان ریه

مهمترین علامت سرطان ریه، سرفه است که بهتر نمی‌شود یا حتی ممکن است بدتر شود.

اولین علائم سرطان ریه

سرطان ریه در مراحل اولیه معمولا بی‌علامت است. اما در زمان تشخیص، شایع‌ترین علائم سرطان ریه عبارتند از:

• سرفه‌ای که بهتر نمی‌شود یا حتی بدتر می‌شود (۵۰ تا ۷۵٪ موارد)
• تنگی نفس با انجام فعالیت‌های معمول (تا ۴۰٪ موارد)
• درد قفسه سینه (تا ۴۰٪ موارد)
• خلط خونی (تا ۳۴٪)
• کاهش اشتها
• کاهش وزن ناخواسته (تا ۳۰٪)
• خستگی

برای بیمارانی که هیچ کدام از علائم سرطان ریه را ندارند، سرطان ممکن است در تصویربرداری به دلایل دیگری مشاهده شود. مثلا در عکسبرداری از قفسه سینه یا اسکن سی‌تی جهت بررسی بیماری قلبی یافت شود. ابتلای اغلب افراد به سرطان ریه هنگامی تشخیص داده می‌شود که تومور رشد کرده، فضای بیشتری را اشغال کرده و یا باعث ایجاد مشکل در قسمت های مجاور ریه‌ها شده است.

همچنین ممکن است تومور ریه مایعی تولید کند که در ریه یا فضای اطراف ریه جمع شود و یا باعث خروج هوا از ریه‌ها و روی هم خوابیدن ریه شود. روی هم خوابیدن ریه‌ها، باعث انسداد جریان هوا و یا اشغال فضای مورد نیاز جهت تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن شده و بنابراین مانع از ورود اکسیژن به ریه‌ها و خروج دی اکسید کربن از آنها می‌شود.

همچنین ممکن است به علت درگیری عصب حنجره راجعه، در موارد نادری سرطان ریه با گرفتگی صدا بروز کند.

علائم سرطان ریه پیشرفته

سرطان ریه می تواند از طریق فرایندی به نام متاستاز به هر نقطه از بدن پخش شود. سرطان ریه اغلب به غدد لنفاوی، سایر بخش‌های ریه‌ها، استخوان‌ها، مغز، کبد و ساختارهایی مجاور کلیه‌ها به نام غدد فوق کلیه پخش می‌شود. علائم سرطان ریه پیشرفته که ناشی از متاستاز است، شامل موارد زیر است:

• مشکلات تنفسی بیشتر
• درد استخوان
• درد شکم یا کمر
• سردرد
• ضعف
• تشنج
• مشکلات گفتاری
• به ندرت تومور ریه می تواند هورمون‌هایی ترشح کند که باعث مشکلاتی مانند کاهش سدیم یا افزایش کلسیم خون شوند.

علائمی مانند خستگی، احساس ناخوشی و از دست دادن اشتها لزوماً علائم سرطان ریه متاستاتیک نیستند. به طور کلی، سرطان در هر نقطه‌ای از بدن ممکن است سبب ناخوشی فرد شود. از دست دادن اشتها می‌تواند سبب کاهش وزن و کاهش توده عضلانی شود. خستگی و ضعف می‌توانند سبب افت بیشتر توانایی تنفس فرد شود. علاوه بر این ممکن است کاهش توده عضلانی باعث ضعف بیشتر و کاهش تحرک فرد شود.

علائم اولیه سرطان ریه، روی طول عمر بیماران تاثیر دارد

علائم سرطان ریه می‌تواند نشان‌دهنده میزان پیشرفت بیماری باشد. به طور کلی، افرادی که با سرفه تنها تشخیص داده می‌شوند، طول عمر بیشتر و سیر بیماری بهتری نسبت به سایر بیماران دارند.

آیا علائم سرطان ریه در زنان و مردان تفاوتی دارد؟

علائم سرطان ریه در زنان به‌طورکلی با مردان مشابه است، اما می‌تواند اختلاف‌های جزئی و ظریفی داشته باشد. مثلاً هنگام پدیدار شدن اولین علائم سرطان ریه، امکان دارد که زنان علاوه بر علائم اصلی سرطان ریه (مانند سرفه مداوم یا سرفه خونی)، علائمی همچون خستگی و شروع تدریجی تنگی نفس را نیز تجربه کنند. اما بسیاری از افراد به دلیل چشم‌گیر نبودن این علائم، آن‌ها را جدی نمی‌گیرند.

نوع SCC سرطان ریه در مردان و نوع آدنوکارسینوم آن در زنان بیشتر دیده می‌شود. نوع SCC بیشتر قسمت‌های مرکزی ریه و نوع آدنوکارسینوم بیشتر قسمت‌های محیطی ریه را درگیر می‌کنند؛ به همین علت نوع SCC در مراحل اولیه علامت‌دارتر است. بنابراین با اینکه علائم انواع سرطان ریه در زنان و مردان مشابه است، ولی زنان کمتر از مردان در مراحل اولیه علامت‌دار می‌شوند.

شایع ترین علائم سرطان ریه در زنان کدام اند؟

از آنجایی که شایع ترین علائم سرطان ریه در زنان به تدریج شروع می‌شوند، تشخیص آن‌ها ممکن است دشوار باشد. علائم بر اساس نوع سرطان ریه، متفاوت خواهند بود. مثلاً در سرطان آدنوکارسینوم ریه، توده سرطانی در حاشیه ریه‌ها رشد می‌کند. از این رو، می‌تواند قبل از تشخیص بسیار بزرگ شود. به همین دلیل در این نوع سرطان، علائم سیستمیک (مربوط به کل بدن) مانند خستگی، شایع‌تر است.

در مقابل، سرطان سلول کوچک ریه و سرطان کارسینوم سلول سنگفرشی که کمتر رایج هستند، بیشتر در مجاری هوایی یا نزدیک آن‌ها رشد می‌کنند. توده سرطانی منجر به انسداد مجاری هوایی می‌شود؛ که می‌تواند سرفه، سرفه خونی، خس‌خس سینه و ابتلای مکرر به سینه پهلو را به همراه داشته باشد.

تقریباً در نیمی از افرادی که سرطان ریه در آن‌ها تشخیص داده می‌شود، سرطان به نواحی دوردست بدن سرایت کرده است. به این اتفاق «متاستاز» می‌گویند. سرطان متاستاتیک ریه، به اسم «سرطان ریه مرحله 4» نیز شناخته می‌شود. اولین علائم مرحله 4 سرطان ریه، احتمالاً به استخوان‌ها، مغز، کبد یا غدد فوق کلیوی مربوط می‌شود؛ چرا که سرطان به این اندام‌ها سرایت کرده است.

در ادامه، علائم سرطان ریه در زنان را به طور دقیق‌تر بررسی می‌کنیم.

خستگی

خستگی مفرط شایع‌ترین علامت سرطان ریه در زنان است. از آنجایی که دلایل زیادی برای خستگی وجود دارد و بسیاری از زنان در طول روز خستگی را تجربه می‌کنند، ممکن است این علامت را جدی نگیرند.

خستگی ناشی از سرطان، معمولاً با خستگی معمولی متفاوت است. خستگی ناشی از سرطان با خوابیدن یا نوشیدن قهوه بهبود نمی‌یابد. این نوع خستگی، در واقع خستگی کل بدن است.

با این حال، تشخیص علت خستگی برای افراد دشوار است. در نتیجه، به افراد توصیه می‌شود که میزان فعالیت روزانه و مقدار خواب شبانه خود را چند هفته تحت نظر بگیرند. اگر خستگی غیرعادی بود، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کرد.

تنگی نفس و طاقت فرسا شدن ورزش

دومین نشانه رایج سرطان ریه در زنان، تنگی نفس است. گاهی اوقات در مراحل اولیه سرطان، تنگی نفس واضح نیست یا اگر واضح باشد، با چیز دیگری اشتباه گرفته می‌شود.

در ابتدا، تنگی نفس عمدتاً در پی فعالیت بدنی به وجود می‌آید. حتی امکان دارد که فرد فقط با انجام فعالیت‌های شدید مانند بالا و پایین رفتن از پله یا دوی سرعت، دچار نفس تنگی شود.

درد کمر یا شانه

درد کمر یا شانه، یکی از اولین علائم نسبتاً شایع سرطان ریه در زنان است. این درد می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود.

کمردرد

از آنجایی که بسیاری از سرطان‌های ریه در زنان، در زمان تشخیص به استخوان‌ها سرایت کرده‌اند، درد در ستون فقرات یا دست و پا می‌تواند اولین علامت بیماری باشد. اگرچه متاستازهای استخوانی می‌توانند بسیار دردناک باشند، اما ممکن است به اشتباه، به آرتریت یا دیسک نسبت داده شوند. گاهی اوقات متاستاز استخوان‌ها را ضعیف می‌کند؛ به طوری که با کمترین ضربه دچار شکستگی یا ترک می‌شوند.

همچنین در صورتی که سرطان ریه به غدد فوق کلیوی گسترش یافته باشد (متاستاز آدرنال)، می‌تواند باعث کمردرد شود. این نوع درد، شبیه لگد زدن به پهلو است.

شانه درد

درد شانه می‌تواند ناشی از متاستاز باشد، اما این تنها علت درد شانه نیست. گاهی اوقات به دلیل تحریک عصبی ناشی از یک تومور در قفسه سینه یا تومورهایی که بالای ریه‌ها رشد می‌کنند، شانه درد رخ می‌دهد.

اما چگونه می‌توان فهمید که علت درد کمر و شانه، سرطان است یا خیر؟ علائمی که می‌توانند نشان‌دهنده سرطان ریه باشند عبارت‌اند از:

• دردی که شب ایجاد می‌شود
• دردی که ادامه‌دار است یا حتی با استراحت بدتر می‌شود
• دردی که با تنفس عمیق، شدیدتر می‌شود

در صورت تجربه کردن چنین مواردی، باید به پزشک مراجعه کرد.

درد قفسه سینه

درد قفسه سینه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که سرطان، به غشای حساسی که ریه‌ها را احاطه کرده است (پرده جنبی) حمله کند. از آنجایی که سرطان آدنوکارسینوم ریه در حاشیه ریه‌ها ایجاد می‌شود، می‌تواند در مراحل نسبتاً اولیه سرطان، به پرده جنبی حمله کند.

درد قفسه سینه ناشی از سرطان ریه، معمولاً تیز است و درد گنگ و مبهمی نیست. اگر بین غشای احاطه‌کننده ریه، تجمع مایعات رخ دهد، امکان بروز تنگی نفس نیز وجود دارد.

عفونت های تنفسی مکرر

عفونت‌های تنفسی مکرر، یکی دیگر از علائم شایع سرطان ریه در زنان است. بسیاری از افراد مبتلا به سرطان ریه، چندین دوره برونشیت (عفونت و التهاب مسیرهای هوایی بزرگ) یا سینه پهلو (عفونت و التهاب کیسه‌های هوایی) را تجربه کرده‌اند.

در مراحل اولیه سرطان، به وجود آمدن تومورهایی که مسیرهای هوایی را مسدود می‌کنند شایع است. با پیشرفت سرطان، میزان عفونت‌های تنفسی افزایش می‌یابد. به افراد توصیه می‌شود که در صورت ابتلا به بیش از یک دوره سینه پهلو در طول سال، با پزشک مشورت کنند.

سرفه مداوم

سرفه مداوم شایع‌ترین علامت سرطان ریه است؛ اما در زنان به دلیل محل قرارگیری تومورهای سرطانی، شیوع کمتری دارد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به سرطان ریه، سرفه مزمن و آزاردهنده دارند.

سرفه ناشی از سرطان ریه می‌تواند شبیه سرفه‌های ناشی از عفونت ویروسی، آلرژی یا سیگار کشیدن باشد. امکان دارد خشک باشد یا خلط تولید کند. همچنین ممکن است دردناک باشد و باعث ایجاد درد در دنده‌ها شود. سرفه ناشی از سرطان ریه برای برخی افراد ثابت است و برای سایر افراد، می‌آید و می‌رود.

هنگامی که تومور سرطانی نزدیک یک مسیر هوایی باشد، خس‌خس سینه (صدای سوت بلند همراه با تنفس) نیز می‌تواند وجود داشته باشد. برخلاف خس‌خس سینه ناشی از بیماری‌هایی مانند آسم، خس‌خس سینه ناشی از سرطان گاهی اوقات فقط در یک ناحیه از قفسه سینه احساس می‌شود.

سرفه خونی

سرفه خونی (هموپتیزی) علامتی است که به احتمال زیاد، نشان‌دهنده سرطان ریه است. حدود 7 درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه، تا زمان کشف بیماری فقط همین یک علامت را تجربه می‌کنند. به طور کلی، حدود 21 درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه دچار سرفه خونی می‌شوند.

آیا این علائم برای شما آشناست ؟ آزمایش و تشخیص سرطان ریه را مطالعه کنید !

عفونت های تنفسی مکرر

عفونت‌های تنفسی مکرر، یکی دیگر از علائم شایع سرطان ریه در زنان است. بسیاری از افراد مبتلا به سرطان ریه، چندین دوره برونشیت (عفونت و التهاب مسیرهای هوایی بزرگ) یا سینه پهلو (عفونت و التهاب کیسه‌های هوایی) را تجربه کرده‌اند.

نشانه سرطان ریه در آزمایش خون

در مبتلایان به سرطان ریه، ممکن است آزمایش خون دچار اختلال شود. شایع‌ترین نشانه، کم‌خونی است که البته فقط در ۴۰٪ موارد دیده می‌شود. سایر موارد ناشایع‌تر هستند.

به طور اختلالات زیر در آزمایش خون دیده شود:

• کم خونی
• افزایش گلبول سفید
• افزایش پلاکت
• افزایش انعقادپذیری

همچنین ممکن است کلسیم خون افزایش یابد که می‌تواند ناشی از اختلالات هورمونی ایجاد‌شده یا متاستاز استخوانی باشد.

پیشگیری از سرطان ریه و غربالگری

متاسفانه سرطان ریه در مراحل اولیه در بسیاری از موارد بی‌علامت است. بنابراین اکثر بیماران در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند. اما در  صورتی که بتوان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد، شانس موفقیت درمان بالاتر است.

بیشتر بخوانید: درمان سرطان ریه

بنابراین مهم است که در افراد پرخطر، غربالگری سرطان ریه انجام شود تا بیماری قبل از بروز علائم تشخیص داده شود.

بیشتر بخوانید: غربالگری سرطان ریه

از طرف دیگر باید با علل ایجاد سرطان ریه آشنا باشیم و سعی کنیم از عوامل خطر قابل تغییر پرهیز کنیم. علی‌الخصوص اگر سیگاری هستید سعی کنید آن را ترک کنید.

بیشتر بخوانید: علت ایجاد سرطان ریه

اگر عوامل خطر غیر قابل تغییر یا سابقه خانوادگی سرطان ریه دارید، آشنایی با علائم سرطان ریه که در بالا توضیح داده شد اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.

جمع‌بندی: چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر هر کدام از علائم بالا را دارید به پزشک سرطان و انکلوژیست مراجعه کنید. اگر عوامل خطر سرطان ریه را دارید احتمال ابتلای شما بیشتر است، اما حتی بدون داشتن عامل خطر هم ممکن است یک فرد به سرطان ریه مبتلا شود. اگر سیگاری هستید، سعی کنید آن را ترک کنید. توجه کنید که این علائم می‌توانند ناشی از سایر علل باشند، اما به هر حال مراجعه به پزشک و رسیدن به تشخیص ضروری است.

پزشک علاوه بر سایر سوالات از شما می‌پرسد که چه مدت و چند بار این علامت(ها) را تجربه کرده‌اید. این کار به یافتن علت مشکلات شما و رسیدن به تشخیص کمک می‌کند.

مراجع:

انجمن کلینیکال انکولوژی آمریکا

uptodate.com

سوالات رایج:

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید