ورزش حین درمان سرطان
زندگی سالم

ورزش حین درمان سرطان

تاریخ انتشار : ۲۶ دی ۱۴۰۰ آخرین بروز رسانی مقاله: 23 اسفند 1401 314 بازدید 0 نظر

ورزش حین درمان سرطان می تواند به مقدار زیادی در روند و بهبودی شما کمک کند. ورزش بخش مهمی از برنامه درمانی سرطان است. تحقیقات زیادی نشان می­‌دهند که ورزش منظم می­تواند سلامت ذهن و جسم را در تمامی مراحل درمان بهبود ببخشد. اگر حتی قبل از تشخیص سرطان، در زندگی روزمره تان شخص فعال و پرتحرکی نبوده اید، یک برنامه ورزشی منطبق با نیازهای شما  به شما کمک می­‌کند تا راحت تر و مطمئن تر حرکت کنید.

مزیت های ورزش

دنبال کردن یک برنامه ورزشی مناسب در حین درمان و پس از آن می­‌تواند:

  • احتمال عوارض جانبی، مثل خستگی، نوروپاتی (اختلال اعصاب محیطی)، ادم (ورم) لنفاوی، پوکی استخوان و حالت تهوع را کاهش دهد.
  • احتمال افسردگی و اضطراب را کاهش دهد.
  • تا حد امکان تحرک شما را بیشتر کند و وابستگی شما به دیگران را کاهش دهد.
  • تعادل شما را بهبود ببخشد و آسیب های ناشی از زمین خوردن را کاهش دهد.
  • از کاهش حجم عضلانی جلوگیری کند و باعث افزایش قدرت بدنی شود.
  • از افزایش وزن و چاقی، که با افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد، جلوگیری کند.
  • خواب را بهبود ببخشد.
  • مدت اقامت در بیمارستان را کاهش دهد.
  • اثر درمان را بر میزان تخریب سلولهای تومورال (سرطانی) افزایش دهد.
  • میزان بقا را در بعضی سرطان­ها افزایش دهد، مانند سرطان سینه یا سرطان کولورکتال (روده بزرگ).
  • خطر ابتلا به سرطان­‌های دیگر را کاهش دهد.
  • از سایر بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی و دیابت جلوگیری کند.
  • کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

نکاتی قبل از شروع ورزش در حین درمان

قبل از شروع برنامه ورزشی در حین یا پس از درمان سرطان، با پزشک خود مشورت کنید. در حالی که ورزش کردن در طول دوره انواع درمان‌ سرطان بی خطر است، توانایی شما برای انجام ورزش و نوع ورزش هایی که می­‌توانید انجام دهید به موارد زیر بستگی دارد:

  • نوع سرطانی که دارید
  • روش های درمانی مورد استفاده
  • عوارض جانبی که با آن­ها مواجه می­‌شوید
  • سطح تناسب اندام شما
  • سایر مشکلات سلامتی شما

اگر قبل از شروع درمان فعالیت فیزیکی داشته اید و ورزش می­‌کردید، ممکن است نتوانید همان تمرین های قبلی را انجام دهید. پس از درمان، بازگشت به سطح تناسب اندام قبل از سرطان زمان بر است. از پزشک خود بخواهید شما را به یک کارشناس فیزیوتراپی یا پزشکی ورزشی که در کار با بیماران مبتلا به سرطان تخصص دارد ارجاع دهد، تا بهترین برنامه ورزشی متناسب با شرایط خاص خودتان را برای شما طراحی کند. شاید بتوانید خودتان این برنامه را به تنهایی اجرا کنید، یا ممکن است لازم باشد مدتی با متخصص مربوطه کار کنید.

برنامه ورزشی شما باید شامل چه چیزهایی باشد

داشتن طیفی از تمرینات متنوع، کلید یک برنامه ورزشی موثر و ایمن در طول درمان و پس از آن است. به طور کلی، یک برنامه کامل باید شامل موارد زیر باشد:

  • تمرینات تنفس. برخی از افراد مبتلا به سرطان ممکن است دچار تنگی نفس یا مشکلات تنفسی شوند. این امر می­‌تواند آن­ها را از انجام فعالیت های فیزیکی باز دارد. تمرینات تنفس به وارد شدن هوا به ریه ها و خارج شدن هوا از آن­ها کمک می­‌کند و باعث افزایش سطح استقامت می­‌شود. همچنین این تمرینات می توانند به کاهش هرگونه استرس و اضطراب که منجر به سفت شدن عضلات شما می­‌شود کمک کند.
  • کشش. کشش منظم می­‌تواند انعطاف و حالت بدن شما را بهبود بخشد. این تمرینات جریان خون و اکسیژن را به عضلات افزایش می­‌دهد و به ترمیم بدن کمک می­‌کند. اگر شما در دوره نقاهت بعد از درمان سرطان فعالیت بدنی نداشته اید، تمرینات کششی می‌­تواند کمک کننده باشد. مثلا پرتو درمانی ممکن است دامنه حرکتی را محدود کند و باعث گرفتگی عضلات شود. انجام حرکات کششی بعد از عمل جراحی می­‌تواند جای زخم ناشی از جراحی را التیام بخشد.
  • تمرینات تعادلی. یکی از عوارض جانبی سرطان و درمان­ آن، از دست دادن تعادل است. تمرینات تعادلی به شما کمک می­‌کند تا کارکرد و تحرک لازم برای بازگشت به فعالیت­های روزمره خود را بازیابید. حفظ تعادل در پیشگیری از آسیب هایی مانند زمین خوردن کمک می­‌کند.
  • تمرین هوازی. که به آن­ها “کاردیو” نیز گفته می­‌شود، ورزشی است که ضربان قلب شما را بالا می­‌برد. تمرین های هوازی، قلب و ریه شما را تقویت می­‌کند و باعث می­‌شود که در طول دوره درمان و پس از آن کمتر احساس خستگی کنید. پیاده روی یکی از ورزش­های هوازی است. مثلا ممکن است پزشکتان به شما توصیه کند که 3 یا 4 بار در هفته، بین 40 تا 50 دقیقه با سرعت متوسط پیاده روی کنید.
    توصیه می‌شود بزرگسالان ۱۵۰ دقیقه تمرین با شدت متوسط در هفته و یا ۷۵ دقیقه تمرین پرشدت ‏داشته باشند.
  • تمرین استقامتی. کاهش حجم عضلانی معمولا زمانی اتفاق می­افتد که شخص در حین درمان سرطان و در دوره نقاهت فعالیت کم­تری نسبت به قبل داشته باشد. هم چنین بعضی از روش های درمانی نیز باعث ضعف عضلانی می­شوند. تمرین های استقامتی یا قدرتی به شما در حفظ و ساختن عضلات کمک می­کند. افزایش توده عضلانی می تواند تعادل را بهبود بخشد، خستگی را کاهش دهد و انجام فعالیت های روزانه را آسان تر کند. همچنین می تواند با پوکی استخوان مبارزه کند ( ضعف استخوانها که در اثر برخی از درمان های سرطان ایجاد می­شود). توصیه می­شود که 2 روز در هفته به تمرینات استقامتی کل بدن اختصاص داده شود ( در سیستم تمرینی کل بدن، ورزشکار در هر جلسه کلیه بخشهای بدن شامل: بالا تنه، پایین تنه و بخش مرکزی یا همان تنه را در معرض تمرین قرار می‌دهد.). یک برنامه تمرینی قدرتی می تواند شامل تمرین هایی با وزنه های دست (وزنه آزاد)، دستگاه های ورزشی، کش و یا وزن بدن خودتان باشد.

ورزش کردن ایمن در دوره درمان

در صورت داشتن عوارض جانبی ناشی از سرطان یا درمان آن ، باید جوانب احتیاط را رعایت کنید. ممکن است مجبور شوید بر اساس عوارض جانبی مختص به خودتان برنامه تمرینی خود را تغییر دهید. به عنوان مثال ، اگر درمان بر اعصاب دست شما تأثیر بگذارد ، استفاده از دستگاه های ورزشی نسبت به وزنه های آزاد مناسب تر است. یا اگر درمان باعث پوکی استخوان ها شده است، باید از ورزش هایی که روی گردن فشار وارد می­‌کنند و یا ورزش هایی که احتمال زمین خوردن در آن­ها زیاد است، اجتناب کنید.

نکات زیر به شما کمک می­کند تا از برنامه ورزشی خود بیشترین بهره را ببرید:

  • پیشرفت تدریجی داشته باشید. حتی اگر قبل از شروع درمان فعالیت فیزیکی داشته اید، میزان فعالیت خود را به آرامی افزایش دهید. این کار می تواند از آسیب دیدگی شما جلوگیری کند و شما را از دلسرد شدن باز دارد.
  • در یک محیط ایمن ورزش کنید. اگر در طول درمان سیستم ایمنی شما ضعیف شده باشد، از ورزش کردن در سالن ها و باشگاه‌های ورزشی بزرگ که میکروب ها در آن‌ها به راحتی منتقل می‌شوند اجتناب کنید.
  • به بدن خود توجه کنید. اگر سطح انرژیتان پایین است، تا زمانی که احساس بهبودی کنید مدت زمان یا فشار تمرین خود را کاهش دهید.
  • از کم‌آبی پرهیز کنید. در حین تمرین مقدار زیادی آب بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری کنید.
  • رژیم غذایی مغذی داشته باشید. غذاهای مناسب، به ویژه غذاهایی که پروتئین زیادی دارند، به بازیابی توان بدن بعد از ورزش کمک می­کند. یک متخصص تغذیه می­‌تواند به شما در نوشتن یک برنامه غذایی مناسب کمک کند.
  • به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید. وضع سلامتی شما ممکن است در طول درمان تغییر کند. اطمینان حاصل کنید که پزشک شما شاخص های مهم سلامتی را کنترل می­‌کند (مانند شمارش سلول­های خونی)، تا به این ترتیب شما متوجه ­شوید که آیا ورزش برای شما بی خطر است یا خیر.

ورزش به عنوان بخشی از توانبخشي بیماران سرطانی

گاهی اوقات از ورزش به عنوان بخشی از برنامه توانبخشی بیماران سرطانی استفاده می‌شود؛ اما فهم تفاوت بین ورزش و توانبخشی مهم است. توانبخشی یک برنامه درمانی جامع است که به فرد کمک می­‌کند تا کارایی خود را در حین درمان و پس از آن حفظ کند. تمریناتی که در برنامه توانبخشی شما استفاده می­‌شوند، مختص اختلالات سلامتی و حرکتی شما هستند.

درباره اینکه آیا مراجعه به یک متخصص توانبخشی بیماران سرطانی برای شما سودمند است یا خیر، با تیم درمانی خود مشورت کنید.

profile
نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *