کنار آمدن با درمان سرطان پروستات ممکن است برای بعضی بیماران سخت باشد. مخصوصا اگر با عوارض احتمالی درمان آشنا نباشید، کنار آمدن سخت‌تر می‌شود. اما آگاهی از اثرات احتمالی درمان، پذیرش آن‌ها را راحت‌تر می‌کند.

هر درمان سرطان می­‌تواند عوارض جانبی یا تغییرات جسمی و روحی ایجاد کند. به دلایل بسیاری­، افراد حتی در صورت دریافت اقدامات درمانی یکسان برای یک نوع سرطان، عوارض جانبی یکسانی را تجربه نمی­‌کنند. این مسئله می­‌تواند پیش بینی شرایط شما در طول درمان را دشوار کند.

هنگامی که شما برای شروع درمان سرطان آماده می­‌شوید، ترس از عوارض جانبی سرطان و درمان آن طبیعی است. اما باید بدانید که تیم درمانی شما برای پیشگیری و برطرف کردن عوارض جانبی تلاش خواهند کرد. پزشکان این قسمت از درمان سرطان را «مراقبت تسکینی» یا «مراقبت حمایتی» می‌­نامند. صرف نظر از سن و مرحله بیماری، این مراقبت­ها قسمت مهمی در برنامه درمانی شما هستند.

کنار آمدن با درمان سرطان پروستات: عوارض جسمی

تغییر سلامت جسمانی شما به عوامل مختلفی از جمله مرحله سرطان، طول درمان، شدت درمان و سلامت عمومی شما بستگی دارد. صحبت در مورد عوارض جانبی باید مباحث باروری، سلامت و عملکرد جنسی و عملکرد مثانه را پوشش بدهد.

به طور مرتب در مورد شرایط خود با تیم درمانی صحبت کنید و هر گونه عارضه جانبی جدید یا تغییر در عوارض جانبی موجود را حتما به آن­ها اطلاع دهید. اگر تیم درمانی از شرایط شما آگاه باشد، می­‌تواند راهی برای کم کردن یا مدیریت عوارض جانبی شما پیدا کرده و به شما کمک کند که احساس بهتری داشته باشید و احتمالا از بدتر شدن عوارض نیز جلوگیری کنید.

بهتر است به عوارض جانبی خود دقت کنید و سیر آن‌ها را یادداشت کنید. در این صورت هرگونه تغییر در آن­ها را راحت­‌تر تشخیص داده و برای تیم درمانی خود توضیح می­‌دهید.

گاهی اوقات عوارض جانبی جسمی که در طول درمان ایجاد شده­‌اند، پس از پایان درمان نیز ادامه می­‌یابد. پزشکان این عوارض را عوارض «طولانی مدت» یا «بلند مدت» می‌­­نامند. آن­ها همچنین عوارض جانبی را که ماه­‌ها یا سال­‌ها پس از درمان بیماری پدیدار می­‌شوند، «عوارض دیررس» می­‌نامند. درمان عوارض جانبی طولانی مدت و عوارض جانبی دیررس بخش مهمی از مراقبت از بهبودیافتگان است.

درباره پیگیری سرطان پروستات بعد از درمان بیشتر بخوانید.

درباره عوارض پرتودرمانی بیشتر بخوانید.

کنار آمدن با درمان سرطان پروستات: عوارض جنسی

درمان­‌های سرطان پروستات می­توانند بر سلامت جنسی شما نیز تاثیر بگذارند. برخی از این عارضه­‌های جانبی جنسی ممکن است موقتی بوده و در عرض یک سال پس از درمان از بین بروند­. اما برخی از آن­ها طولانی مدت هستند. عوارض جانبی جنسی می­‌توانند از نظر روحی­، عاطفی و جسمی نیز بر فرد تاثیر بگذارند. با تیم درمانی خود در مورد تاثیر درمانتان بر سلامت جنسی خود صحبت کنید. این مسئله به شما کمک می­‌کند که نگرانی‌های خود و مسیر احتمالی پیش رو را با همسر خود در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید: درمان سرطان و سلامت جنسی مردان

از دست دادن میل جنسی

درمان‌­هایی که باعث کاهش تستوسترون می­‌شوند، می‌­توانند میل جنسی شما را کاهش دهند. این امر باعث می­‌شود شما به صمیمیت جسمی (غیر جنسی) و رابطه جنسی، کمتر تمایل داشته باشید. همچنین می­‌تواند باعث اختلال نعوظ نیز بشود. هیچ درمانی برای افزایش میل جنسی وجود ندارد­. اما ممکن است درمان­هایی که باعث کاهش تستوسترون می­‌شوند، به طور موقت متوقف ­شوند تا دوباره سطح تستوسترون افزایش پیدا کند. خوشبختانه میل جنسی تحت تاثیر عوامل دیگری مانند رضایت از رابطه­، عزت نفس جنسی و سلامت روانشناختی نیز قرار دارد. از آنجا که با کاهش تستوسترون میل جنسی می‌تواند به میزان قابل توجهی کاهش یابد، یادگیری نحوه بهینه­‌سازی سایر عناصر موثر مهم است.

اختلال در نعوظ

نعوظ به سفت شدن، بزرگ شدن و متورم شدن آلت تناسلی مردانه گفته می‌شود. اختلال نعوظ یا ED زمانی است که آلت تناسلی برای برقراری رابطه‌ی جنسی توانایی نعوظ و حفظ آن را ندارد. برای کمک به بهبود این حالت داروها و وسایل پزشکی مانند شیاف، پمپ آلت تناسلی و ایمپلنت وجود دارد.

مایع منی کم و ارگاسم خشک

درمان­ها ممکن است باعث شوند مایع منی خارج شده هنگام ارگاسم (ارضاء جنسی) کمتر شود. بعضی از درمان­ها نیز ممکن است باعث شوند کلا مایع منی هنگام ارگاسم خارج نشود. به این حالت «ارگاسم خشک» گفته می­‌شود. کم بودن مایع منی­ یا نداشتن آن، بر احساس لذت هنگام ارگاسم تأثیر نمی­‌گذارد. با این حال، این مسئله شانس شما را برای پدر شدن تحت تأثیر قرار می­‌دهد.

آلت تناسلی کوچک­تر

ممکن است برخی از بیماران پس از درمان متوجه شوند که آلت تناسلی آن­ها (بویژه پس از پروستاتکتومی)، تا حدود دو و نیم سانت کوچک­تر شده است. برخی تحقیقات نشان داده است که این عارضه جانبی موقتی است و آلت تناسلی مردانه، بعد از یک سال به اندازه خود برمی‌­گردد. اگر این اتفاق برای شما نیز رخ داد، در مورد توانبخشی جنسی با تیم درمانی خود صحبت کنید، زیرا ممکن است به بهبود سلامت آلت تناسلی شما کمک کند.

کنار آمدن با عوارض جنسی: جمع‌بندی

روش­های زیادی وجود دارد که با استفاده از آن­ها می‌توانید عوارض جانبی جنسی سرطان پروستات را کنترل کنید یا با آن­ها کنار بیایید. اولین قدم این است که با تیم درمانی خود، در مورد سلامتی جنسی خود صحبت کنید­، حتی اگر این کار برای شما احساس ناخوشایندی به همراه داشته باشد. بهبودی جنسی بخش مهمی از کیفیت زندگی است و تیم درمانی می­‌تواند شما را در این باره راهنمایی کند.

همچنین دانستن و در نظر گرفتن تحریک جنسی و صمیمیت از راه و روش­های مختلف مهم خواهد بود. ممکن است تحریک شدن زمان بیشتری طول بکشد، یا ممکن است شما تحت تاثیر سرطان آشفته و مضطرب شده باشید و صحبت در مورد تغییر تصوراتتان از بدن خود یا عملکرد نعوظ برایتان راحت نباشد. غالبا، تمرکز روی اَشکال دیگری از صمیمیت و لمس جسمی، مانند بوسیدن و نوازش، برای تقویت ارتباط و شروع احساس نزدیکی و رضایت، مفید است. از همه مهمتر، زمانی را برای برقراری ارتباط با شریک زندگی خود اختصاص دهید و در صورت نیاز از او نیز کمک بگیرید.

کنار آمدن با تاثیرات عاطفی و اجتماعی

شما ممکن است بعد از تشخیص سرطان، تحت تأثیر عوارض عاطفی و اجتماعی این بیماری قرار گیرید. این مسئله ممکن است شامل مقابله با احساساتی مانند غم، نگرانی، عصبانیت یا کنترل سطح استرس شما باشد. گاهی اوقات، ابراز احساسات نسبت به عزیزان برای افراد مبتلا به سرطان دشوار می­‌شود. گفتگو با یک مددکار اجتماعی­ یا مشاور می‌­تواند در پیدا کردن روش­های موثر برای کنار آمدن و صحبت کردن در مورد سرطان کمک کند.

در مورد نحوه کنار آمدن با احساسات ناشی از سرطان بیشتر بخوانید.

برآمدن از پس هزینه‌­های درمان سرطان

درمان سرطان می­تواند هزینه­‌های زیادی داشته باشد. این مسئله اغلب استرس و اضطراب زیادی را برای افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌­های آن­ها ایجاد می­‌کند. بسیاری از افراد متوجه می­‌شوند که علاوه بر هزینه­‌های درمان­، هزینه‌­های اضافی و برنامه‌­ریزی نشده­‌ای در طول درمان وجود دارد. هزینه‌­های بالای مراقبت­های پزشکی، برخی از افراد را از ادامه یا تکمیل برنامه درمانی خود باز می‌­دارد. این مسئله می­‌تواند سلامتی آن­ها را به خطر بیندازد و حتی ممکن است در آینده هزینه­‌های بیشتری نیز به دنبال داشته باشد. بیماران و خانواده‌­هایشان باید در مورد نگرانی­های مالی خود با یکی از اعضای تیم درمان صحبت کنند.

مراقبت از عزیزان مبتلا به سرطان

اعضای خانواده و دوستان، اغلب نقش مهمی در مراقبت از فرد مبتلا به سرطان پروستات دارند. کسانی که از بیمار مراقبت می‌­کنند، حتی اگر دور از هم زندگی می­کنند باز هم می­‌توانند، از نظر جسمی­، عملی و عاطفی از بیمار حمایت کنند­.

مراقبان مسئولیت­های مختلفی دارند، از جمله:

• حمایت و دلگرمی
• صحبت با تیم درمانی
• دادن دارو
• کمک به کنترل کردن علائم و عوارض جانبی
• هماهنگی نوبت ویزیت پزشک
• رساندن و برگرداندن بیمار هنگام مراجعه به پزشک
• کمک به تهیه وعده‌­های غذایی
• کمک به کارهای خانه
• رسیدگی به مسائل مربوط به بیمه و صورت‌حساب‌­ها

صحبت درباره‌­ی عوارض جانبی خود با تیم درمانی

قبل از شروع درمان­، در مورد عوارض جانبی احتمالی با پزشک خود صحبت کنید، و بپرسید:

• کدام عوارض جانبی، به احتمال زیاد ایجاد می­‌شود؟
• چه زمانی احتمال وقوع این عوارض وجود دارد؟
• برای جلوگیری و کم کردن آن­ها، چه کاری می­‌توانیم انجام دهیم؟

هرگونه عارضه جانبی را که در طول درمان و یا پس از آن اتفاق می‌­افتد­، حتما به تیم درمانی خود اطلاع دهید، حتی اگر به نظر شما آن عارضه جدی نباشد­. این عوارض ممکن است شامل تاثیرات جسمی، عاطفی، اجتماعی و مالی سرطان باشد.

همچنین از تیم درمانی خود بپرسید که در طول درمان و یا بعد از درمان، چه مراقبت‌­هایی را در خانه و به صورت روزمره نیاز دارید. این کار به شما کمک می­‌کند تا یک برنامه مراقبتی برای خود تنظیم کنید.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید