لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL) معمولا به آرامی گسترش پیدا می‌کند و ممکن است بیمار ماه‌ها یا سال‌ها، نیازی به درمان CLL پیدا نکند. بعضی از بیماران مبتلا به CLL ممکن است اصلا نیازی به درمان نداشته باشند.

پایش دائم و عدم درمان CLL

فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به لوسمی لنفوئیدی مزمن سریعا نیاز به درمان پیدا می‌کنند. پزشکان معمولا بعد از شروع پیشرفت علائم این نوع سرطان خون، درمان را شروع می‌کنند. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد شروع درمان CLL قبل از پیشرفت علائم، تاثیر مثبتی دارد؛ این کار می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی هم بشود.

لوسمی لنفوئیدی مزمن، معمولا خیلی آرام پیشرفت می‌کند و ممکن است به مدت چند ماه یا چند سال نیازی به شروع درمان CLL نباشد. بعضی از بیماران هم هیچ وقت به درمان نیازی نخواهند داشت.

حتی اگر شما درمانی دریافت نکنید، باید به صورت مرتب به پزشکتان مراجعه کنید تا چک آپ‌ها و آزمایش‌های خون انجام دهید؛ به این کار، «پایش» یا «مانیتورینگ» یا «تحت نظر گرفتن» بیمار می‌گوییم.

انواع درمان لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL)

درمان CLL در اکثر موارد ترکیبی از دو نوع زیر است:

• شیمی درمانی
• تارگت تراپی (درمان هدفمند)

بعضی از انواع تارگت تراپی، از نوع ایمونوتراپی هستند. وقتی این داروها، همراه داروهای شیمی درمانی مصرف می‌شوند، این نوع درمان را کمو‌‌ایمونوتراپی می‌نامیم.

بقیه درمان‌هایی که گاهی در درمان CLL استفاده می‌شوند، عبارتند از موارد زیر:

درمان حمایتی

ممکن است شما برای کنترل علائم ناشی از لوسمی لنفوئیدی مزمن، از جمله عفونت‌ها یا آنمی (کم خونی)، از درمان‌های کمکی استفاده کنید.

پیوند مغز استخوان از یک اهداکننده

پیوند مغز استخوان برای درمان لوسمی لنفوئیدی مزمن فقط در مواقعی استفاده می‌شود که بقیه درمان‌ها مناسب نبوده‌اند یا موثر نداده‌اند. انجام پیوند مغز استخوان ممکن است باعث وارد شدن بیماری به دوره‌ی خاموشی (رمیشن) طولانی مدت شود. اما فقط تعداد کمی از بیمارها می‌توانند پیوند مغز استخوان انجام دهند، چون این نوع از درمان ممکن است عوارض جانبی بسیار جدی ایجاد کند و درمان‌های جایگزین مناسب بسیاری وجود دارند. پزشکتان به شما می‌گوید که این درمان مناسب شما است یا خیر.

رادیوتراپی یا پرتودرمانی

معمولا از پرتو درمانی برای درمان لوسمی لنفوئیدی مزمن یا CLL استفاده نمی‌کنیم؛ چون این درمان معمولا نواحی خاصی از بدن را مورد هدف قرار می‌دهد. از رادیو تراپی برای درمان نواحی خاصی از بدن که تعداد زیادی سلول لوسمی جمع شده، استفاده می‌کنیم. برای مثال می‌توانیم از رادیوتراپی برای درمان طحال یا گروهی از گره‌های لنفاوی بزرگ شده استفاده کنیم.

لوسمی لنفوئیدی مزمن خیلی به رادیوتراپی حساس است. اگر شما فقط بخشی از بدنتان را رادیوتراپی می‌کنید، از دوز کم استفاده خواهید کرد و در این روش، عوارض جانبی ناشی از درمان شایع نیست.

رادیوتراپی گاهی هم قبل از پیوند مغز استخوان انجام می‌شود. به این نوع درمان، رادیو تراپی کل بدن (TBI) می‌گوییم.

استروئیدها

اگر تعداد گلبول‌های قرمز خونتان، به دلیل شرایطی به نام آنمی همولیتیک خودایمنی (AIHA)، به سرعت افت کند، می‌توانید از استروئیدها برای درمانش استفاده کنید.

معمولا بیماران از دوزهای بالای درمان با استروئید استفاده می‌کنند که به آن متیل‌پردنیزولون دوز بالا (high-dose methylprednisolone) یا HDMP می‌گوییم.

در HDMP، شما می‌توانید استروئیدها را به شکل قرص یا درون وریدی مصرف کنید.

ممکن است پزشکتان  برای جلوگیری از عفونت‌های حین درمان با استروئید، داروهای آنتی بیوتیک، آنتی ویروس یا ضد قارچ تجویز کند.

به استروئیدها در زبان عامیانه، کورتون گفته می‌شود.

جراحی

از این نوع درمان حین لوسمی لنفوئیدی مزمن، معمولا برای خارج کردن طحال بزرگ شده استفاده می‌شود و به این نوع جراحی، اسپلنکتومی (طحال‌برداری) می‌گوییم.

کارآزمایی بالینی

گاهی برای آزمایش کردن درمان‌های جدید CLL، از کارآزمایی بالینی یا کلینیکال ترایال (clinical trials) استفاده می‌شود. در صورت درخواست پزشکتان و رضایت شخصی، می‌توانید در این کارآزمایی‌های بالینی شرکت کنید.

تصمیم گیری درباره‌ زمان شروع درمان CLL

هدف از درمان CLL ، این است که تا حد امکان  تعداد سلول‌های سرطانی خون را کم کنیم. به این حالت “فاز خاموشی” بیماری می‌گوییم. درمان کامل لوسمی لنفوئیدی مزمن معمولا ممکن نیست، اما می‌توانیم آن را به خوبی کنترل کنیم. بیشتر افراد مبتلا به لوسمی لنفوئیدی مزمن، می‌توانند دوره‌های طولانی بدون علامت و زندگی عادی داشته باشند.

درمان CLL بر اساس مرحله

اگر شما مبتلا به مرحله A لوسمی لنفوئیدی مزمن هستید، معمولا وقتی که بیماری‌تان تشخیص داده می‌شود، نیازی به درمان ندارید. معمولا مرحله A لوسمی لنفوئیدی مزمن علائمی ندارد و خیلی آرام پیشرفت می‌کند. بعضی از افراد مبتلا به مرحله A، ممکن است هیچ وقت نیازی به درمان CLL نداشته باشند. معمولا تنها زمانی که علائم‌ CLL شروع به پیشرفت می‌کند، درمان‌تان شروع خواهد شد.

افراد مبتلا به لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL) در مرحله B، ممکن است نیازی به شروع فوری درمان نداشته باشند. این امر بستگی به علائم و‌ نشانه‌هایی دارد که شما دارید.

اگر شما مبتلا به مرحله C لوسمی لنفوئیدی مزمن باشید، معمولا بعد از تشخیص داده شدن بیماری‌‌تان، درمانتان نیز شروع خواهد شد.

موارد نیازمند درمان

تعدادی علائم و نشانه‌ها وجود دارند که پزشک شما آن‌ها را چک می‌کند تا تصمیم بگیرد درمانتان را چه زمانی شروع کنید. این علائم عبارتند از:

• گره‌های لنفاوی خیلی بزرگ شده یا دارای رشد سریع
• تعداد کم گلبول‌های قرمز (کم‌خونی) یا پلاکت
• تعریق شدید شبانه
• کاهش وزن
• زیاد بودن گلبول‌های سفید خون و افزایش سریع آن‌ها

پزشک شما بررسی می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که این علائم ناشی از لوسمی لنفوئیدی مزمن باشند، نه چیز دیگری! این امر به آن‌ها کمک می‌کند که تصمیم بگیرند درمان را شروع کنند یا خیر.

همچنین، پزشکتان حین برنامه ریزی درمانتان، درباره سلامت کلی‌ و تندرستی‌تان از شما سوال‌هایی خواهد پرسید.

قبل از شروع درمان، پزشکتان درباره مزایا و معایب درمانتان با شما صحبت خواهد کرد.

قبل از شروع درمان، شما چند آزمایش خون می‌دهید تا هپاتیت B و ایدز چک شود. این‌ها آزمایشات روتینی هستند که بیماران قبل از شروع درمان لوسمی لنفوئیدی مزمن انجام می‌دهند.

پزشکتان درباره این آزمایش‌ها با شما صحبت خواهد کرد.

انواع فاز خاموشی در CLL

• خاموشی (رمیشن) کامل (CR):هیچ سلول سرطانی خون یا گره‌های لنفاوی بزرگ شده در آزمایش‌ها و اسکن‌های معمولی یافت نمی‌شوند.
• بیماری باقیمانده حداقلی (MRD): تعداد خیلی کمی از سلول‌های سرطانی باقی مانده‌اند و فقط با آزمایش‌های خاصی روی خون و مغز استخوان، می‌توانیم آن‌ها را بیابیم.
• رمیشن نسبی (PR): هنوز سلول‌های لوسمی در خون یا مغز استخوان یافت می‌شوند، اما تعداد آنها کاهش یافته و غدد لنفاوی هم کوچک‌تر شده‌اند.

برای بیشتر افراد، درمان CLL در ایجاد بهبودی کامل یا نسبی موفق است و این حالت ممکن است سال‌ها باقی بماند.

اگر لوسمی به درمان اول خوب پاسخ ندهد، پزشکانتان می‌توانند درمان CLL را تغییر دهند.

گزینه‌های درمانی زیادی برای درمان لوسمی لنفوئیدی مزمن وجود دارند.

وقتی که لوسمی شروع به رشد دوباره می‌کند و مشکل‌ساز می‌شود، می‌توانید درمان‌های بیشتری داشته باشید تا لوسمی را به فاز خاموشی برگردانید.

اگر درمان‌های کنترلی لوسمی لنفوئیدی مزمن اثر نکنند، یا تاثیرشان متوقف شود، می‌توانید با انجام درمان‌های حمایتی علائمتان را کنترل کنید.

تصمیم برای توقف درمان یا “درمان نکردن” CLL

بعضی از بیماران، بعد از امتحان کردن درمان‌ها و وقتی که درمان‌ها دیگر در کنترل سرطان تاثیری ندارند، باید با سبک سنگین کردن منافع و معایب درمان‌ها، درمان جدیدی را انتخاب کنند. بدون در نظر گرفتن اینکه شما باز هم درمانتان را ادامه می‌دهید یا خیر، کارهایی وجود دارند که با انجام آن‌ها می‌توانید سلامتیتان را بهبود ببخشید یا حفظ کنید.

بعضی از بیماران، مخصوصا وقتی که سرطان پیشرفت می‌کند، ممکن است دیگر نخواهند به درمان CLL ادامه دهند. دلایل زیادی وجود دارد که شما این تصمیم را بگیرید، اما مهم است که قبل از تصمیم گیری، با پزشکتان مشورت کنید. یادتان باشد حتی اگر تصمیم گرفتید که درمان را متوقف کنید هم هنوز می‌توانید درمان‌های حمایتی را برای کم کردن درد و سایر علائمتان داشته باشید.

نتیجه گیری

در این مطلب از سایت دکتر برنا فرازمند درباره انواع درمان CLL خوانیدم و آموختیم CLL به آرامی پیشرفت می‌کند و بسیاری از مواقع نیاز به درمان فوری پیدا نمی‌کند. وقتی که علائم بیمار افزایش پیدا می‌کند، فرد با هم‌فکری پزشک و در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف درباره شروع درمان یا نوع درمان انتخابی‌اش تصمیم می‌گیرد.

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید