کراتین درمانی مو که عبارت صحیح‌تر آن «کراتینه کردن مو» است، روشی برای صاف کردن مو است. کراتین نوعی پروتئین است که به طور طبیعی در پوست، مو و ناخن وجود دارد. کراتینه کردن، مقدار بیشتری از پروتئین کراتین را به موها اضافه می‌کند. این امر باعث صاف و درخشان شدن موها شده و وز بودن مو را از بین می‌برد. با این حال، کراتین مو می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد. یکی از این عوارض جانبی احتمالی، ابتلا به سرطان است.

اما، آیا کراتینه کردن مو واقعاً سرطان زا است؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به این سؤال پاسخ دهیم.

آیا کراتینه کردن مو سرطان زا است؟

کراتین مورد استفاده برای صاف کردن مو معمولاً از پوست، مو یا ناخن یا حیوانات به دست می‌آید. اگرچه کراتین پروتئینی طبیعی است، اما شرکت‌های تولیدکننده محصولات کراتین مو، از چند ماده دیگر از جمله یک ماده شیمیایی به نام فرمالدهید نیز برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند.

فرمالدهید نوعی ماده ضد باکتریایی و ضد قارچ است و در برخی از محصولات بهداشتی و آرایشی نیز وجود دارد. فرمالدهید می‌تواند به موها اصطکاک و درخشندگی بدهد و از ریزش و تخریب آن‌ها جلوگیری کند. فرمالدهید می‌تواند باعث سرطان شود یا به رشد توده سرطانی کمک کند. 

انجمن سرطان آمریکا فرمالدهید را به عنوان یک ماده سرطان‌زا شناخته است و نسبت به قرارگیری در معرض آن، هشدار می‌دهد؛ فرمالدهید همچنین ممکن است عوارض جانبی دیگری برای سلامتی ایجاد کند، مانند:

• سوزش چشم
• سردرد
• سرگیجه
• گلو درد
• سرفه
• خس خس سینه
• حالت تهوع
• درد قفسه سینه
• استفراغ
• بثورات و ضایعات پوستی

احتمال بروز این عوارض جانبی هم برای افرادی که موهای خود را کراتینه می‌کنند و هم برای آرایشگران وجود دارد. البته هنوز به طور صددرصد مشخص نیست که آیا کراتین کردن مو با مواد حاوی فرمالدهید، اثرات طولانی‌مدتی بر سلامتی دارد یا خیر. اما همانطور که ذکر شد، فرمالدهید می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

فرمالدهید موجود در کراتین مو چگونه باعث سرطان می شود؟

فرمالدهید ماده‌ای شیمیایی بی‌رنگ با بوی قوی است که در دمای اتاق، حالت گازی دارد. مشکل زمانی به وجود می‌آید که که میزان فرمالدهید موجود در مواد کراتین، بسیار بیشتر از آنچه باشد که شرکت‌های تولیدکننده گفته‌اند.

با علل و عوامل خطر سرطان بیشتر آشنا شوید !

میزان ایمن فرمالدهید، 0.2 درصد است. اما پژوهشی که شرکت‌های کراتین عرضه‌شده در آفریقای جنوبی را در سال 2014 بررسی کرده بود، نشان داد که محتوای فرمالدهید در بیشتر محصولات، بیشتر از ۵ برابر مقدار توصیه‌شده و ایمن بوده است!

پژوهشی قدیمی‌تر در سال 2011 نیز نشان داده بود که از میان چهار برند کراتین مو، همه آن‌ها حاوی مقدار فرمالدهید بیشتری نسبت به میزان ایمن بودند.

طبق نتایج این پژوهش، غلظت فرمالدهید موجود در سالن آرایشی در مرحله سشوار کشیدن بعد از کراتینه مو، بین 0.08 تا 3.47 پی‌پی‌ام (ppm) بود. در مرحله اتو کشیدن کراتین، غلظت فرمالدهید از 0.08 تا 1.05 پی‌پی‌ام متغیر بود. غلظت‌های 3.47 و 1.05 فرمالدهید بسیار فراتر از آن چیزی است که اکثر مردم می‌توانند تحمل کنند.

اگر فرد فقط یک بار کراتین مو انجام دهد، ممکن است اثرات منفی زیادی را احساس نکند. اما آرایشگرانی که به طور مرتب در سالن کار می‌کنند، بیشتر تحت تأثیر فرمالدهید خواهند بود.

تاکنون چند پژوهش درباره افرادی که در محل کار با فرمالدهید سروکار دارند، انجام شده است. برخی از این پژوهش‌ها، نشان داده‌اند که فرمالدهید می‌تواند در ایجاد سرطان نازوفارنکس (قسمت بالای گلو، پشت بینی) و سرطان سینوس‌های بینی نقش داشته باشد.

همچنین چندین پژوهش دیگر نشان داده است که پزشکان متخصصی که از فرمالدهید استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان خون، به ویژه لوسمی میلوئیدی هستند. برخی از پژوهش‌های انجام‌شده راجع به کارگران صنعتی که در معرض فرمالدهید قرار گرفته‌اند نیز افزایش احتمال ابتلا به سرطان خون را تأیید کرده‌اند.

مطالعه‌ای نشان داد که کارگرانی که در معرض فرمالدهید قرار داشتند، دچار تغییرات کروموزومی بالاتر از حد طبیعی در اشکال اولیه گلبول‌های سفید مغز استخوان خود می‌شدند. این یافته نیز، از ارتباط احتمالی بین فرمالدهید و سرطان خون حمایت می‌کند.

با این حال، برای یافتن ارتباط قطعی بین فرمالدهید و سرطان، همچنان به پژوهش‌های بیشتر نیاز است.

احتمال ابتلای سرطان‌های زنان با استفاده از مواد صاف کننده مو

همچنین چند مطالعه بعد در سال‌های اخیر منتشر شده است که نشان می‌دهد مواجهه با مواد صاف‌کننده مو می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان‌های رحم، تخمدان و پستان را افزایش دهد. افرادی که بیش از چهار بار در سال از مواد شیمیایی صاف‌کننده مو استفاده می‌کنند احتمال بیشتری برای ابتلا دارند.

آیا سایر مواد صاف‌کننده مو ایمن هستند؟

ممکن است مواد شیمیایی صاف‌کننده مو با نام‌های مختلفی در بازار عرضه شود. تمام مواد شیمیایی صاف‌کننده مو، با هر نامی که عرضه می‌شوند، ممکن است آسیب‌زا باشند و باید در استفاده از آن‌ها احتیاط کرد.

کلام آخر

با توجه به نتایج پژوهش‌ها و اینکه انجمن سرطان آمریکا فرمالدهید را یک ماده سرطان‌زا معرفی کرده است، به افراد توصیه می‌شود که از محصولات حاوی فرمالدهید یا آزادکننده فرمالدهید استفاده نکنند. یکی از این محصولات، کراتین مو است. افرادی نیز که در سالن‌های آرایشی کار می‌کنند، باید میزان فرمالدهید محیط را کنترل کرده و در صورت لزوم، ماسک و لباس محافظ بپوشند.

منابع : 

healthline.com

cancer.org

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید