درمان سرطان مری شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و تارگت تراپی می‌شود. از این درمان‌ها به تنهایی یا در ترکیب با سایر درمان‌ها استفاده می‌شود.

درمان سرطان مری شما به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان مری که شما به آن مبتلا هستید.
• اینکه سرطان در کجای مری قرار دارد- قسمت فوقانی یا میانی یا تحتانی مری.
• مرحله سرطان.
• سلامت کلی شما.
• انتخاب شخصی شما.

ممکن است شما تصمیم بگیرید که سرطانتان را درمان کنید. اگر درمان شدن ممکن نیست، هدف از انجام درمان‌ها، کنترل کردن سرطان و علائم آن خواهد بود. پزشک سرطان و پرستار متخصص شما درباره درمان‌هایی که فکر می‌کنند مناسب‌تان هستند، با شما صحبت خواهند کرد. این افراد می‌توانند شما را در  گرفتن تصمیم مناسب در مورد درمانتان یاری کنند.

انواع درمان سرطان مری

بعد از تشخیص سرطان مری و تعیین مرحله آن، پزشک انکولوژیست بر اساس اطلاعاتی که از بیمار و بیماری کسب کرده است به تعیین برنامه درمانی می‌پردازد؛ یعنی به نوع و ترتیب گزینه‌های درمانی موجود را تعیین می‌کند. گزینه‌های درمانی موجود برای سرطان مری شامل موارد زیر است:

رزکسیون (برداشتن) آندوسکوپی مخاط (EMR)

اگر سرطان مری شما در مراحل اولیه قرار دارد، ممکن است به شما پیشنهاد شود که به وسیله اندوسکوپ سرطان را خارج کنید. به این عمل برداشتن آندوسکوپی مخاط (EMR) یا برداشتن زیر مخاطی با آندوسکوپ (ESD) می‌گوییم.

ممکن است در صورتی که تومور شما خیلی کوچک باشد یا فقط لایه داخلی مری‌تان را تحت تاثیر قرار داده باشد، پزشک این درمان را توصیه کند. از EMR همچنین برای زمانی که سلول‌های بسیار ناهنجاری در آستر مری قرار دارند، استفاده می‌شود.

جراحی سرطان مری

برای درمان سرطان مری، اغلب از جراحی استفاده می‌شود. نوع جراحی که شما انجام می‌دهید، به اندازه تومور، مرحله سرطان و مکان تومور بستگی دارد. مراحل ۰ و ۱ و ۲ و گاهی مرحله ۳ تومورها، معمولا قابل خارج کردن با جراحی هستند. برداشتن مری یا ازوفاژکتومی (Esophagectomy)، یکی از انواع جراحی سرطان مری است که به دو روش باز و کم تهاجمی انجام می‌شود.

بخوانید: جراحی سرطان مری

رادیوتراپی سرطان مری

در درمان سرطان مری، رادیوتراپی اغلب به صورت ترکیب با درمان‌های دیگر، از جمله شیمی درمانی یا جراحی تجویز می‌شود؛ به درمانی که ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی است، «کمورادیوتراپی» می‌گوییم. برخی از داروهای شیمی درمانی که در پرتوشیمی درمانی سرطان مری استفاده می‌شوند عبارتند از فلوروراسیل (fluorouracil)، کپسیتابین (Capecitabine)، سیسپلاتین (cisplatin)، کربوپلاتین (carboplatin) و پاکلی‌ تاکسل.

گاهی به جای رادیوتراپی خارجی یا علاوه بر آن، از پرتو درمانی داخلی یا همان براکی‌تراپی استفاده می‌شود.

بخوانید: رادیوتراپی سرطان مری

شیمی درمانی سرطان مری

معمولا شیمی درمانی سرطان مری با چند دارو (معمولا دو دارو) انجام می‌شود. رایج ترین داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان مری عبارتند از: 5FU، کپسیتابین، اگزالی پلاتین، کربوپلاتین، سیس پلاتین، پکلی تکسل و دوستکسل.

رژیم شیمی درمانی و دوز داروها بر اساس شرایط درمان متفاوت است:

• شیمی درمانی همزمان با رادیوتراپی (قبل عمل یا درمان تنها)
• شیمی درمانی پیرامون عمل
• شیمی درمانی در بیماری متاستاتیک

بخوانید: شیمی درمانی سرطان مری

تارگت تراپی سرطان مری

در تارگت تراپی سرطان، مولکول خاصی روی سلول سرطانی شناسایی می‌شود و دارویی که آن مولکول را هدف بگیرد تجویز می‌شود. این درمان را می‌توان «درمان هدفمند» ترجمه کرد.

در تارگت تراپی سرطان مری، از داروهایی همچون تراستوزوماب، انهرتو و راموسیروماب استفاده می‌شود. عوارض جانبی مصرف این داروها عبارتند از علائمی شبیه به آنفولانزا، خستگی، حالت تهوع و استفراغ، سردرد و … .

بخوانید: تارگت تراپی سرطان مری

ایمونوتراپی سرطان مری

در ایمونوتراپی یا درمان بیولوژیکی سرطان مری، از داروهایی از جمله پمبرولیزوماب و نیوولوماب استفاده می‌کنیم. این داروها با تقویت سیستم ایمنی، به از بین بردن سرطان در بدن کمک می‌کنند. عوارض جانبی مصرف این داروها عبارتند از خستگی، سرفه، سردرد و … .

بخوانید: ایمونوتراپی سرطان مری

آماده شدن برای درمان

رژیم قبل از درمان

بعد از اینکه پزشکتان تشخیص داد که شما مبتلا به سرطان مری هستید، شما به یک متخصص تغذیه در بیمارستان ارجاع داده می‌شوید. ممکن است شما در غذا خوردن مشکل داشته باشید و ممکن است وزن کم کنید. متخصص تغذیه می‌تواند درباره خوردن غذای درست به شما توصیه‌هایی بکند و کمک کند که وزنتان کم نشود و با این کار شما را برای انجام درمانتان آماده کند.

زمانی که شما منتظر شروع شدن درمانتان هستید، مهم است که تا جایی که امکان دارد خوب غذا بخورید. پزشک عمومی‌تان می‌تواند برای شما مکمل غذایی تجویز کند تا میزان کالری‌هایتان زیاد شود و با این کار باعث کم شدن سرعت کم کردن وزن در شما بشود. مهم است که رژیم‌تان را رعایت کنید تا با درمان‌ها بهتر کنار بیایید و توان بدنی خود را حفظ کنید.

ممکن است خوردن غذاهای نرم‌تر برای شما کمک کننده باشند برای مثال غذاهایی همچون سوپ، بستنی، ژله و … نرم‌تر هستند و  بلعیدنشان آسان‌تر است. همچنین ممکن است شما متوجه شوید که خوردن غذا در وعده‌های کوچک‌تر برای ۴ یا ۵ بار در روز، آسان‌تر از خوردن ۲ یا ۳ وعده بزرگ‌تر است. همچنین شما می‌توانید از یک مخلوط کن برای له کردن غذایی که می‌خورید استفاده کنید تا غذای بیشتری بخورید. اگر نمی‌توانید چیزی ببلعید، سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.

داشتن فعالیت بدنی

اگر حالتان به اندازه کافی خوب است، سعی کنید قبل از شروع درمانتان بیشتر فعالیت کنید، چون این کار ممکن است کمک کننده باشد. فعال بودن عبارت است از رفتن به پیاده روی‌های کوتاه اما منظم، که سطح انرژی شما را بالا می‌برد. گاهی بیماران به علت احساس خستگی فعالیت بدنی خود را بیش از حد کاهش می‌دهند، دقت کنید که کاهش بیش از حد فعالیت بدنی روزانه، نه تنها خستگی را کم نمی‌کند، بلکه می‌تواند آن را بیشتر کند. داشتن سطح متعادل از تحرک پیشنهاد می‌شود.

ترک سیگار

اگر سیگار می‌کشید، باید سعی کنید قبل از شروع درمانتان آن را ترک کنید. ترک سیگار، عوارض درمان را کم می‌کند و احتمال عود را نیز کاهش می‌دهد.

درمان سرطان مری در مراحل مختلف

درمان سرطان مری: مراحل بسیار ابتدایی

همانطور که در بالا گفته شد، اگر سرطان مری در مراحل بسیار ابتدایی کشف شده باشد می‌توان از درمان با کمک آندوسکوپ بهره برد. در این روش، بدون انجام جراحی و با کمک آندوسکوپی، توده کوچک موجود در مری خارج می‌شود.

برای اینکه امکان این درمان وجود داشته باشد باید تهاجم عمقی تومور کم باشد و هنوز درگیری لنفاوی ایجاد نشده باشد. بروز این حالت به طور معمولا بسیار ناشایع است.

همچنین گاهی در این مراحل، از جراحی ازوفاژکتومی بدون درمان کمکی استفاده می‌شود. یعنی بدون تجویز کمورادیوتراپی یا کموتراپی، جراحی انجام می‌شود.

درمان سرطان مری: مراحل ابتدایی

در صورتی که بیماری در مراحل ابتدایی باشد، اما آنقدر ابتدایی نباشد که با درمان آندوسکوپی قابل درمان باشد، از گزینه‌های درمانی دیگری استفاده می‌شود.

• بهترین درمان سرطان مری ابتدایی در اکثر موارد، «کمورادیوتراپی قبل عمل» و سپس انجام عمل جراحی است.
• در صورتی که تومور در مری گردنی قرار داشته باشد یا به هر علت قابل جراحی نباشد، بهترین گزینه درمان سرطان مری، انجام کمورادیوتراپی قطعی (بدون عمل جراحی) است.
• در بعضی موارد ممکن است پزشک شما، شیمی درمانی حوالی عمل (یعنی قبل و بعد عمل) را پیشنهاد دهد؛ یعنی ابتدا شیمی درمانی و سپس جراحی و سپس مجددا شیمی درمانی انجام شود. این گزینه در SCC مری توصیه نمی‌شود.
• به ندرت ممکن است بیمار صرفا تحت شیمی درمانی قرار بگیرد و درمان رادیوتراپی یا جراحی دریافت نکند. بروز این حالت نادر است.

آیا امکان دارد در درمان سرطان مری از جراحی استفاده نشود؟

گاهی بیماران سوال می‌کنند که آیا امکان دارد پس از انجام کمورادیوتراپی مری، دیگر نیازی به انجام جراحی نباشد؟ جواب این سوال مثبت است، اما باید گفت در حال حاضر همچنان انجام عمل جراحی بعد از کمورادیوتراپی بهترین گزینه است.

در واقع در صورتی که در تصویربرداری و آندوسکوپی ای که چندین هفته پس از پایان کمورادیوتراپی انجام می‌شود هیچ گونه ضایعه ای باقی نمانده باشد، عدم انجام عمل جراحی یک گزینه امکان‌پذیر است. این گزینه معمولا در بیمارانی بررسی می‌شود که خطر بیهوشی و جراحی برای آن‌ها بالا تخمین زده شده باشد، مثلا سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای متعدد و وضعیت عملکردی بدی داشته باشند. در این حالت، اگرچه انجام عمل جراحی احتمال عود را کم می‌کند، اما خطرات ناشی از آن باعث می‌شود به عدم انجام آن فکر کنیم.

مجددا تاکید می‌شود که در حال حاضر همچنان انجام عمل جراحی در بیماران با وضعیت عملکردی خوب و خطر کم جراحی، گزینه بهتری است.

درمان سرطان مری پیشرفته

سرطان مری پیشرفته (متاستاتیک) زمانی رخ می‌دهد که سرطان مری به خارج از مری پخش شده است. ممکن است سرطان به گره‌های لنفاوی یا سایر بخش‌های بدن پخش شده باشد، برای مثال ممکن است به کبد، ریه یا معده پخش شود. اگر شما مبتلا به سرطان مری پیشرفته هستید، ممکن است پیشنهاد شود که شیمی درمانی انجام دهید. این کار به کنترل کردن سرطان‌ و بهبود یافتن علائمتان کمک می‌کند. ممکن است شما رادیوتراپی دریافت کنید تا به از بین رفتن علائمی همچون درد کمک کند.

گاهی در درمان سرطان مری پیشرفته، از داروی تارگت تراپی به نام تراستوزوماب (trastuzumab) استفاده می‌شود.

امروزه درمان ایمونوتراپی هم به گزینه های درمان سرطان مری پیشرفته اضافه شده است. این روش مخصوصا در حالتی که امکان انجام درمان تارگت وجود نداشته باشد پیشنهاد می‌شود.

تصویربرداری بعد از درمان سرطان مری

بعد از انجام پرتو درمانی، کمورادیوتراپی یا شیمی درمانی سرطان مری، و پیش از انجام جراحی، معمولا ضرورت دارد بیمار تحت تصویربرداری و آندوسکوپی قرار بگیرد. این اقدامات، وسعت تومور باقیمانده را مشخص می‌کنند و در تعیین برنامه درمانی به پزشک کمک می‌کنند.

تصویربرداری بعد از درمان سرطان مری معمولا با سی تی اسکن است، اما در صورت دسترسی به پت-سی‌تی، انجام آن شاید گزینه بهتری باشد.

توجه کنید فاصله پایان کمورادیوتراپی تا انجام پت-سی‌تی نباید کمتر از ۵ تا ۸ هفته باشد.

درمان علامتی: مشکل در بلع

اگر شما در بلعیدن غذا مشکل دارید، ممکن است انکولوژیست (پزشک سرطان) شما موارد زیر را پیشنهاد کند:

• گذاشتن لوله در مری: این کار به باز نگه داشتن مری کمک می‌کند و غذا می‌تواند راحت‌تر از آن عبور کند. به این لوله، یک «اِستنت» می‌گوییم.
• درمان با لیزر: درمان با لیزر نیز می‌تواند در کمک به رفع مشکلات بلع استفاده شود.
• براکی‌تراپی: از براکی تراپی یا پرتو درمانی داخلی، علاوه بر درمان علاج‌بخش، می‌توان در درمان تسکینی سرطان مری هم استفاده کرد.
• اتساع مری: ممکن است درمانی داشته باشید که باعث متسع کردن مری شود
• لوله تغذیه ای: ممکن است انکولوژیست شما گذاشتن یک لوله تغذیه را پیشنهاد کند تا مطمئن شود که شما به اندازه کافی غذا دریافت می‌کنید.
• تغذیه وریدی: در صورتی که بیمار برای مدت کوتاه نیاز به تغذیه کمکی داشته باشد، ممکن است از سرم‌های غذایی استفاده شود.

نتیجه گیری: درمان سرطان مری

در این مطلب از سایت دکتر برنا فرازمند، درباره انواع درمان سرطان مری و بهترین گزینه های درمان سرطان مری در هر کدام از مراحل این سرطان خواندیم. به طور کلی، معمولا گزینه ارجح در مراحل ابتدایی، شروع درمان با کمورادیوتراپی و سپس انجام جراحی است. در مراحل پیشرفته (متاستاتیک) معمولا از شیمی درمانی، تارگت تراپی و یا ایمونوتراپی استفاده می‌شود و ممکن است از درمان‌های دیگر نیز به عنوان درمان کمکی و تسکینی استفاده شود. درمان، طول عمر بیماران سرطان مری را افزایش می‌دهد.

منبع: مک میلان

سوالات رایج

نویسنده :

دکتر بــرنا فــرازمـند

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

«تصمیم‌گیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیق‌ترین و به‌روز‌ترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک می‌کنیم بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید