علت سرطان سینه

عوامل متعددی باعث ایجاد سرطان سینه می‌شوند. در این صفحه لیستی از علت سرطان سینه را خواهید دید.

یک تعریف: ما به هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان در فرد را افزایش دهد، «عامل خطر» یا «ریسک فاکتور» می‌گوییم. در واقع گرچه در این صفحه از اصطلاح‌های «علت ایجاد سرطان سینه» یا «علل بروز سرطان سینه» استفاده کنیم. اما در عمل بیشتر اصطلاح «ریسک فاکتورهای سرطان سینه» را به کار می‌بریم. دقت کنید اگرچه عوامل احتمال سرطان را زیاد می‌کنند، اما بیشتر آنها مستقیما باعث ایجاد سرطان نمی‌شوند. برخی افراد با چندین عامل خطر هرگز به سرطان مبتلا نمی‌شوند.؛ اما برخی دیگر بدون هیچ عامل خطر شناخته شده‌ ای دچار سرطان می‌شوند.

شناخت عوامل خطر و صحبت کردن با پزشک درباره آن‌ها مهم استد. چرا که می‌توانید انتخاب آگاهانه‌ تری درباره سبک زندگی و مراقبت‌ از سلامتی خود داشته باشید.

دقت کنید اغلب زنانی که دچار سرطان سینه می‌شوند، هیچ عامل خطر واضحی ندارند. بنابراین مهم است که تمامی زنان درباره ایجاد هرگونه تغییر در سینه خود آگاه باشند. همچنین زنان باید در مورد انجام معاینات منظم سینه و ماموگرافی با پزشک خود صحبت کنند. ماموگرافی تصویربرداری سینه با استفاده از اشعه ایکس است و معمولا تومورهای کوچک و غیرقابل لمس را شناسایی می کند.

انواع سرطان سینه

سرطان پستان را از نظر ارثی بودن یا نبودن، به دو دسته تقسیم می‌کنیم:

• ابتلا در اغلب سرطان‌های سینه به صورت اسپورادیک (تک گیر یا انفرادی) است. یعنی سرطان به علت آسیب اتفاقی در ژن های خود فرد پس از تولد ایجاد می‌شود. ژن‌های آسیب‌دیده به صورت ارثی به فرزندان منتقل نمی‌شوند، زیرا عوامل محیطی علت اصلی ایجاد سرطان سینه تک‌گیر است.
• سرطان‌های سینه ارثی شیوع کمتری دارند و ۵ تا ۱۰٪ سرطان های سینه را تشکیل می‌دهند. سرطان سینه ارثی در صورتی ایجاد می‌شود که تغییرات ژنی (جهش) از والدین به کودکان منتقل شود. بسیاری از این جهش‌ها در ژن‌های سرکوب کننده تومور مانند BRCA1، BRCA2 و PALB2 رخ می‌دهند. وقتی این ژن‌ها سالم هستند، رشد سلول ها را کنترل کرده و از سرطانی شدن آن ها جلوگیری می‌کنند. اما اگر این ژن ها جهش یابند، می‌توانند باعث رشد خارج از کنترل سلول‌ها شوند.

علل ایجاد سرطان سینه

عوامل خطر ابتلا زنان به سرطان سینه عبارتند از:

سن

خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن زنان افزایش می‌یابد.

سابقه ابتلا به سرطان پستان

زنانی که سرطان سینه یک سمت داشته‌اند، احتمال بالاتری برای سرطان سینه جدید در هر دو سمت دارند.

سابقه خانوادگی سرطان پستان

احتمال سرطان سینه در صورت داشتن هر کدام از سوابق خانوادگی زیر بیشتر است:

• • سرطان سینه در یک یا چند زن در سن کمتر از ۴۵ سال.
  • سرطان سینه در یک یا چند زن در سن کمتر از ۵۰ سال +
    سابقه خانوادگی دیگری از ابتلا به سرطان‌های خاص. مانند سرطان تخمدان، سرطان پروستات متاستاتیک و سرطان لوزالمعده (پانکراس).
  • سرطان سینه و/یا سرطان تخمدان در چندین نسل از خانواده یکی از والدین. مانند داشتن یک مادربزرگ و یک عمه در خانواده پدر که هر دو به یکی از این سرطان‌ها مبتلا بوده‌اند.
  • سرطان سینه دوطرفه در یک زن یا
    سرطان سینه به علاوه تخمدان در یک زن
  • سرطان سینه دوطرفه در یک مرد
  • نژاد یهودی اشکنازی

اگر خانواده شما هر یک از شرایط فوق را دارد، حتما با پزشک خود صحبت کنید. این شرایط می‌تواند نشانه‌ی وجود جهش ژنتیکی سرطان سینه مانند BRCA1 یا BRCA2 در خانواده شما باشد.

هنگام بررسی سابقه خانوادگی، باید سابقه خانواده پدر خود را نیز در نظر بگیرید. اهمیت سابقه خانواده پدر و خانواده مادر در تعیین خطر ابتلای شما به سرطان پستان، یکسان است.

خطر ارثی/ استعداد ژنتیکی

چندین ژن ارثی وجود دارند که با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و همچنین انواع دیگر سرطان مرتبط هستند.

BRCA1 و BRCA2

BRCA1 یا BRCA2 متداول ترین جهش های شناخته شده هستند. جهش این ژن ها با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان و همچنین انواع دیگر سرطان ارتباط دارد. در صورت جهش یکی از این ژن‌ها در مردان نیز خطر ابتلا به سرطان پستان، سرطان پروستات و سرطان‌های دیگر افزایش می‌یابد.

سایر ژن‌ها

جهش های ژنی یا شرایط ارثی دیگری نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان سینه در فرد را افزایش دهند. شیوع آنها به مراتب کمتر از BRCA1 یا BRCA2 است و خطر سرطان سینه را به میزان زیادی افزایش نمی دهند. برخی از این ژن ها و شرایط ارثی (سندرم) عبارتند از:

• سندرم لینچ: مرتبط با ژن های MLH1، MSH2، MSH6 و PMS2
• سندرم کودِن (CS): مرتبط با ژن PTEN
• سندرم لی فرامنی Li-Fraumeni (LFS): مرتبط با ژن TP53
• سندرم پوتز جگرز Peutz-Jeghers (PJS): مرتبط با ژن STK11
• آتاکسی تلانژکتازی (A-T): مرتبط با ژن ATM
• سرطان معده منتشر ارثی: مرتبط با ژن CDH1
• ژن PALB2
• ژن CHEK2

ژن های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند. برای درک چگونگی افزایش خطر ابتلا فرد به سرطان، تحقیقات بیشتری لازم است. به عنوان مثال، یک فرد می تواند جهش ژنی را به ارث ببرد اما به سرطان سینه مبتلا نشود. همچنین تحقیقات برای یافتن ژن های دیگری که ممکن است بر خطر ابتلا به سرطان سینه تأثیر بگذارد ادامه دارد.

شناسایی استعداد ژنتیکی

می توان با انجام آزمایش ژنتیکی بر روی نمونه خون، جهش های شناخته شده در ژن های BRCA1 و BRCA2 و سایر ژن های مرتبط با سندرم های ارثی را شناسایی کرد. ممکن است پزشک شما آزمایشی به نام «پانل آزمایش » (دسته آزمایش‌ها) را توصیه کند. پانل آزمایش به طور همزمان وجود جهش در چندین ژن مختلف را بررسی می کند. پزشک می تواند پنل آزمایش های مختلفی را به شما توصیه کند. البته، این آزمایش‌ها برای همه توصیه نمی‌شود. بهتر است افراد قبل از انجام آن‌ها، مشاوره ژنتیکی مناسبی دریافت کنند.

اگر فردی بداند که جهش ژنتیکی دارد، می‌تواند اقداماتی جهت کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه و تخمدان انجام دهد. ممکن است این افراد به برنامه غربالگری سرطان سینه متفاوتی با جمعیت عمومی نیاز داشته باشند. مثلا انجام انواع متفاوتی از آزمایش‌ها نسبت به سایر مردم یا شروع غربالگری در سنین پایین‌تر قابل انجام است. علاوه بر این، ممکن است این افراد به انواع مختلف آزمایش‌های غربالگری برای سایر سرطان‌ها نیاز داشته باشند (مانند انجام کولونوسکوپی در سنین پایین برای تشخیص سرطان روده بزرگ).

سابقه ابتلا به سرطان تخمدان

جهش‌های ژنی BRCA1 و  BRCA2 خطر سرطان تخمدان و سرطان سینه را به میزان زیادی افزایش می‌دهند. بنابراین، زنانی که به سرطان تخمدان ارثی ناشی از جهش ژن BRCA مبتلا شده اند، خطر ابتلای آن‌ها به سرطان سینه نیز افزایش می‌یابد. زنان مبتلا به سرطان سینه که جهش ارثی BRCA1 یا  BRCA2 را ندارند، معمولا دارای خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان نیستند.

قاعدگی زودرس و یائسگی دیررس

شروع قاعدگی قبل ۱۱ یا ۱۲ سالگی و یائسگی بعد از ۵۵ سالگی، احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهد. دلیل این اتفاق این است که سلول‌های سینه آن‌ها مدت طولانی‌تری در معرض استروژن و پروژسترون قرار دارد. استروژن و پروژسترون هورمون های جنسی زنانه هستند. این هورمون‌ها تکامل خصوصیات جنسی ثانویه مانند رشد سینه و بارداری را کنترل می‌کنند. تولید استروژن و پروژسترون در خانم‌ها با افزایش سن کاهش یافته و در دوران یائسگی با شدت بیشتری کاهش می‌یابد. قرار گرفتن طولانی‌تر در معرض این هورمون‌ها احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

زمان بارداری

زنانی که اولین بارداری آن‌ها بعد از ۳۵ سالگی بوده و یا هرگز بارداری کاملی نداشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند. ممکن است بارداری به محافظت در برابر سرطان سینه کمک کند، زیرا باعث بلوغ نهایی سلول‌های سینه می‌شود.

درمان هورمونی جایگزین پس از یائسگی

استفاده از هورمون درمانی با هر دو هورمون استروژن و پروژسترون پس از یائسگی که معمولاً «هورمون درمانی پس از یائسگی» یا «درمان جایگزینی هورمون» نامیده می شود، برای چندین سال خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان را افزایش می دهد. در واقع، امروزه تعداد سرطان های سینه تشخیص داده شده به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، زیرا زنان کمتری تحت هورمون درمانی پس از یائسگی قرار گرفته اند. شایان ذکر است مصرف تنهای استروژن (بدون پروژسترون) تاثیر کمی روی خطر سرطان سینه دارد، اما تنها در زنانی قابل تجویز است که رحم آن‌ها به دلایل دیگر برداشته شده است، چرا که در زنان دارای رحم خطر سرطان آن را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.

داروهای ضد بارداری خوراکی یا قرص های ضد بارداری (OCP)

برخی مطالعات نشان می دهند که داروهای ضد بارداری خوراکی خطر ابتلا به سرطان سینه را کمی افزایش می دهند، در حالی که برخی دیگر از مطالعات هیچ ارتباطی را بین استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی و ایجاد سرطان سینه نشان نداده اند. تحقیقات در مورد این موضوع همچنان ادامه دارد.

نژاد و قومیت

صرف نظر از نژاد، سرطان سینه پس از سرطان پوست، شایع ترین سرطان در زنان است.

هایپرپلازی (افزایش تعداد سلول) با سلول‌های غیر عادی

این تشخیص خطر ابتلا به سرطان سینه در آینده را افزایش می دهد. ویژگی هایپرپلازی، مشاهده سلول های غیرطبیعی (ولی غیر سرطانی) در بررسی بیوپسی سینه است.

سرطان لوبولار درجا (LCIS)

LCIS ​​به معنی وجود سلول های غیرطبیعی در لوبول ها یا غدد سینه است، ولی سرطان محسوب نمی شود. با این حال، LCIS در 1 سینه خطر ابتلا به سرطان سینه مهاجم در هر دو سینه را در آینده افزایش می دهد. اگر LCIS طی بیوپسی پیدا شود، ممکن است برای بررسی سایر تغییرات، کل ضایعه جراحی برداشته شود. LCIS ​​به دو نوع کلاسیک و پلئومورفیک طبقه بندی می شود. LCIS ​​کلاسیک خطر کمتری برای تبدیل شدن به سرطان دارد (حدود ۵٪). در صورت تشخیص LCIS کلاسیک، با پزشک خود در مورد بررسی منظم توسط تصویربرداری و معاینات سینه صحبت کنید. در صورت تشخیص LCIS پلئومورفیک، برداشتن آن ناحیه توسط جراحی توصیه می شود. با پزشک خود درباره بهترین روش پیگیری و درمان این بیماری صحبت کنید.

تراکم پستان

بافت متراکم سینه ممکن است تشخیص تومور را در تصویربرداری های استاندارد مانند ماموگرافی دشوارتر کند. متراکم بودن بافت سینه معمولا به معنی وجود غدد شیری، مجاری شیری و بافت حمایتی بیشتر در پستان، در مقایسه با بافت چربی است. در ماموگرافی افرادی که بافت سینه متراکمی دارند، افتراق تومور از بافت زمینه ای طبیعی دشوارتر است. بافت متراکم سینه اصطلاحی است که برای توصیف تصاویر ماموگرافی استفاده می شود، نه توصیف معاینه پستان. ممکن است تراکم سینه ناشی از سطح بالای استروژن باشد (نه یک عامل خطر مجزا)، و معمولاً تراکم سینه با افزایش سن کاهش می یابد. در حال حاضر، هیچ دستورالعمل غربالگری خاصی برای زنانی که سینه آن ها متراکم است وجود ندارد.

عوامل سبک زندگی

مطالعات نشان داده است که همانند سایر انواع سرطان، عوامل مختلف سبک زندگی ممکن است در ایجاد سرطان سینه نقش داشته باشند.

• • وزن. مطالعات اخیر نشان داده است که در زنان یائسه ای که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر است. همچنین این زنان خطر بیشتری برای بازگشت سرطان پس از درمان دارند.
  • فعالیت بدنی. فعالیت بدنی اندک با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و خطر بیشتر بازگشت سرطان پس از درمان همراه است. فعالیت بدنی منظم (مثلا ۳ تا ۴ ساعت ورزش با شدت متوسط ​در هفته)، به دلایل زیر می تواند از ابتلا به سرطان سینه در زنان جلوگیری کند: ۱- کمک به تناسب وزن بدن ۲- کاهش سطح هورمون ها ۳- تغییر متابولیسم یا عوامل ایمنی مانند تقویت سلول‌های «کشنده طبیعی» برای از بین بردن سلول های غیر طبیعی. ممکن است تناسب وزن بدن از برگشت سرطان پس از درمان سرطان سینه نیز جلوگیری کند.
  • الکل. تحقیقات فعلی نشان می دهد که مصرف بیش از ۱ تا ۲ وعده الکل (مانند آبجو، شراب و نوشیدنی های الکلی) در روز خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش داده و همچنین خطر بازگشت سرطان پس از درمان را نیز افزایش می دهد. توصیه می‌شود مصرف الکل بیش از ۳ تا ۴ وعده در هفته نباشد.
  • غذا. هیچ تحقیق موثّقی وجود ندارد که افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه یا بازگشت سرطان پس از درمان را با خوردن یا اجتناب از خوردن غذاهای خاصی مرتبط بداند. با این حال، خوردن میوه و سبزیجات بیشتر و چربی های حیوانی کمتر فواید بسیاری برای سلامتی دارد.
  • سیگار. مصرف دخانیات موجب افزایش قابل توجه احتمال سرطان سینه می‌شود، مخصوصا اگر از نوجوانی شروع شده باشد.

عوامل اجتماعی-اقتصادی

زنان ثروتمندتر در تمام گروه های نژادی و قومی بیشتر از زنان فقیرتر در همان گروه ها در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. دلایل این تفاوت مشخص نیست، اما دلیل آن، خود وضعیت اجتماعی-اقتصادی فرد نیست. در عوض، افزایش خطر ابتلا به سرطان، مربوط به تفاوت عوامل خطر در زنان با سطح تحصیلات و درآمد مختلف است. ممکن است دلیل این تفاوت ها اختلاف در رژیم غذایی، عوامل زیست محیطی و سایر عوامل خطر باشد. در زنانی که فقیرتر هستند، معمولاً سرطان سینه در مرحله پیشرفته تری تشخیص داده می شود و مرگ و میر آن ها بیشتر از زنان ثروتمندتر است. احتمالاً دلایل این اتفاق عوامل متعددی از جمله سبک زندگی و سایر شرایط سلامتی مانند چاقی و نوع تومور است. دسترسی به مراقبت های بهداشتی و در دسترس بودن درمان نیز در این اتفاق نقش دارند.

قرار گرفتن در معرض اشعه در سنین پایین

قرار گرفتن در معرض اشعه یونیزه کننده (یون‌زا؛ تولید کننده یون مثبت و منفی) در سنین پایین ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان را افزایش دهد. به عنوان مثال، پرتو درمانی قفسه سینه برای درمان لنفوم هوچکین (نوعی سرطان خون) ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را در هر دو سینه افزایش دهد.

مهم: میزان اشعه بسیار کمی که طی ماموگرافی به بدن تابیده می شود موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه نمی‌شود.

درک خطر ابتلای خود به سرطان پستان

چندین روش جهت ارزیابی خطر ابتلا به سرطان سینه وجود دارد که به تخمین احتمال ابتلا به سرطان سینه در یک زن کمک می کند. بهترین تحقیق انجام شده، مدل (گِیل) Gail است. پس از وارد کردن برخی اطلاعات شخصی و خانوادگی از جمله نژاد/ قومیت، این ابزار خطر ابتلای شما به سرطان سینه مهاجم در ۵ سال آینده و تا پایان عمر را تخمین می زند.

این مدل فقط اطلاعات مربوط به سرطان سینه در اعضای درجه اول خانواده را از شما می‌پرسد و سن آن‌ها در زمان تشخیص را نمی‌پرسد. بنابراین این ابزار در زنانی دقیق‌تر است که عامل خطر ارثی در آن ها شدید نباشد.

ممکن است در برخی از زنان، روش‌های دیگر تعیین خطر سرطان سینه عملکرد بهتری داشته باشند. به عنوان مثال، زنان با سابقه خانوادگی شدید، باید با یک مشاور ژنتیک صحبت کنند.

مهم است که با پزشک خود درباره چگونگی برآورد خطر ابتلا به سرطان سینه و گزینه‌های پیش رو برای کاهش خطر یا پیشگیری از سرطان سینه صحبت کنید.