حفظ باروری مردان در سرطان
فهرست مطالب
بسیاری از روشهای درمانی سرطان بر قابلیت باروری به شکل موقت یا دائمی تاثیر میگذارند. باروری به قابلیت فرزندآوری اطلاق میگردد. ناباروری به عدم توانایی جهت فرزندآوری گفته میشود. در این صفحه در مورد روشهای حفظ باروری مردان در سرطان و درمان آن صحبت میکنیم.
پیش از شروع درمان لازم است با تیم درمان صحبت شود. درباره نحوه تاثیرگذاری فرایند درمان بر روی قابلیت باروری و روشهای حفظ این قابلیت سوال کنید.
تاثیر روشهای درمان سرطان بر باروری
مشکلات باروری ناشی از سرطان یا درمان آن در مردان به دو شیوه عمده بروز میکند:
- از طریق آسیب به غدههای درونریز یا اندامهای مرتبط با غدد درونریز. این غدد شامل بیضه، غده تیروئید، و غده فوق کلیوی میشود.
- از طریق بروز تغییرات در بخشی از مغز که دستگاه غدد درونریز را کنترل میکند.
مشکلات باروری ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- آسیب به اسپرم یا کاهش تولید اسپرم
- کاهش تولید منی یا عدم توانایی در تولید منی. منی از اسپرم در بیضه و مایع از پروستات و کیسه منی تشکیل شده است. آسیب به هر کدام از این ساختارها، اعصابی که امکان عملکرد آنها را فراهم میآورد یا مسیری که آنها را به میزنای میرساند، میتواند باعث بروز ناباروری شود.
روشهای درمانی سرطان موثر بر باروری مردان
این روشهای درمانی دارای عوارض جانبی احتمالی یا شناخته شده مرتبط با باروری هستند:
شیمیدرمانی
برخی از داروها، به ویژه مواد آلکیلان، با بروز مشکلات مربوط به باروری در ارتباط هستند:
- بوسولفان
- کارموستین (BCNU)
- کلرامبوسیل
- سیس پلاتین
- سیکلوفسفامید
- لوموستین (CCNU)
- مکلورتامین
- مِلفالان
- پروکاربازین
سایر داروهایی که در درمان سرطان استفاده میشوند نیز ممکن است دارای خطرات مرتبط با باروری باشند. با پزشک خود درباره داروهای خاص پیشنهادی در برنامه درمانی خود صحبت کنید.
پرتودرمانی
پرتودرمانی ممکن است سلولهای اسپرم و سلولهای بنیادی سازنده اسپرم را از بین ببرد. این انواع از پرتودرمانیها میتوانند بر قابلیت باروری تاثیر بگذارند:
- پرتودرمانی به کل بدن جهت پیوند مغز استخوان
- پرتودرمانی به بخش میانی بدن. این اهداف شامل شکم، لگن خاصره، ستون فقرات تحتانی و بیضهها میشود.
- پرتودرمانی به غده هیپوفیز در مغز
جراحی
برداشت اندامهای زیر ممکن است بر قابلیت باروری تاثیر بگذارد:
- پروستات
- مثانه
- یک یا هر دو بیضه
علاوه بر آن، جراحی برای برداشت گرههای لنفاوی لگنی نیز ممکن است بر قابلیت باروری تاثیر بگذارد.
تولید اسپرم ممکن است پس از اتمام فرایند درمان بازگردد، با این حال ممکن است این میزان آن مشابه پیش از جراحی نباشد. فرایند درمان میتواند تولید اسپرم را برای سالها متوقف یا آهسته کند. در برخی افراد، درمان سرطان باعث ایجاد ناباروری دائمی میشود.
عوامل مرتبط با افزایش خطر ابتلا به مشکلات باروری:
- دوز بالای پرتودرمانی یا شیمیدرمانی
- سابقه مشکلات باروری قدیمی
- سن بالا، بالای ۴۰ سال (با این حال، ناباروری ناشی از درمان سرطان میتواند در هر سنی بروز کند).
پسرانی که پیش از رسیدن به بلوغ مورد درمان قرار گیرند ممکن است آسیب اسپرمی کمتری داشته باشند. با این حال، روشهای درمانی قویتر ممکن است باعث ناباروری دائمی در آینده شوند. شیمیدرمانی برای پیوند مغز استخوان نمونهای از این روشهای درمانی است.
روشهای درمانی سرطان ممکن است احتمال فرزندآوری را کاهش دهند. با این حال، بارداری هنوز هم میتواند اتفاق بیافتد. بسیاری از پزشکان توصیه میکنند پیش از اقدام برای فرزندآوری ۶ ماه صبر شود. این مدت به اسپرم زمان کافی جهت ترمیم یا پاکسازی از بدن را میدهد. از پزشک خود درباره بهترین زمان برای فرزندآوری سوال کنید.
کمک گرفتن برای مشکلات باروری مردان
مراجعه به متخصص درمان ناباروری یا متخصص غدد داخلی تولید مثلی را مدنظر قرار دهید. این پزشکان در زمینه بیماریهایی که قابلیت باروری را تحت تاثیر قرار میدهند، تخصص دارند. آنها به حفظ باروری مردان در سرطان و درمان آن به شما کمک میکنند.
توصیههایی برای حفظ قابلیت باروری مردان
انجمن سرطانشناسی بالینی آمریکا (ASCO) به همه مردانی که مبتلا به سرطان هستند پیشنهاد میکند پیش از شروع فرایند درمان، در مورد خطر ناباروری و گزینههای حفظ باروری با پزشک خود صحبت کنند. در صورتی که تمایل به حفظ قابلیت باروری خود دارید، باید از پزشک بخواهید تا شما را به یک متخصص باروری ارجاع دهد؛ حتی اگر مطمئن نیستید که در آینده قصد بچه دار شدن دارید هم باید این کار را انجام دهید.
گزینهها به چندین فاکتور بستگی دارد:
- سن
- بلوغ جنسی و فیزیکی
- وضعیت تاهل، مانند داشتن یک شریک زندگی مونث برای دادن تخمک
- حس بیمار به یک نوع خاصی از فرایند درمان
توصیات سازمان سرطانشناسی بالینی آمریکا برای حفظ قابلیت باروری شامل موارد زیر هستند:
ذخیره اسپرم
این فرایند شامل منجمدسازی و ذخیره منی است. از این روش میتوان پیش از شروع درمان بهترین استفاده را برد، زیرا بعد از شروع درمان ریسک بالایی برای آسیب دیدن ژنتیکی اسپرمهای جمع آوری شده وجود دارد. از منی میتوان بعدها استفاده کرد. گزینههای بارورسازی در این روش شامل بارورسازی مصنوعی و لقاح در خارج از بدن (IVF) است.
در روش لقاج در خارج از بدن، یک پزشک متخصص تخمکهای زن را جمع آوری میکند. اسپرمهای منجمد شده در آزمایشگاه با تخمکها لقاح داده میشوند. سپس، جنین را جهت رشد و نمو در بدن زن قرار میدهند.
ذخیرهسازی اسپرم یک گزینه احتمالی برای اکثر مردهای به بلوغ رسیده است. یک مرد حتی با وجود میزان اندکی اسپرم نیز میتواند بچه دار شود. این امر از طریق فرایندی به نام تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک (ICSI) امکان پذیر است. در این روش، یک اسپرم به طور مستقیم به داخل تخمک به دست آمده با روش لقاح در خارج از بدن تزریق میشود.
انجماد بافت بیضه
پژوهشگران هنوز در حال تحقیق و بررسی درباره این روش که پیش از درمان سرطان آغاز میشود، هستند. این روش برای پسرانی است که دوران بلوغ خود را به اتمام نرساندهاند. این فرایند شامل برداشت، انجمادسازی و ذخیره بافت بیضه است. این بافت دارای سلولهای بنیادی است که میتوانند بعدها به اسپرم تبدیل شوند. پژوشگران در حال مطالعه در این باره هستند که چگونه میتوان قابلیت تولید اسپرم را هنگام ذوب بافت بیضه احیا کنند.
هورمون درمانی
هورمون درمانی برای حفظ قابلیت باروری در مردان موثر نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش توصیات سازمان ASCO برای حفظ قابلیت باروری که در بخش دیگری از این سایت وجود دارد، مراجعه کنید.
حفظ باروری مردان حین پرتودرمانی سرطان
اکثر روشهای حفظ قابلیت باروری باید پیش از شروع فرایند درمان انجام شوند. اما در صورتی که بیمار پرتودرمانی انجام دهد، تیم درمان ممکن است بتواند از بیضهها در برابر پرتوها محافظت کند. هدف جلوگیری از آسیب رسیدن به اسپرم است. این امر زمانی ممکن است که سرطان در بخش دیگر لگن خاصره قرار داشته باشد.
ارزیابی گزینههای حفظ قابلیت باروری مردان
این گزینهها برای حفظ قابلیت باروری برای همه افراد مناسب نیست. عوامل زیر را هنگام تصمیمگیری مدنظر قرار دهید:
- بیمه خدمات درمانی ممکن است هزینه فرایندهای حفظ قابلیت باروری را پوشش ندهد.
- میزان اثربخشی این فرایندها متغییر است
- تجربه استرس مضاعف برای حفظ قابلیت باروری در زمانی که استرس زیادی وجود دارد.
برای تصمیمگیری درباره حفظ قابلیت باروری میتوانید از مشاوره با افراد متخصص در این زمینه بهره ببرید. افرادی که میخواهند قابلیت باروری خود را حفظ کنند باید تصمیم خود را بر اساس این فاکتورها و دیگر عوامل اتخاذ کنند.
سوالاتی که میتوانید از تیم درمان بپرسید
پیش از شروع فرایند درمان میتوانید سوالات زیر را بپرسید:
- خطر ناباروری مردان در هر یک از گزینههای درمانی چقدر است؟
- آیا روشهای درمانی موثر دیگری با خطر کمتر وجود دارد؟
- چه گزینههایی برای حفظ قابلیت باروری دارم؟
- آیا این گزینههای درمانی باعث تاخیر در فرایند درمان خواهند شد؟
- آیا روشهای حفظ باروری باعث کاهش اثربخشی روش درمانی سرطان یا افزایش خطر عود سرطان میشوند؟
- لازم است پیش از شروع فرایند درمان با پزشک متخصص باروری صحبت کنم؟
- چه کارآزماییهای بالینی قابل دسترس هستند؟
- برای مقابله با مشکلات مربوط به باروری از کجا میتوانم کمک بگیرم؟
- برای صبحت با شریک زندگیم درباره باروری از کجا میتوانم کمک بگیرم؟
- چگونه میتوانم بفهمم که پس از درمان سرطان قابلیت باروریم را حفظ کردهام؟
دکتر بــرنا فــرازمـند
متخصص رادیوتراپی و انکولوژی
«تصمیمگیری آگاهانه» حق اساسی هر فرد است. ما در سایت drfarazmand.com با ارائه دقیقترین و بهروزترین اطلاعات در مورد انواع سرطان و پاسخ به سوالات شما، کمک میکنیم بهترین انتخابها را داشته باشید
-
انواع سرطان
مشاهده کامل
- تومور مغزی
- سرطان استخوان
- سرطان بیضه
- سرطان پانکراس
- سرطان پروستات
- سرطان پوست
- سرطان تخمدان
- سرطان تیروئید
- سرطان حنجره
- سرطان خون
- سرطان دهان
- سرطان دهانه رحم
- سرطان رحم
- سرطان روده بزرگ
- سرطان روده کوچک
- سرطان ریه
- سرطان سینه
- سرطان طحال
- سرطان کبد
- سرطان کلیه
- سرطان کیسه صفرا
- سرطان مثانه
- سرطان مری
- سرطان معده
- سرطان واژن
- پس از سرطان مشاهده کامل
- پیشگیری و غربالگری مشاهده کامل
- خدمات دکتر مشاهده کامل
- کلیات سرطان مشاهده کامل
- کنار آمدن با سرطان مشاهده کامل